Oude Minderbroedersklooster (Maastricht)
Het Oude Minderbroedersklooster, ook Eerste Franciscanenklooster genoemd, is een voormalig klooster van de franciscanen in het Jekerkwartier in Maastricht. De driebeukige mergelstenen kloosterkerk in vroege Maasgotische stijl dateert uit de late 13e, vroege 14e eeuw. Van het klooster resteren slechts enkele originele fragmenten.
Oude Minderbroedersklooster
| ||||
 | ||||
De kerk vanaf de Sint Pieterstraat | ||||
| Plaats | Maastricht, Sint Pieterstraat 5 | |||
| Gebouwd in | ca. 1298 | |||
| Restauratie(s) | 1884, 1939-42, 1995 | |||
| Monumentale status | rijksmonument | |||
| Monumentnummer | 27477 | |||
| Architectuur | ||||
| Bouwmateriaal | mergel | |||
| Stijlperiode | gotisch | |||
| Afbeeldingen | ||||
 | ||||
Kloostervleugel en zuidgevel kerk | ||||
| ||||
Behalve het Eerste Minderbroedersklooster is er in Maastricht een Tweede Minderbroedersklooster (met bijbehorende kloosterkerk), de huidige bestuurszetel van de Universiteit van Maastricht. Het Derde Minderbroedersklooster, met een neogotische kloosterkerk, is in 1971 afgebroken.
Geschiedenis
De Franciscanen kennen een bewogen geschiedenis in Maastricht. De oudste, nog bestaande kerk werd al aan het eind van de 13e eeuw net binnen de toenmalige stadsomwalling gebouwd. Ook een vleugel van het 14e-eeuwse klooster is bewaard gebleven. Rond 1470 schonk de edelman Nicolaus van Harlaer bij zijn intrede een Mariabeeld, dat al snel onder de naam Sterre der Zee een grote aantrekkingskracht had op Maria-vereerders.
Na het Verraad van Maastricht in 1638, waarbij onder anderen de franciscaner pater Vink betrokken was, moesten de Minderbroeders de stad verlaten. Een aantal paters vestigden zich in het klooster van de Observanten op de Sint-Pietersberg, even buiten de stad. Het beeld van de Sterre der Zee verhuisde mee. De kerk en het klooster in de stad werden door het Maastrichtse garnizoen in gebruik genomen als kazerne en militaire opslagplaats.
Na het Beleg van Maastricht (1673) kregen de Franciscanen van de Franse bezetters toestemming om zich opnieuw in de stad te vestigen. Het oude klooster kregen de paters echter niet terug. Op de Minderbroedersberg werd een nieuw klooster gevestigd, het Tweede Minderbroedersklooster. De oude kerk en klooster bleven in gebruik door het garnizoen, een situatie die ook na de Franse Tijd in Maastricht (1795-1814) bleef voortduren. Onderdeel uitmaken van het complex was ook de commandantswoning van de Sint-Pieterskazerne die direct achter de kerk gelegen is.
In 1884 werden kerk en klooster gerestaureerd en ingericht als Rijksarchief in Limburg. Van 1939 tot 1942 vond opnieuw een grootscheepse restauratie plaats, waarbij het sterk vervallen klooster werd gesloopt. Eén kloostervleugel werd in historiserende stijl herbouwd. In 1995 werd het gebouw in opdracht van de Rijksgebouwendienst naar een ontwerp van architect M. van Roosmalen opnieuw ingrijpend gerestaureerd, waarbij o.a. een ondergronds archiefdepot werd gerealiseerd.[1] Tijdens de werkzaamheden werden restanten van de eerste middeleeuwse stadsmuur uit omstreeks 1230 opgegraven en zichtbaar gemaakt. De kerk zelf fungeert thans als studiezaal en expositieruimte van het Regionaal Historisch Centrum Limburg (RHCL).
Afbeeldingen kerk en klooster
Westgevel aan de Sint Pieterstraat
Detail noordgevel Achter de Oude Minderbroeders
Kloostervleugel, herbouwd in 1942
Opgraving stadsmuur in kloostertuin
Kerkinterieur in 1913
Zicht vanuit het koor naar het westen
Koorgewelf met restanten gewelfschilderingen
Balie van het Rijksarchief
Externe link
Bronnen, noten en/of referenties
|
 |
Zie de categorie Oude Minderbroedersklooster (Maastricht) van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp. |
| (Voormalige) kerken, kapellen en gebedshuizen in Maastricht | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|