Ronde van Italië

Momenteel zijn er vier truien voor de vier klassementen in de Ronde van Italië. De bekendste en belangrijkste is het Maglia rosa, de roze trui, voor de leider in het algemeen klassement. De Maglia ciclamino, de paarse trui, is voor de leider in het puntenklassement en de Maglia azzurra, de blauwe trui, is voor de beste klimmer. Verder is er voor de beste jongere renner, jonger dan 25 jaar, de Maglia bianca, de witte trui.

Hiernaast zijn er in de Ronde van Italië nog veel andere klassementen. Zo was er het Intergiro-klassement, waar punten kunnen worden verdiend bij tussensprints. Verder is er nog een combinatieklassement en zijn er klassementen voor de ploegen. Naast deze standaard klassementen zijn er ook nog klassementen die ieder jaar verschillen. Zo was er in 2007 het "Traguardo Volante Garibaldi"-klassement, een klassement vergelijkbaar met het Intergiro-klassement. Ook werd er van 1946 tot 1951 gestreden om de Zwarte trui.

Het jongerenklassement werd in 1976 ingevoerd, maar vanaf 1995 niet meer bijgehouden. In 2007 werd dit klassement heringevoerd.

In 2017 werd een klassement voor beste daler aangekondigd. Na protesten van wielrenners met het oog op levensgevaarlijke situaties ging dit niet door.[3]

In tegenstelling tot de andere twee Grote Rondes wordt de leiderstrui in de Giro ook in de eerste etappe gedragen door de winnaar van de Giro van het voorafgaande jaar.

Maglia Rosa	Maglia Azzurra	Maglia Bianca
Algemeen klassement	Bergklassement	Jongerenklassement

Drie renners wonnen de Ronde van Italië vijf keer en zijn daarmee gedeeld recordhouder. Alfredo Binda was de eerste die het lukte. Hij won de Giro in 1925, 1927, 1928, 1929 en 1933. Fausto Coppi won in 1940, 1947, 1949, 1952 en 1953 en Eddy Merckx was eindwinnaar in 1968, 1970, 1972, 1973 en 1974.

Het puntenklassement werd door Francesco Moser en Giuseppe Saronni vier keer gewonnen. Mario Cipollini, Roger De Vlaeminck en Johan van der Velde wonnen de trui elk drie keer en bezetten daarmee de tweede plaats.

Gino Bartali won het bergklassement zeven keer en is daarmee leider in dat klassement. Nummer twee José Manuel Fuente won het klassement vier keer. De derde plek wordt gedeeld door Claudio Chiappucci, Claudio Bortolotto, Franco Bitossi en Fausto Coppi, die ieder drie keer wonnen.

Aanvankelijk startte en eindigde de Ronde van Italië ieder jaar in Milaan, de stad waar de organiserende sportkrant La Gazzetta dello Sport zijn hoofdzetel heeft. Ondanks enkele uitzonderingen was Milaan tot voor 1960 de vaste vertrek- en aankomstplaats, sinds dat jaar verschilt de plaats van vertrek per jaar. Ook als aankomstplaats werd Milaan in de daarop volgende jaren regelmatig afgelost: zo lag de eindstreep tweemaal in Florence (in 1965 en 1989) en Verona (in 1981 en 1984) en zelfs eenmaal op de Stelviopas (in 1975). In de periode van 1981 tot en met 1989 lag de finish van de Giro zelfs geen enkele keer in Milaan. In 1990 werd de traditie echter hersteld en de jaren daarna zou de aankomst weer in Milaan liggen. In de editie van 2009 werd opnieuw met de traditie gebroken: de ronde sloot in dat jaar af met een individuele tijdrit in Rome. In de edities van 1911 en 1950 voerde de Giro eveneens naar de Italiaanse hoofdstad. In 2010 lag de finish in Verona, in 2013 in Brescia, in 2014 in Triëst en in 2016 in Turijn. In 2019 lag de finish weer in Verona.

Hoewel de route van de Giro hoofdzakelijk door Italië loopt, worden er regelmatig uitstapjes gemaakt naar de buurlanden: San Marino, Frankrijk, Monaco, Zwitserland en Oostenrijk. Soms wordt een land alleen tijdens een etappe doorkruist, maar het komt soms ook voor dat de start, finish of zelfs de hele route van een etappe in het buitenland ligt. De ronde startte van oorsprong altijd in Italië en is in de afgelopen jaren steeds vaker in het buitenland gestart. In 2018 ging de Ronde van Italië van start in Jeruzalem. Het was hiermee de eerste keer dat een grote ronde buiten Europa startte.[4]. De volgende landen en steden in het buitenland mochten al eens de Girostart organiseren:

•  Nederland (3): Groningen (2002), Amsterdam (2010), Apeldoorn (2016)
•  België (2): Verviers (1973), Seraing (2006)
•  San Marino (1): San Marino (1965)
•  Monaco (1): Monte Carlo (1966)
•  Vaticaanstad (1): Vaticaanstad (1974)
•  Griekenland (1): Athene (1996)
•  Frankrijk (1): Nice (1998)
•  Denemarken (1): Herning (2012)
•  Verenigd Koninkrijk (1): Belfast (2014)
•  Israël (1): Jeruzalem (2018)
•  Hongarije (1): Boedapest (2020)

De Giro staat bekend om zijn steile en zware beklimmingen, die ieder jaar weer spektakel opleveren.

De Stelviopas met zijn vele haarspeldbochten

Aan de renner die als eerste het dak van de ronde bereikt[5], wordt een speciale bonus uitgereikt: de Cima Coppi. Dit is ook de naam die het hoogste punt van de ronde ieder jaar krijgt. De Cima Coppi is in 1965 ingevoerd als eerbetoon aan de renner Fausto Coppi, die vijf jaar voordien was overleden. De Pordoipas (2239 m) was tot nog toe de meeste keren het dak van de ronde. Andere beklimmingen die ook al vaak als de Cima Coppi hebben gefungeerd, zijn onder andere de Stelviopas (2758 m), die ook de eerste Cima Coppi was, en de Gaviapas (2621 m). De Stelviopas is met zijn 2758 m de op één na hoogste Alpenpas, enkel de Col de l'Iséran is nog enkele meters hoger. Het is dan ook zo dat als de Stelvio in het parcours van de Giro wordt opgenomen, de pas zo goed als altijd ook de Cima Coppi is.

Ook de Mortirolo, de Monte Zoncolan en de Tre Cime di Lavaredo zijn zeer bekende en beruchte beklimmingen in de Ronde van Italië. In 2008 en 2010 was er een klimtijdrit op de Kronplatz in de Dolomieten, die opmerkelijk is vanwege de sterrato (= lange stukken onverharde weg).

Renners in het cursief gedrukt zijn renners die nu nog actief zijn.

Overwinningen	Renner	Land	Jaren
5	Alfredo Binda	Italië	1925 + 1927 + 1928 + 1929 + 1933
	Fausto Coppi	Italië	1940 + 1947 + 1949 + 1952 + 1953
	Eddy Merckx	België	1968 + 1970 + 1972 + 1973 + 1974
3	Giovanni Brunero	Italië	1921 + 1922 + 1926
	Gino Bartali	Italië	1936 + 1937 + 1946
	Fiorenzo Magni	Italië	1948 + 1951 + 1955
	Felice Gimondi	Italië	1967 + 1969 + 1976
	Bernard Hinault	Frankrijk	1980 + 1982 + 1985
2	Carlo Galetti	Italië	1910 + 1911
	Costante Girardengo	Italië	1919 + 1923
	Giovanni Valetti	Italië	1938 + 1939
	Charly Gaul	Luxemburg	1956 + 1959
	Jacques Anquetil	Frankrijk	1960 + 1964
	Franco Balmamion	Italië	1962 + 1963
	Giuseppe Saronni	Italië	1979 + 1983
	Miguel Indurain	Spanje	1992 + 1993
	Ivan Gotti	Italië	1997 + 1999
	Gilberto Simoni	Italië	2001 + 2003
	Paolo Savoldelli	Italië	2002 + 2005
	Ivan Basso	Italië	2006 + 2010
	Alberto Contador	Spanje	2008 + 2015
	Vincenzo Nibali	Italië	2013 + 2016

De Ronde van Italië werd opgericht door de sportkrant La Gazzetta dello Sport, die ruim 100 jaar later nog altijd de belangrijkste sponsor is. Aan deze krant, tegenwoordig de grootste en meestgelezen sportkrant van Italië met enkele miljoenen lezers en de oudste sportkrant ter wereld, dankt de wielerronde ook de kleur van de leiderstrui: roze. Dit was tijdens de oprichting van de ronde en nu nog altijd de kleur papier waarop het blad wordt gepubliceerd. Deze kleur is overigens niet altijd dezelfde: in 1897 werd de Gazzetta nog in het geel gedrukt, een jaar later in het wit en weer een jaar later kreeg de krant de roze kleur die ze nog altijd heeft.[8] Naast de Gazzetta dello Sport zijn er uiteraard nog meer sponsors. De roze trui wordt gesponsord door Balocco, de blauwe trui door de bank Banca Mediolanum. De etappes worden nu gesponsord door oud-rozetruisponsor "Esta the".

Net als de Ronde van Frankrijk, heeft ook de Ronde van Italië een reclamekaravaan. Deze karavaan bestaat al sinds 1933 en vermaakt het wachtende publiek met entertainment en het uitdelen van allerlei prullaria.[9]

Sinds 2002 had de ronde in Ghiro een mascotte. Ghiro verwees naar de naam van de wedstrijd de Giro en was een relmuis (glis glis). Vanaf de Giro van 2009 - de wielerronde bestaat dan 100 jaar en wordt voor de 92ste keer verreden - beschikt de Ronde van Italië over een nieuwe mascotte, een steenbok met de naam Girbecco. Girbecco maakte zijn debuut tijdens de presentatie van de ronde op 13 december 2008 en moet op speelse wijze de 'waarden' van de ronde en de wielersport overbrengen, zoals snelheid, kracht en toewijding.[10] Girbecco onderging diverse gedaanteveranderingen en eind 2014 werd de mascotte vervangen door Lupo Wolfie, een wolf.[11]

Sinds de eerste editie in 1909 heeft de Ronde van Italië de volgende koersdirecteuren gehad:

• Vanaf 1909 tot 1948: Armando Cougnet
• Vanaf 1948 tot 1992: Vincenzo Torriani
• Vanaf 1992 tot 2004: Carmine Castellano
• Vanaf 2004 tot 2011: Angelo Zomegnan
• Vanaf 2011 tot 2013: Michele Acquarone
• Vanaf 2013: Mauro Vegni

De Ronde van Italië kent ook een vrouwelijke variant, de Giro d'Italia femminile of Giro Donne. De Giro Donne werd opgericht in 1988 en is sindsdien met uitzondering van 1991 en 1992 jaarlijks verreden. Ook in de ronde voor vrouwen draagt de klassementsleider een roze trui.

Naast de Ronde van Italië voor de elite en de Giro Donne wordt sinds 1970 ook een variant voor beloften verreden: de Girobio, ook wel bekend als Baby Giro. De Ronde van Italië voor beloften heeft een leeftijdsgrens van 26 jaar, heeft minder etappes en wordt verreden in juni. Onder de oud-winnaars zijn enkele renners die later ook bij de elite tot de toppers behoorden, waaronder Francesco Moser (1971), Marco Pantani (1992) en Gilberto Simoni (1993).