mat

• Geluid:  mat    (hulp, bestand)
• IPA: /mɑt/

• mat

• Leenwoord uit het Frans, in de betekenis van ‘moe’ voor het eerst aangetroffen in 1265 [1]
• [1, 2] via Middelnederlands matte "gevlochten kleed van riet of biezen", van Latijn matta dat mogelijk teruggaat op het Fenicisch, vergelijk Hebreeuws מִטָּה (mitá) "bed, slaapbank"[2]
• [3] van Frans matte "na eerste smelting nog onzuiver metaal" [3]; de veronderstelling van Multatuli in zijn Aantekeningen (p. 276) bij de Max Havelaar dat "mat" zou verwijzen naar het Spaanse wapenschild is onjuist [4]

mat

1. v/m vlechtwerk of stug weefsel dat als afscherming of als beschermlaag voor een oppervlak dient

1. • Hij talmde niet; met al 't geweld van zijn handen rukte hij aan de rieten mat die de loods afsloot, (…) [5]

2. v/m meestal rechthoekig stuk vloerbekleding

1. • Ik zal die mat eens goed uitkloppen. 

2. m (numismatiek) oude munt

1. • (…) die had er veel Spaanse matten aan boord (…) [6]

1. • Tot de gangbare gouden matten behoort, althans in de eerste jaren van de 17e eeuw, de Fransche kroon van Carolus ƒ 3.1, (…) [7]

2. o (schaak) situatie in het schaakspel waarin de koning het schaak niet meer kan ontlopen en het spel hierdoor tevens afgelopen is [8]

1. • Dit is in drie zetten mat. 

2. (weinig gebruikt:) weide [9]

• [4] schaakmat

• [2] vloerkleed

• mataanval, mathoen, matschudding, matslijpen, mattenbies, mattenklopper, mattentaart, matter, matvoering, matwerk
• [5] matsloot

mat

1. niet glanzend, dof [10]
2. (spel) zich in het schaakspel een verloren stand bevindend, waarin de koning in de volgende zet geslagen kan worden

1. • De koning staat mat. 

2. niet al te vrolijke stemming, vermoeid, down [11]

• [1] dof
• [3] moe, vermoeid

• matbeitel, matbranden, matdruk, matglas, matheid, matkop, matverf, matvernis

mat

1. enkelvoud verleden tijd van meten
   

   • Ik mat. 
     
   • Jij mat. 
     
   • Hij, zij, het mat. 

mat

1. enkelvoud tegenwoordige tijd van matten
2. gebiedende wijs van matten

• Het woord mat staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 werd 'mat' herkend door:

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

mat

1. goed

• Geluid: Bestand bestaat nog niet. Aanmaken?

• (verkorting) van matin

mat m

1. (spreektaal) ochtend

1. «On s'est couchés à 5 heures du mat.»

   We zijn om vijf uur 's ochtends gaan slapen. [1]

• Geluid: Bestand bestaat nog niet. Aanmaken?

mat

1. datief onbepaald mannelijk enkelvoud van matur

mat

1. accusatief onbepaald mannelijk enkelvoud van matur

• IPA: /mɑt/ (Etsbergs)

mat

1. kleurloos
2. grijsachtig

• Geluid: Bestand bestaat nog niet. Aanmaken?
• IPA: /mɑːt/

• mat

• Afkomstig van het Oudnoorse woord matr.

mat m

1. (voeding) eten, voedsel

1. «Vi leverer mat med høy kvalitet til fornuftig pris.»

   Wij leveren voedsel van een hoge kwaliteit tegen een redelijke prijs.

• fingermat, matrett, møtemat, nattmat, overtidsmat, rockemat, selskapsmat, sjømat

• Geluid: Bestand bestaat nog niet. Aanmaken?
• IPA: /mɑːt/

• mat

• Afkomstig van het Oudnoorse woord matr.

mat m

1. (voeding) eten, voedsel

• Geluid:  mat    (hulp, bestand)

mat

1. volledig, compleet

• Geluid:  mat    (hulp, bestand)

• mat

mat g

1. (voeding) eten, voedsel

• barnmat, basmat, burkmat, dietmat, färdigmat, hundmat, julmat, kalasmat, kattmat, koschermat, kvällsmat, matberedare, matbord, matbröd, Matcirkeln, matfett, matförgiftad, matförgiftning, matförråd, matgäst, mathiss, matjord, matkasse, kupong, matkällare, matlagning, matlust, matnyttig, matolja, matos, matpengar, matranson, matrast, matrest, matris, maträtt, matsal, matsedel, matservering, matsilver, matsked, matsmältning, matspjälkning, matstrejk, matstrupe, matställe, matsäck, matvara, middagsmat, skolmat, skräpmat, skåpmat, smalmat, snabbmat