koek

Een roze koek

Nederlands
Uitspraak
  • Geluid:  koek    (hulp, bestand)
  • IPA: / kuk /
Woordafbreking
  • koek
Woordherkomst en -opbouw
  • In de betekenis van ‘zoet gebak’ voor het eerst aangetroffen in 1300 [1]
  • [2]
enkelvoud meervoud
naamwoord koek koeken
verkleinwoord koekje koekjes

Zelfstandig naamwoord

koek m

  1. (voeding) een baksel uit de oven met als belangrijkste ingrediënt deeg
    • We kopen minder vaak koek en gebak en serveren kleine porties.[3] 
  2. (figuurlijk) min of meer platte massa van dingen die zijn samengeklonterd
    • Wij vonden op de toeristenmarkt van Abidjan een luipaardmasker, gesneden van licht hout, overdekt door een koek van bloed en vuil, takjes en aarde.[4] 
Hyponiemen
   
Afgeleide begrippen
   
  • koek-en-zopie
  • koekbakker
  • koekbakkerij
  • koekblik
  • koekhappen
  • koekkoek
  • koekkruiden
  • koekplank
  • koektrommel
Verwante begrippen
Uitdrukkingen en gezegden
  • Het is koek en ei
Alles gaat goed (Veelal gebruikt in negatieve zin, dus om aan te geven dat juist niet alles even goed verloopt: Het is niet allemaal koek en ei, e.d.)
  • Iets voor zoete koek slikken/aannemen
Iets zomaar geloven, goedgelovig voor waar aannemen
  • Dat is gesneden koek
Gezegd van iets heel gemakkelijk is te regelen, op te lossen e.d.
  • Dat is andere koek
Dat is heel iets anders
  • De koek is op
Er is geen geld meer, ook gezegd van iets anders dat niet meer ter beschikking staat
  • Dat gaat erin als [zoete] koek
Dat wordt heel goed ontvangen (soms ook meer letterlijk gezegd over iets dat goed smaakt)
  • Een koekje van eigen deeg geven
Met gelijke middelen wraak nemen, vergelden
Vertalingen
    1.   

Werkwoord
vervoeging van
koeken

koek

  1. eerste persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van koeken
    • Ik koek. 
  2. gebiedende wijs van koeken
    • Koek! 
  3. (bij inversie) tweede persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van koeken
    • Koek je? 

Gangbaarheid
  • Het woord koek staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.
100 %van de Nederlanders;
100 %van de Vlamingen.

Meer informatie

Verwijzingen
  1. "koek" in: Sijs, N. van der Chronologisch woordenboek. De ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen. 2e druk (2002) Veen, Amsterdam / Antwerpen; op website dbnl.org; ISBN 90 204 2045 3
  2. koek op website: Etymologiebank.nl
  3. H. Stam, Suiker, het zoete vergif: Alles wat je moet weten over suiker, 2015
  4. Haarlem's Dagblad, 23 juli 1960
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.