Amphitrite (kunstwerk)

Het kunstwerk Amphitrite is een beeldengroep gemaakt door Albert Termote in 1956 voor de Koninklijke Nederlandse Stoomboot-Maatschappij. Amphitrite was de naam van een Griekse zeegodin. De meeste schepen van de KNSM hadden namen ontleend aan de Griekse, Romeinse of Egyptische mythologie.

Amphitrite
Amphitrite in 2011 op het Azartplein
Kunstenaar	Albert Termote
Jaar	1956
Materiaal	brons
Locatie	KNSM-eiland, Amsterdam
Portaal    Kunst & Cultuur

De rederij KNSM, gevestigd in het Oostelijk Havengebied van Amsterdam, vierde in 1956 haar 100-jarig bestaan. Ter gelegenheid daarvan liet het personeel de beeldhouwer Termote (1887-1978) dit kunstwerk maken. Het bestaat uit een groep bronzen beelden, waaronder een ruiter, die uit het water omhoog komen en een fontein. Het werd geplaatst op het terrein van de KNSM, in een nieuw door Mien Ruys ontworpen parkje gelegen bij de Surinamekade.

De beelden stellen de godin Amphitrite op een hippocampus (paard/vis) voor, haar zoon Triton (mens/vis) met een hoorn en een dolfijn. Op een van de rotsblokken in de fontein staat een speciaal gemaakt gedicht gebeiteld van Adriaan Roland Holst.[1][2]

het Amphitrite-eiland in het Oosterdok in 1998

In 1979 verliet de rederij dit terrein en werd het gebied onder de nieuwe naam KNSM-eiland voor woningbouw bestemd, zodat het beeld in 1981 moest verdwijnen. daarbij werd het beeld in een aantal stukken gezaagd; anders was transporteren niet mogelijk. Het belandde vervolgens in een tuin aan de Cruquiuskade, men wist niet goed wat te doen met dit relatief grote kunstobject.[3] De vereniging de Kroonvaarders van voormalige medewerkers van de KNSM heeft zich toen ingezet voor een nieuwe plek voor het beeld.

In 1989 werd in het Oosterdok bij de Prins Hendrikkade een rechthoekige betonnen bak op een kunstmatig eiland gemaakt voor Amphitrite die daar tot 2008 heeft gestaan. Dit eiland werd van 2008 tot 2011 gebruikt door het aan de Prins Hendrikkade gevestigde Architectuurcentrum Amsterdam (Arcam), in 2012 werd het eiland gesloopt; het beeld was toen al weg. Na restauratie rond 2009 staat Amphitrite op het Azartplein bij het begin van de KNSM-laan op het KNSM-eiland, dicht bij de plek waar het oorspronkelijk heeft gestaan.