Provincies van Frankrijk

Tot 1789 was Frankrijk onderverdeeld in provinces; deze onderverdeling werd in dat jaar omgezet in een onderverdeling in departementen. Deze indeling bestaat nog steeds, hoewel de exacte indeling door de tijd veranderd is.

De provincies, ook pays of land genoemd, zijn met de tijd ontstaan, en hun omvang en onderlinge verhouding varieerde. Een provincie kon deel uitmaken, of eerder onder controle staan van een andere provincie (zie verder onder de alfabetische lijst). Onder het ancien régime behielden ze hun eigen rechtsstelsels; in de noordelijke landen was dat gewoonterecht (pays de droit coutumier), in de zuidelijke landen geschreven Romeins recht (pays de droit écrit).

De namen van de voormalige provincies worden nog steeds gebruikt in de geografie om natuurlijke regio's in Frankrijk aan te duiden. Een aantal hedendaagse regio's van Frankrijk dragen opnieuw de naam van deze provincies.

Er bestaat geen officiële lijst van de provincies; men gebruikt vaak de lijst van de généralités of generaliteiten, de administratieve organen van het Franse koninkrijk.

De voormalige provincies, met de provinciale hoofdstad tussen haakjes
  1. Île-de-France (Parijs)
  2. Berry (Bourges)
  3. Orléanais (Orléans)
  4. Normandië (Rouen)
  5. Languedoc (Toulouse)
  6. Lyonnais (Lyon)
  7. Dauphiné (Grenoble)
  8. Champagne (Troyes)
  9. Aunis (La Rochelle)
  10. Saintonge (Saintes)
  11. Poitou (Poitiers)
  12. Guyenne en Gasconje (Bordeaux)
  13. Bourgondië (Dijon)
  14. Picardië (Amiens)
  15. Anjou (Angers)
  16. Provence (Aix-en-Provence)
  17. Angoumois (Angoulême)
  18. Bourbonnais (Moulins)
  19. Marche (Guéret)
  20. Bretagne (Rennes)
  1. Maine (Le Mans)
  2. Touraine (Tours)
  3. Limousin (Limoges)
  4. Foix (Foix)
  5. Auvergne (Clermont-Ferrand)
  6. Béarn (Pau)
  7. Elzas (Straatsburg)
  8. Artesië (Atrecht)
  9. Roussillon (Perpignan)
  10. Vlaanderen (Rijsel)
  11. Franche-Comté (Besançon)
  12. Lotharingen (Nancy)
  13. Corsica (buiten de kaart, Ajaccio)
  14. Nivernais (Nevers)
  15. Avignon en Comtat Venaissin (van de Pauselijke Staat)
  16. Mulhouse (vrije rijksstad)
  17. Savoye (van Sardinië)
  18. Nizza (van Sardinië)
  19. Montbéliard (van Württemberg)

Alfabetische lijst

In deze lijst is telkens bij de provincie een aantal deelgebieden geplaatst, die vaak ook nog een zekere zelfstandigheid behouden hadden. Er mag in deze onderprovincies geen rechtlijnig systeem gezocht worden. Het ancien régime kende nu eenmaal geen eenvormige constitutie, ook in Frankrijk niet: het was een optelling van allerlei verschillende rechten en regels. Deze lijst en de kaart hierboven mogen dus niet beschouwd worden als volledig en evenmin als stabiel in de tijd. Binnen in die zogenaamde onderprovincies waren er opnieuw heerlijkheden met allerlei uiteenlopende regelingen.

met Basse-Alsace (Neder-Elzas), Haute-Alsace (Opper-Elzas), Sundgau (Sundgouw)
en met negen van de tien steden van de Tienstedenbond; de tiende, Landau, bleef na de Franse nederlaag in 1814 even officieel bij Frankrijk, kwam in 1815 onder Oostenrijks bestuur, en werd in 1816 met de rest van de Palts aan Beieren toegewezen.
met Baugeois, Mauges, Saumurois, Segréen
met Boulonnais (Boonse) - op de kaart bij Picardië (14)
met Artense, Brivadois, Caldagues, Carlades, Cézallier, Châtaigneraie, Combraille, Grande Limagne, Livradois, Margeride, Mauriacois, Monts Dôme, Monts Dore, Monts du Cantal, Planèze
met Soule
met Autunois, Auxerrois, Auxois, Bassigny, Châlonnois, Charollois, Dijonnais, Mâconnais, Bresse, Bugey, Dombes, Pays de Gex, Valromey
met Bro-Zol, Bro-Gwened, Bro-Gerne, Bro-Leon, Bro-Naoned, Bro-Roazhon, Bro-Sant-Brieg, Bro-Sant-Maloù, Bro-Dreger
met Brie champenoise, Perthois, Rhemois, Senonais, Vallage
met Balagne
met Baronnies, Briançonnois, Champsaur, Diois, Gapençais, Grésivaudan, Embrunais, Valentinois, Viennois
met Flandre maritime (Westhoek), Flandre wallonne (Rijsels-Vlaanderen), Hainaut (Henegouwen), Cambrésis (Kamerijkse)
met Donnezan
met Agenois, Armagnac, Bigorre, Comminges, Condomois, Couserans, Estarac, Grave, Lomagne, Marsan, Quatre-Vallées
met Bordelais, Bazadais, Chalosse, Labourd, Lannes, Périgord, Quercy, Rouergue
met Beauvaisis, Brie française, Gâtinais, Hurepoix, Laonnois, Mantois, Quart de Noyon, Soisonnois, Vexin français, Valois
met Gévaudan, Velay, Vivarais
met Barrois
met Plat pays de Lyonnais, Lyon (ville-stad), Franc-Lyonnais
met Combrailles
met Avranchin, Pays d'Auge, Bessin, Pays de Bray, Campagne de Caen, Pays de Caux, Cotentin, Hiémois, le Houlme, Lieuvin, Campagne de Neubourg, Pays d'Ouche, Roumois, Campagne de Saint-André, Vexin Normand
  • Orange (Oranje), in 1713 bij de Dauphiné (7) gevoegd, op de kaart bij de Provence (5), omgeven door het Comtat Venaissin (35)
  • Orléanais - 3
met Blésois, Pays chartrain, Dunois, Gâtinais, Vendômois, Perche, Perche-Gouët, Thimerais
met Amienois, Ponthieu, Santerre, Thiérache, Vermandois, Vimeu
met Cerdagne, Conflent

Gebieden die in 1789 geen deel uitmaakten van Frankrijk
De grote Franse landen in de tiende eeuw: Vlaanderen, Champagne, Bourgondië, Toulouse, Gasconje, Aquitanië, Anjou, Maine, Bretagne, Normandië, en het koninklijke gebied

Het huidige Frankrijk evolueerde uit het oude West-Francië. Geleidelijk aan werden oostelijke provincies uit Midden-Francië aan het land toegevoegd.

Onderstaande gebieden zijn pas na 1789 aan Frankrijk toegevoegd, en zijn dus in de strikte betekenis nooit een Franse provincie geweest. Bij de annexatie werden ze meteen ingedeeld bij een departement.

met Savoye zelf, Maurienne, Tarentaise, Genevois, Chablais, Faucigny

Zie ook
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.