Oostwold (Oldambt)

Oostwold is een dorp in de gemeente Oldambt in de Nederlandse provincie Groningen. Het dorp telt 1.405 inwoners (2019). Oostwold is beschermd dorpsgezicht met ernaast een uitbreiding.

Oostwold

Plaats in Nederland
Situering
Provincie	Groningen (provincie) Groningen
Gemeente	Oldambt Oldambt
Coördinaten	53° 12′ NB, 7° 3′ OL
Algemeen
Inwoners (BAG, 2019)	1.405[1]
Overig
Woonplaatscode	1898
Portaal    Nederland

Oostwold, Hervormde kerk

Oostwold ligt in het Oldambt en lag oorspronkelijk aan de oever van de Dollard. Buiten het dorp, aan de weg naar Midwolda en in de Oostwolderpolder staan kapitale boerderijen, in het dorp woonden de landarbeiders. De tegenstellingen tussen boer en arbeider waren in deze streek van oudsher zeer groot. In het nabijgelegen Finsterwolde heeft die tegenstelling geleid tot een zeer sterke positie van de Communistische partij. In Oostwold en in het nabijgelegen Midwolda waren en bleven de landarbeiders streng protestants.

In 1775 werd de huidige Hervomde kerk gebouwd ter vervanging van een ouder gebouw uit de 16e eeuw, dat was gewijd aan de apostel Simon. Een voorganger daarvan stond op de plek van de boerderij 'Kloosterheem' (Goldhoorn 19), aan de oostkant van het huidige dorp. In 1951 werden hier drie grafkelders van kloosterstenen blootgelegd.[2] Ook de voormalige dorpsmolen aan de Pelmolenlaan dateert misschien al uit deze periode. De oudste kerk stond verder noordelijk in een gebied dat nu is bedekt met Dollardklei. Volgens Johan Rengers van Ten Post was Oostwold een groet dorp west und had een grote kercke. Dat laatste is niet onwaarschijnlijk, gezien het feit dat de landerijen zich tot ver over de Dollard uitstrekten. De kerk werd in 1530 gesloopt, waarna de stenen werden gebruikt om een nieuw blokhuis bij Delfzijl te bouwen; de restanten dienden de bouw van een stenen hoofd bij het Hamkenpad (bij Reide?) in 1543. Het kerkbezit werd ondergebracht bij het Grijzevrouwenklooster, terwijl de parochianen zich bij Midwolda moesten vervoegen. Rond 1550 beschikte Oostwold echter alweer over een nieuwe kerk.

In 1583 was er sprake van twee vroegere kerkhoven. Dit naar aanleiding van de verkoop van drie akkers land by Oestwoltmer olde kerckhoff gelegenn streckende de twe ackeren van den olden tuyn aldaer int noerden an dat ander olde kerckhof by den Dullart gelegen.[3]

Topstuk in het interieur van het huidige kerkgebouw is het vrijwel originele Freytag-orgel uit 1809-1811. De gereformeerde kerk is gebouwd in 1930 en is ontworpen door de architecten C.H. van Wijk en D. Broos.

Bij Oostwold ligt Vliegveld Oostwold.