Windturbines in Vlaanderen
In Vlaanderen stond er op 1 januari 2017 voor 920 MW aan windturbines op land. In zee zorgden vier windparken voor een vermogen van 878 MW (mei 2017).
Geschiedenis
Met HMZ had Vlaanderen een pionier inzake windenergie.[1] Het bedrijf bouwde een fabriek in Zepperen (1980) en plaatste een prototype van 150 kW met bladhoekverstelling op de oostelijke strekdam van de Zeebrugse haven (1982). Met de steun van minister Louis Olivier kwam er in 1986 een grootschalig demonstratieproject met 21 Windmasters van 200 kW, waarmee Zeebrugge bij de eerste moderne windparken ter wereld was.[2] Maar een vervolgbeleid ontbrak: de Limburgse wereldleider werd verkocht aan Begemann, dat de patenten cashte, en ging in 1995 failliet. De technologie van HMZ leefde nog enige tijd voort bij de rivalen Turbowinds en WindMaster Nederland.[3]
Cijfers
Eind 2019 staan er in Vlaanderen 543 windturbines op het land, met een gezamenlijk vermogen van 1.278 MW.
Op 8 december 2019 produceerden alle Belgische windturbines samen een recordhoeveelheid energie gemiddeld 3.100 MWh per uur. Hierdoor werd een derde van de energieconsumptie gedekt door windenergie. [4]
Tijdlijn
| Jaar | Aantal turbines (einde jaar) |
Opgesteld vermogen op land (einde jaar) (MW) |
|---|---|---|
| 2000 | 34 | 15 |
| 2001 | 46 | 24 |
| 2002 | 57 | 35 |
| 2003 | 62 | 44 |
| 2004 | 77 | 73 |
| 2005 | 100 | 118 |
| 2006 | 112 | 139 |
| 2007 | 122 | 159 |
| 2008 | 111 | 176 |
| 2009 | 145 | 234 |
| 2010 | 150 | 250 |
| 2011 | 191 | 342 |
| 2012 | 227 | 423 |
| 2013 | 252 | 480 |
| 2014 | 304 | 682 |
| 2015 | 380 | 795 |
| 2016 | 430 | 920 |
| 2017 | 510 | 1.146 |
| 2018 | 531 | 1.240 |
| 2019 | 543 | 1.278 |
In aanbouw
- In Lommel komen nog eens zes windmolens bij, oorspronkelijk waren er acht gepland, maar dit mocht niet omwille van de aanvliegroute naar de vliegbasis in Keiheuvel (Balen); een van de acht bestaande moet nog verplaatst worden omdat die te dicht bij de autoweg staat.
- De bouw van een farshore windenergiepark op de Thorntonbank, 27 à 30 km in de Noordzee is beeïndigd. De eerste zes turbines werden geplaatst. Deze hebben samen een vermogen van 30 MW. In haar latere fases,die zullen worden gebouwd in 2012 en 2013 zal het park een geïnstalleerd vermogen van 325 MW krijgen. De jaarproductie zou kunnen oplopen tot 1000 GWh.
- Het grootste, verste en diepst gelegen windpark werd in 2010 op de Bligh zandbank gebouwd, 52 km uit de Belgische Kust. Belwind produceert met haar 55 windturbines van 3 MW nu 540 GWh elektriciteit per jaar. In 2013 wordt naast het bestaande windturbinepark een park komen met dezelfde capactiteit, waardoor de Belwind-Bligh Bank een verwachte jaarproductie heeft van 1,1 TWh elektriciteit, voldoende voor 330.000 gezinnen.
In planning
- Op de Lodewijkbank plant men een windmolenpark van 36 windturbines van elk 6 MW of 72 windturbines van elk 3 MW. Het project draagt de naam NORTHWIND en bestaat uit de aandeelhouders Aspiravi en Group Colruyt.
- In totaal zullen de zeven projecten rond de Thorntonbank en de zandbank Noordhinder over een vermogen van 2.300 MW beschikken. Dit windmolenpark zou 6% tot 10% kunnen leveren van de totale Belgische elektriciteit. Dit park zou, zolang een reusachtig Duits windmolenpark in zee niet klaar is, het grootste windmolenpark in zee ter wereld worden.
- Hasselt maakt een plan voor de bouw van 5 windmolens ter hoogte van de Grenslandhallen
- Langs de E313 ter hoogte van Herentals maakt men een plan voor een vijftal windturbines tegen 2010 met een hoogte van ongeveer 140 meter.
- Voor eind 2009 zijn in totaal 45 nieuwe windturbines gepland met een bijkomend vermogen van 84,4 MW. 57 MW hiervan betreft de turbines in West-Vlaanderen, maar ook in Antwerpen (14 MW) en Oost-Vlaanderen (13 MW) wordt het totale vermogen verhoogd.
Offshore windturbineparken
Begin 2019 zijn vijf offshore windmolenparken operationeel in de Belgische Noordzee. De totale capaciteit bedraagt 1186MW, in 2018 produceerden deze parken 3408GWh aan elektriciteit. Drie nieuwe parken zijn in aanbouw, en zouden tegen 2020 alle operationeel moeten zijn. Een overzicht van de windmolenparken is te vinden in de tabel hieronder. [8]
| Naam | Productie (MW) | Jaar van indienststelling | Status |
|---|---|---|---|
| C-Power | 325 | 2009 | In dienst |
| Belwind | 171 | 2010 | In dienst |
| Northwind | 216 | 2014 | In dienst |
| Nobelwind | 165 | 2017 | In dienst |
| Rentel | 309 | 2019 | In dienst |
| Norther | 370 | 2019 | In aanbouw |
| Northwester 2 | 219 | 2020 | In aanbouw |
| Seamade | 487 | 2020 | In aanbouw |
| Totaal in dienst | 1186 | - | - |
| Totaal gepland | 2262 | - | - |
Opbouw offshore windturbinepark Thorntonbank
.jpg)
De eerste bouwfase begint met het maken van de fundering in de Oostendse haven. Er worden in de eerste fase zes funderingen afgewerkt. Later worden de ladders en het toegangsplatvorm in de structuur geïntegreerd. Daarna worden ze over land naar de kaai getransporteerd en via een ponton naar de Thorntonbank.
De tweede fase bestaat uit het klaarmaken van de zeebodem. Eerst wordt de losse zandlaag weggebaggerd, daarna de dichtere zandlaag en vervolgens het overtollig zand en sedimenten. Dan volgt een grindlaag waar de funderingen op zullen rusten.
In de derde fase brengt het ponton de fundering naar de voorbereide locatie en zet hem neer op de grindlaag. De fundering wordt geballast en beveiligd zodat deze niet zou gaan bewegen.
De vierde fase bestaat uit het maken van de turbines. De onderdelen worden op elkaar gemonteerd en die worden door het ponton naar de fundering gebracht en gemonteerd.
Als laatste wordt de molen aangesloten op het elektriciteitsnetwerk en zo wordt de stroom naar de huizen van 600.000 Belgen gebracht.
Opbouw Belwind-Bligh Bank Farshore Elektriciteitscentrale
Lijst met windturbines
Dit is een lijst van windturbines in het Vlaams Gewest. Anno 2016 staan er 26 turbines in Vlaams-Brabant, 81 in West-Vlaanderen en 117 in Oost-Vlaanderen.[9]
De lijst is ingedeeld in gebieden die min of meer samenhangen op basis van het voorkomen van windturbines (van west naar oost). Binnen elk gebied is het alfabetisch per gemeente gesorteerd.
- West-Vl: West-Vlaanderen onder Brugge
- Brugge: Brugge, voornamelijk de haven (Zeebrugge)
- N49: langs de N49 en de ruimere omgeving in het Meetjesland en het Waasland
- Gent: Gent, voornamelijk de haven
- Ruit: het gebied in de driehoek Gent-Antwerpen-Brussel (de stukken E40/E17/E19 en alles erbinnen), cfr. de Vlaamse Ruit
- Zenne: de Zennevallei (Halle en omgeving)
- Antw: Antwerpen, voornamelijk de haven
- Noord: de Noorderkempen, voornamelijk langs het stuk E19 daar
- Oost: alles grofweg ten oosten van Leuven (Hageland, Limburg en de Kempen)
| Gebied | Gemeente | Aantal & Vermogen | Uitbater | Opmerkingen |
|---|---|---|---|---|
| Off-shore | Blighbank | 55 (55 x 3 MW) | Belwind | |
| West-Vl. | Diksmuide | 2 (2 x 0,8 MW) Enercon E-48-windturbines | coöperatie BeauVent | |
| West-Vl. | Gistel | 1 x 2 MW | coöperatie BeauVent/Ecopower | langs de A18/E40 ten oosten van de afrit Gistel |
| West-Vl. | Gistel | 1 x 2 MW | Electrawinds | langs de E40 |
| West-Vl. | Gistel | 4 x 2 MW, Enercon E70-4 | Aspiravi | langs de E40 |
| West-Vl. | Ieper | 8 | Op het bedrijventerrein ten noorden van Ieper. | |
| West-Vl. | Kortrijk | 4 windturbines van 2 MW | Enercon | langs E17 - "Daltons" in de volksmond |
| West-Vl. | Middelkerke, Lombardsijde | 1 x 0,66 MW Vestas V47 en 1 x 0,9 MW Neg Micon | Aspiravi | |
| West-Vl. | Poperinge | 4 x 2,05 MW | Gebouwd in 2013. | |
| West-Vl. | Zedelgem | 1 (1 x 1,8 MW) Enercon E66-windturbine | Electrawinds | |
| Brugge | Brugge, Herdersbrug | 2 (2 x 0,6 MW) Turbowinds T-600-windturbines | Electrawinds Plus | |
| Brugge | Brugge, Herdersbrug | 7 (7 x 0,9 MW) Turbowinds T-600-windturbines | Aspiravi Plus | |
| Brugge | Brugge, Herdersbrug | 7 (7 x 1,8 MW) Enercon E66-windturbines | Electrawinds | |
| Brugge | Brugge, Herdersbrug | 5 x 0,6 MW | Electrabel | |
| Brugge | Zeebrugge, oostelijke strekdam en LNG-dam | 14 x 0,85 MW | Aspiravi | Dit windmolenpark werd reeds gebouwd in 1986 en was daarmee een van de eerste in Europa. Toen werden 21 HMZ-windturbines gebouwd (0,2 MW), later uitgebreid tot 24 en deels vervangen door Turbowinds-exemplaren (12x0,4 + 2x0,6 MW). In 2008 werden ze vervangen door 14 grotere turbines van 850 kW. |
| N49 | Assenede | 6 x 2 MW | Aspiravi | Langs de N49. Gebouwd in 2016.[10][11] |
| N49 | Beveren (Vrasene) en Sint-Gillis-Waas | 4 x 2,05 MW | Fortech | Windpark Duikeldam, ten zuiden van de N49. Gebouwd in 2012-2013; met steun van cvba Wase Wind.[12] 3 op grondgebied van Beveren (Vrasene) en 1 op dat van Sint-Gillis-Waas.[13] |
| N49 | Eeklo | 1 (1 x 1,8 MW) Enercon E66-windturbine | Aspiravi Plus | In gebruik sinds 2002.[14] |
| N49 | Eeklo | 3 (2 x 1,8 MW en 1 x 0,6 MW) Enercon-windturbines | de coöperatie Ecopower | In gebruik sinds 2001. Twee op de gronden van het containerpark aan de Ringlaan en een kleine turbine aan het voetbalveld.[15] |
| N49 | Eeklo Maldegem | 9 | Ten zuiden van de N49, tussen de N44 (Maldegem) en de R43 (Eeklo). | |
| N49 | Sint-Gillis-Waas | 3 x 2,05 MW | Electrabel | Gebouwd in 2012-2013. Ten zuiden van de N49 en net ten noorden van de dorkskern van Sint-Gillis-Waas.[16] |
| Gent | Gent, Oostakker | 3 x 2 MW | Electrabel | op het terrein van Volvo Trucks |
| Gent | Gent, Rodenhuize | 2 x 2 MW | Electrabel | op het terrein van Electrabel |
| Gent | Gent, Wondelgem | 2 x 2 MW | Electrabel | op het industrieterrein Durmakker en de VDAB. |
| Gent | Gent, kluizendok | 11 (11 x 2 MW) Enercon-windturbines | Ecopower en SPE Power | |
| Ruit | Beveren (Melsele) | 2 | Fortech | Windpark Braemland II; gebouwd in 2009; langs de E17 (aan de andere kant ervan in Kruibeke staat Braemland I). |
| Ruit | Puurs (Ruisbroek, op de grens met Willebroek) | 2 x 2MW | Aspiravi | Langs de A12 (ter hoogte van de afrit Willebroek-Noord, net voor de Rupeltunnel), op grond van de Vlaamse Gemeenschap. Gebouwd in 2006.[17] |
| Ruit | Puurs | 2 | Eneco | Langs de N16 (noordkant), op het terrein van het bedrijf Peleman Industries (Unibind). Gebouwd in 2011. |
| Ruit | Puurs | 2 | Pfizer | Langs de N16 (zuidkant). De eerste werd in 2011 gebouwd[18] en de tweede in 2015.[19] |
| Ruit | Schelle | 3 x 1,5 MW | Electrabel | In dienst sinds april 2001. |
| Ruit | Berlare, Overmere | 4 x 2,3 MW | Bredekop Wind | |
| Ruit | Dendermonde, Hoogveld | 2 | Electrabel | Op het terrein van het bedrijf De Saedeleir. Gebouwd in 2011. |
| Ruit | Dendermonde, Hoogveld | 1 x 2,3 MW | W-Kracht | Op het terrein van het bedrijf Sivafrost. Gebouwd in 2013. |
| Ruit | Dendermonde, Grembergen | 1 x 2 MW | Aspiravi | Gebouwd in 2013.[20][21] Net over de grens in Zele staan er twee andere van KT Projects. |
| Ruit | Hamme, Zwaarveld | 2 (2 x 2,3 MW = 4,6 MW) | SPE-Luminus | Gebouwd in 2011.[22] |
| Ruit | Kruibeke | 3 (3 x 2 MW) DeWind D8-windturbines | Fortech | Windpark Braemland I; gebouwd in 2005; langs de E17 (aan de andere kant ervan in Beveren staat Braemland II). Met participatie van cvba Wase Wind. |
| Ruit | Melle, Gijzenzele | 3 x 2,3 MW | SPE-Luminus | op de terrein van de Proefhoeve (Universiteit Gent/Hogeschool Gent) langs de E40, afrit Wetteren |
| Ruit | Zele | 2 (2 x 2,3 MW) Enercon E82-windturbines | KT Projects | Gebouwd in 2013.[23][24] "Vierwies", nabij rond punt N47/N445. Net over de grens in Grembergen/Dendermonde staat er één van Aspiravi. |
| Ruit | Asse | 4 | Ecopower | Industrieterrein Asse Z.5. Mollem. Gebouwd in 2015.[25] |
| Ruit | Kapelle-op-den-Bos | 3 (3 x 0,4 MW) Turbowinds T-400-windturbines | Aspiravi | Aan sluis Zemst - Kanaal van Willebroek. Gebouwd in 2001. Eén ervan werd in 2015 getroffen door een blikseminslag en ging eind 2016 worden afgebroken maar werd pas in maart 2017 afgebroken. Ook de twee andere werden in oktober 2018 afgebroken.[26] |
| Zenne | Beersel (Lot) | 2 | Eoly | "Laekebeek", op het bedrijventerrein van Colruyt Group. Langs het kanaal Brussel-Charleroi (ten oosten). Gebouwd in 2015.[27][28] |
| Zenne | Beersel (Lot) Sint-Pieters-Leeuw | 3 | Ecopower en Eoly | Langs het kanaal Brussel-Charleroi (ten westen). Gebouwd in 2015.[27] |
| Zenne | Halle (Buizingen), Stroppen/Bilkensveld | 1 x 3,4 MW | Eoly | Gelegen op het bedrijventerrein van Colruyt Group en gebouwd in 2016. De opgewekte elektriciteit dient voor het vleesverwerkend bedrijf Colruyt Group Fine Food Meat (Vlevico).[29] |
| Zenne | Halle, Dassenveld | 3 (1 x 1,65 MW, Vestas V66 + 2 ?) | Colruyt | Een eerste werd in 1999 gebouwd, in 2014 volgen twee andere.[30] In 2017 zouden er nog drie bijkomen.[31] |
| Antw. | Antwerpen, Zandvlietsluis | 2 x 1MW, E70 | VLEEMO | |
| Antw. | Beveren, Kallo | 1 x 0,1 MW, Turbowinds T-600 | GRC | |
| Noord | Brecht | 3 x 2 MW Vestas type V90 | Aspiravi | Deel van Windpark Noorderkempen langs de E19 (ten westen ervan ter hoogte van Brecht). Gebouwd in 2012.[32] |
| Noord | Hoogstraten (Meer) | 6 x 2 MW | Electrabel | Langs de E19 (oostzijde), aan de transportzone Meer aan de grens met Nederland. Gebouwd vóór 2006. |
| Noord | Hoogstraten (Meer) | 3 x 3,2 MW = 9,6 MW | Storm | Langs de E19 (westzijde), achter de transportzone Meer aan de grens met Nederland. Gebouwd in 2015 als hoogste windturbines van België.[33] |
| Noord | Kalmthout & Essen | 4 x 2,05 MW = 8,2 MW | Mega Windy en Ecopower | Magermanse Heide, op het bedrijventerrein Rijkmaker nabij Nieuwmoer. Gebouwd in 2012. |
| Noord | Wuustwezel | 7 x 2,3 MW Enercon type E82 | Aspiravi | Deel van Windpark Noorderkempen langs de E19 (ten oosten ervan, tussen Brecht en parking Minderhout). Gebouwd in 2012.[32] Eén op grondgebied Brecht, vijf in Wuustwezel en één in Hoogstraten. |
| Noord | Wuustwezel | 4 x 2 MW | Wind4Flanders Projects 1 cvba (Electrabel et al.) | Langs de E19 (ten westen ervan, ter hoogte van afrit 2 Loenhout). Gebouwd in 2015. |
| Oost | Arendonk | 8 | Windmolenpark Zephiros, langs de E34. De zeven turbines werden gebouwd in 2011.[34] In 2015 kwam er een achtste bij.[35] | |
| Oost | Bekkevoort Diest Halen | 2 4 4 | Aspiravi/Limburg Wind | Langs de E314. Gebouwd in 2011.[36] |
| Oost | Kalmthout | 4 x 2 MW | Mega Windy | |
| Oost | Kasterlee (Lichtaart) | 1 windturbine (0,66 MW) | Electrabel | in Bobbejaanland |
| Oost | Laakdal | 6 x 1,5 MW | Seeba | op de terreinen van Nike tussen E313 en Albertkanaal, sinds juni 2006, 22GWh per jaar |
| Oost | Gingelom | 7 | Greensky | Langs de A3/E40 en langs de taalgrens. Gebouwd in 2015. Twee derde van de energie gaat naar het spoorwegennet; hiermee voorziet het één derde van het spoorwegennet van stroom.[37] Het windmolenpark omvat ook een aantal in Wallonië.[38] Een geplande uitbreiding in Landen (Vlaams-Brabant) werd niet uitgevoerd.[39] |
| Oost | Hasselt, Godsheide | 2 (2 x 2 MW) Vestas V90 | Aspiravi | langs Albertkanaal |
| Oost | Lanaken | 4 (4 x 2 MW Vesta V80 | Electrabel | Hoogte 100 meter, rotordiameter 80 m, langs Albertkanaal |
| Oost | Lommel | 8 x 2MW (Vestas V80-100m) | Gislom | op de terreinen van Umicore langs de J&R Vlegelstraat |
| Oost | Maaseik | 3 windturbines | ||
| Oost | Maasmechelen | 2 windturbines (2 x 4MW)( 100m masthoogte 50m rotorbladen | Storm |
Procedures
Voor de bouw van een windturbine is een omgevingsvergunning van het gemeentebestuur nodig. Die zal voor goedkeuring onder meer de visuele impact, de geluidsnormen, het vermogen, en de voorschriften voor ruimtelijke ordening bekijken. Tegen de beslissing van de gemeente is beroep mogelijk bij de provincie, en ultiem bij de Vlaamse overheid. Diezelfde overheid voorziet ook financiële steun bij nieuwe projecten.[40]
Vergunningsaanvragen verlopen niet altijd vlot. Soms wordt buurtprotest aangetekend, of worden toegekende vergunningen juridisch aangevochten, door omwonenden maar ook soms door lokale besturen.[41]