Heerenveen (plaats)

Heerenveen (Fries: It Hearrenfean ( uitspraak (info / uitleg)), Stellingwerfs: et Vene) is de hoofdplaats van de gelijknamige gemeente Heerenveen, in de Nederlandse provincie Friesland.

Heerenveen
Plaats in Nederland
Crackstate, het oude deel van het gemeentehuis

Situering
Provincie Friesland
Gemeente Heerenveen
Coördinaten52° 57′ NB, 5° 56′ OL
Algemeen
Inwoners (BAG, 2019)29.170[1]
Overig
Postcode8440 - 8448
Netnummer0513
Woonplaatscode3522
Belangrijke verkeersadersA7 E22 A32 N380 N924
spoorlijn Leeuwarden - Zwolle
Foto's
Thialf
Museum Belvédère
Portaal    Nederland
Friesland

Het ligt ten zuidoosten van Sneek en ten zuidwesten van Drachten, tussen Joure en Gorredijk. In 2019 telde de plaats 29.170 inwoners en daarmee ook de grootste plaats van de gemeente.

Geschiedenis
Luchtfoto van Heerenveen (1920-1940), Nederlands Instituut voor Militaire Historie.
Heeresloot
Dracht, winkelstraat
Zwanenwoud in Skoatterwâld

Heerenveen is het oudste veenkanaaldorp van Nederland. De plaats is in 1551 ontstaan op het kruispunt van de Heeresloot (officieel, Fries: Hearresleat, vroeger: Heerensloot) en de Schoterlandse Compagnonsvaart. Hier lag ook de Heereweg, de verbindingsweg Zwolle-Leeuwarden. Het graven van deze twee kanalen gebeurde op initiatief van drie heren: Van Dekema, Cuyck en Foeyts. Op 24 juli 1551 richtten ze een compagnie op met als doel grote stukken land te kopen om aan veenontginning te doen. Vandaar de naam de heeren -van het- veen, oftewel Heerenveen.

In de 19e eeuw ontwikkelde Heerenveen zich doordat, behalve dat er welgestelde burgers waren, er ook veel middenstand kwam. En met het nabijgelegen Oranjewoud wordt de plaats sindsdien ook wel Het Friese Haagje genoemd. Er was echter een obstakel. Door de plaats liep de grens van de twee gemeenten Aengwirden en Schoterland.

Pas op 1 juli 1934 werd uit stukken van deze twee gemeenten, en een stukje van de gemeente Haskerland, de gemeente Heerenveen gevormd. Deze geschiedenis vinden we ook terug in het wapen van Heerenveen. Heerenveen werd de hoofdplaats van de nieuwe gemeente.

Heerenveen werd lange tijd gekenmerkt door lintbebouwing. Noord-zuid was de totale lengte vijf kilometer, terwijl de breedte tussen de spoorlijn en de rijksweg niet meer dan één kilometer bedroeg. In de jaren zeventig werd begonnen met bouwen van woonwijken ten westen van de spoorlijn tot aan de Engelenvaart, dat de gemeentegrens is. Nadat dit gebied was volgebouwd begon men in de 21e eeuw aan de oostzijde uit te breiden.

Eerst werd Rijksweg 32, die een vierstrooks snelweg werd, tot 300 meter naar het oosten verlegd. Daarna begon men met de bouw van de nieuwe woonwijk Skoatterwâld. Heerenveen is nu ongeveer drie kilometer breed en heeft de vorm van een ovaal. Dit heeft tot gevolg gehad dat Heerenveen met de buurtdorpen (Oudeschoot, Nieuweschoot, Oranjewoud, Nijehaske, De Knipe en Terband) is samengegroeid. Ten oosten van Heerenveen ligt het bosrijke Parkgebied Oranjewoud.

Van 1965 tot 2003 behoorde het dorp Oudeschoot tot de plaats Heerenveen. Gedurende deze periode werd het aangeduid met Heerenveen-Zuid. Heerenveen is qua aantal inwoners de vierde plaats van Friesland maar behoort niet tot de Friese elf steden.

Geografie

Woonwijken
# Wijk Postcode Bouw Inwoners Buurten/bijzonderheden
1 Noord 8441 20e eeuw 3600 Bloemenbuurt. Ziekenhuis Tjongerschans
2 Centrum 8442 16e eeuw 2700 Winkels. Vlinderbuurt
3 Lege Midden 8442 20e eeuw 3500
4 Akkers 8443 jaren zestig 2000 Straatnamen: Waddeneilanden, gebieden
5 Ten Woude 8443 20e eeuw 1100
6 De Greiden 8446 jaren zeventig 7800 Vogel-, water-, boten-, kruidenbuurt. Winkelcentrum
7a De Heide 8445 jaren tachtig 1500
7b Heidemeer 8445 jaren negentig 1425 Golfbaan door (bebouwd) parklandschap
8 Nijehaske 8447 jaren 80 en jaren negentig 3500
9 Skoatterwâld 8448 21e eeuw 2000 Heerenwoud, Zwanenwoud
10 Het Meer 8448 800
11 Leeuwarderstraatweg 8441 150
Topografische kaart van Heerenveen, sept. 2014
Amelius van Oenemapark
Nijehaske Nieuwe Heerenveense Kanaal

Toelichting:

  • Aantal inwoners gebaseerd op gegevens CBS
  • Ten Woude is voor een deel een nieuwe wijk ontstaan na de sloop van het openluchtzwembad en de verplaatsing van de korfbalsportvelden en het tuincentrum.
  • Het gebied bestaande uit het Centrum en Sportstad Heerenveen wordt aangeduid met "Centrum-Breed".
  • Toekomstige wijk: Heerenveen-West. Volgens plannen (januari 2008) krijgt gemeente Heerenveen 200 hectare grond van buurgemeente Skarsterlân toegewezen. Dit stuk grond ten westen van de plaats Heerenveen wordt vanaf 2015 volgebouwd met 2000 woningen.

Winkelgebied

Het winkelgebied is sinds april 2007 af te sluiten door middel van een automatisch afsluitsysteem (laad- en lostijd tussen 05:00 uur en 12:00 uur). In het centrum is er sinds 1999 betaald parkeren.

  • Winkelstraten: Dracht, Sieversstraat, Lindegracht, Pleinweg, Minckelersstraat, Vleesmarkt.
  • Parkeerterreinen (aantal parkeerplaatsen): P1 Molenplein (160), P2 Burgemeester Kuperusplein (280), P3 Gashoudersplein (180), P4 Ernst van Harenplein (80).
  • De ondergrondse parkeergarage Geerts Willigen, twee verdiepingen en 325 parkeerplaatsen, werd op 13 maart 2007 officieel geopend.
  • Pinksterkermis: Burgemeester Kuperusplein.
  • Markt op zaterdag: Sieversstraat en Gemeenteplein. Dit is het enige plein dat geen parkeerterrein is.

Architectuur
Ziekenhuis Tjongerschans
Voormalig Kantongerecht Heerenveen
Muntflats in woonwijk De Greiden

Gebouwen met een regionale of gemeentelijke functie
  • Tjongerschans, ziekenhuis (gezondheidszorg) aan de Thialfweg.
  • Kantongerecht Heerenveen, voormalig kantongerecht aan de Thorbeckestraat.
  • Gemeentehuis aan de Crackstraat. In 2007 vond er een verbouwing plaats.

Rijksmonumenten en bezienswaardigheden

Heerenveen heeft 32 rijksmonumenten en 187 gemeentelijke monumenten. Er staan twee stinsen: Crackstate behoort tot het gemeentehuis van Heerenveen en Oenemastate, voormalig gemeentehuis van Schoterland en Heerenveen, is nu een café. Heerenveen telt nog één molen.

Hoogbouw

De hoogste gebouwen in Heerenveen zijn de drie Muntflats: Lânsicht, Romsicht en Heechsicht. De bouwwerken zijn 15 verdiepingen hoog en begin jaren zeventig gebouwd (zie ook panorama van Heerenveen onderaan deze pagina).

Gesloopte bouwwerken
  • Vervangen door nieuwbouw: Stationsgebouw uit 1868, postkantoor, R.K. Kerk naast Oenemastate uit 1841.
  • Gesloopt, maar niet vervangen: De Schoterlandse Kruiskerk in 1969, de watertoren in 1982, de Schouwburg waar een nieuw gemeentehuis kwam en het openlucht zwembad.

Sport
Sportstad Heerenveen
Abe Lenstra Stadion
Thialf
Recreatiegebied De Heide

Met Heerenveen Sportstad wordt bedoeld dat Heerenveen bekendstaat als een plaats die op sportgebied veel te bieden heeft. Er is ook de aanduiding Sportstad Heerenveen, dat gebruikt wordt voor de locatie rondom het voetbalstadion.

Sportstad Heerenveen

Na de ingebruikname van Sportstad Heerenveen werd sporthal De Kamp (in woonwijk De Greiden) en sportcomplex De Telle gesloopt.

Sportcomplexen

Recreatie

Skûtsjesilen

Verkeer en vervoer
Knooppunt Heerenveen
Station Heerenveen (trein en bus)

Auto

Trein

De treinstations van Heerenveen zijn gelegen aan de spoorlijn Leeuwarden – Zwolle.

Bus

Het busstation van Heerenveen bevindt zich nabij station Heerenveen. Sinds 11 december 2016 verzorgt Arriva alle lijnbusverbindingen.

Scheepvaart

Fiets
LF-route Naam Lengte Plaatsen
LF3 Rietlandroute 145 km Kampen • Heerenveen • Leeuwarden • Holwerd • veerboot • Ameland
LF20 Flevoroute 250 km Haarlem • Amsterdam • Flevoland • Lemmer • Heerenveen • Groningen.

Onderwijs

Basisonderwijs
  • Openbaar: Ekke de Haan, Het Vogelnest, De Optimist, Route 0513, Van Maasdijkschool, Het Slingertouw.
  • Christelijk: Spring!, De Burcht, De Hoeksteen, Het Kompas, De Roerganger, Futura.
  • Katholiek: Kindcentrum Sint Jozef ([Daltononderwijs]).

Voortgezet- en Beroepsonderwijs

Speciaal onderwijs

Kunst en Cultuur
Museum Belvédère
Posthuis Theater
De Bibliotheek
Walk of Fean, beeldenroute

Musea

Bibliotheek, theater, film en muziek
  • Openbare Bibliotheek, Burgemeester Kuperusplein 48.
  • Posthuis Theater, Achter de Kerk 2.
  • De Rinkelbom, muziekcentrum in wijk De Greiden. (Samen met CVKa7 organisatie)
  • Bios Heerenveen, bioscoop, Burgemeester Kuperusplein 52.
  • Centrum voor kunsten a7, Minckelersstraat 11 H'veen (Samen met Rinkelbom organisatie)

Media

In de gemeente Heerenveen verschijnt wekelijks het huis-aan-huisblad de Heerenveense Courant. Daarnaast zetelt de redactie van het magazine Friesland Post in Heerenveen. Tot 2013 verscheen tevens het huis-aan-huisblad De Koerier; het kantoor van deze krant was tot 2009 gevestigd aan de Herenwal in Heerenveen en dit was bovendien een regiokantoor van de Leeuwarder Courant.

Gedenktekens en beelden

Religie en levensbeschouwing

Kerken

Vrijmetselarij

In Heerenveen is sinds 5 oktober 1911 een vrijmetselaarsloge gevestigd onder de naam KenUzelven. Ooit was Johan Winkler Prins er lid. De broeders kwamen oorspronkelijk bijeen in café Paul Kruger. Veel later beschikte men over een eigen gebouw, laatstelijk aan de Heideburen. Door de hoge kosten van onderhoud is dit gebouw verkocht en komen de leden nu bijeen in een logegebouw te Hoornsterzwaag.

Bekende Heerenveners (geboren)

Stedenbanden

Panorama
Zie de categorie Heerenveen van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.