Wezet

**Wezet**
*Visé*
	Stad in België
(Details)	(Details)
	;
	Geografie
Gewest	Wallonië
Provincie	Luik
Arrondissement	Luik
Oppervlakte; – Onbebouwd; – Woongebied; – Andere	27.99 km² (2017); 53,72%; 12,32%; 33,96%
Coördinaten	50° 44' NB, 5° 42' OL
	Bevolking (bron: AD Statistiek)
Inwoners; – Mannen; – Vrouwen; – Bevolkingsdichtheid	17.812 (01/01/2019) ; 48,24% ; 51,76% ; 636,33 inw./km²
Leeftijdsopbouw; 0-17 jaar; 18-64 jaar; 65 jaar en ouder	(01/01/2019); 20,3%; 59,86%; 19,85%
Buitenlanders	8,54% (01/01/2019)
	Politiek en bestuur
Burgemeester	Viviane Dessart (MR)
Bestuur	MR, PS
Zetels; MR; PS; Ensemble!; OUI Visé; Visons Demain; PTB;	25; 7; 7; 4; 3; 2; 2;
	Economie
Gemiddeld inkomen	16.787 euro/inw. (2016)
Werkloosheidsgraad	12,88% (jan. 2019)
	Overige informatie
Postcode; 4600; 4600; 4600; 4600; 4601; 4602	Deelgemeente; Wezet; Ternaaien; Lieze; Richelle; Argenteau; Cheratte
Zonenummer	04
NIS-code	62108
Politiezone	Basse-Meuse
Hulpverleningszone	IILE-SRI
Website	www.vise.be
	Detailkaart
	ligging binnen het arrondissement Luik; in de provincie Luik
	Foto's
	Brug over de Maas met de stad op de achtergrond
Portaal	België

Wezet (Frans: Visé) is een stad in de Belgische provincie Luik. Zij ligt aan weerszijden van de Maas, tussen Luik en Maastricht. De gemeente grenst voor een deel aan de Nederlandse gemeente Eijsden-Margraten, met de Maas als grensrivier ertussen. Daarnaast grenst deze Waalse gemeente bij Ternaaien aan Maastricht (zonder dat de Maas ertussen ligt). Wezet telt ruim 17.500 inwoners. In Nederland, net zoals in een gedeelte van België, is Wezet beter bekend onder de officiële Franse naam Visé, onder meer omdat deze naam wordt gebruikt voor het station aan de spoorlijn Maastricht - Luik en op de Franstalige bewegwijzering langs de, op de Nederlandse autosnelweg A2 aansluitende, Belgische A25, die iets over de grens in Wezet Franstalig België binnenrijdt. De wekelijkse markt in Wezet vindt plaats op elke woensdag.[1]

Geschiedenis

Reeds in het paleolithicum was er, getuige archeologische vondsten, sprake van bewoning in deze streek. Van de 1e tot de 4e eeuw was er een Romeins vicus. In 780 werd voor het eerst een kerk in Wezet schriftelijk vermeld. Omstreeks 1012-1015 kwam het domein van Wezet aan het kapittel van de Sint-Lambertuskathedraal te Luik. In 1106 vond, in het kader van de investituurstrijd, de slag bij de brug van Wezet plaats tussen Hendrik IV en Hendrik V.

Van 1330-1338 werd Wezet een ommuurde stad, en ook werden in 1338 de relikwieën van Sint-Hadelinus overgebracht naar Wezet overgebracht. In 1384 werd Wezet verheven tot een van de Goede Steden van het prinsbisdom Luik.

1467-1468 bracht verwoesting van Wezet met zich mee, vanwege de belegering door Karel de Stoute.

In 1675 werd de stad door de Franse bezetter verplicht om de omwalling te slechten. Van 1790-1792 waren het weer de Fransen die een veldslag leverden bij de brug van Wezet en de stad innamen.

Halverwege de 19e eeuw werd het Kanaal Luik-Maastricht aangelegd, en werd de Maas voorzien van stuwen en sluizen, terwijl in 1861 ook de spoorlijn van Maastricht naar Luik gereedkwam, welke in 1899 werd genationaliseerd. De Maasbrug, gebouwd in 1868 door private investeerders, werd in 1909 genationaliseerd.

Bij de onafhankelijkheid van België inventariseerde geograaf Philippe Vandermaelen in Visé 357 woningen met 1834 inwoners. De inventaris omvat verder details over de historische gebouwen, handel en nijverheid, natuurlijke omgeving, bodems, landbouwproductie en veestapel. Er werden o.a. veel paarden gekweekt. Ook het wegennetwerk van toen is beschreven. De omschrijving door Vandermaelen geeft een interessante inkijk in het dagelijkse leven rond 1830. [2]

Op 4 augustus 1914 arriveerde de Duitse bezetter in Wezet. Het Belgisch leger had de brug over de Maas toen al opgeblazen. Het Duitse leger vernielde eerst de Kapittelkerk omdat de toren hiervan zou kunnen dienen als richtpunt voor de Belgische artillerie. Vervolgens werd de stad op 15 augustus in brand gestoken en verwoest. Wezet wordt daarom de eerste martelaarstad genoemd. Tussen 1920 en 1930 werd de stad heropgebouwd.

In 1939 werd dan het Albertkanaal geopend. Van 10 mei 1940 tot haar bevrijding op 12 september 1944 was de stad bezet door nazi-Duitsland.

De huidige gemeente is in 1977 ontstaan door het opnemen van de toenmalige gemeenten Argenteau, Cheratte, Lixhe-Loën, Richelle en Ternaaien (Lanaye). Argenteau, Cheratte, Lieze (Lixhe), Richelle en Ternaaien werden deelgemeenten van Wezet (le Grand Visé). De mijnsluitingen van 1977-1979 werden deels gecompenseerd door de aanleg van een bedrijventerrein ten noorden van de stad.

In 2016 kwamen België en Nederland overeen om twee stukjes grondgebied te ruilen die aan de overkant van de Maas terecht waren gekomen door een verlegging van de rivier in de jaren zeventig, waarbij men een grenscorrectie was vergeten. De schiereilanden L'Illal en Eijsden van samen 15 hectare zouden Nederlands worden, het Nederlandse schiereilandje Petit-Gravier van 5 hectare Belgisch. De beslissing is genomen vanwege ordehandhavingsproblemen op L'Illal.[3][4]

Bezienswaardigheden

Kapittelkerk van Sint-Martinus en Sint-Hadelinus met het schrijn van Hadelinus.
Onze-Lieve-Vrouw van de Karmelkerk in voorstad Devant-le-Pont.
De Loretokapel
Het Stadhuis van Wezet, in Maaslandse renaissancestijl.
De Ferme du Temple, van oorsprong een Tempeliershoeve.
Het historisch museum

Zie ook

Lijst van beschermd erfgoed in Wezet

Natuur en landschap

Wezet ligt in het dal van de Maas op een hoogte van ongeveer 75 meter. De Berwijn stroomt ten oosten van Wezet in noordelijke richting en buigt dan om naar het westen, om ten noorden van Wezet in de Maas uit te komen.

De voorstadswijk Devant-le-Pont ligt op de westoever van de Maas, tussen Maas en Albertkanaal.

In de kalksteen van Wezet wordt het groene mineraal malachiet aangetroffen.[5]

Sint-Martinuskerk
Zicht op Wezet
Straatzicht
Stadhuis
Cultureel centrum

Demografische ontwikkeling

Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977.

Bronnen:NIS, Opm:1806 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari

Openbaar vervoer

Wezet (Visé) ligt aan de spoorweg Luik-Maastricht en is een belangrijk knooppunt van goederenvervoer per spoor. Op werkdagen is er 's ochtends een directe treinverbinding met Brussel.

Politiek

Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976

Partij	10-10-1976[6]		10-10-1982		9-10-1988		9-10-1994		8-10-2000		8-10-2006[7]		14-10-2012[8]		14-10-2018
Stemmen / Zetels	%	25	%	25	%	25	%	25	%	25	%	25	%	25	%	25
PS	29,6	8	27,39	8	31,94	9	32,23	9	34,06	9	36,27	10	35,66	10	24,24	7
PSC¹/cdH²	31,23¹	9	31,5¹	9	33,18¹	10	30,82¹	8	13,63¹	3	14,56²	3	17,94²	4	-
ECOLO	-		5,75	0	6	0	6,95	1	8,89	1	9,28	1	8,75	1	-
PRL¹/MR²	19,26¹	5	23,26¹	6	22,27¹	6	28,22¹	7	-		39,89²	11	37,65²	10	26,90²	7
PRL-MCC	-		-		-		-		42,02	12	-		-		-
RW	7,35	1	-		-		-		-		-		-		-
PCB	11,46	2	-		-		-		-		-		-		-
RD	-		10,94	2	-		-		-		-		-		-
APARD	-		-		5,77	0	-		-		-		-		-
Ensemble!	-		-		-		-		-		-		-		16,02	4
OUI Visé	-		-		-		-		-		-		-		12,73	3
Visons Demain	-		-		-		-		-		-		-		10,07	2
PTB	-		-		-		-		-		-		-		10,05	2
Anderen^(*)	1,09	0	1,16	0	0,83	0	1,78	0	1,4	0	-		-		-
Totaal stemmen	9524		9911		10274		10111		11001		11475		11497		11676
Opkomst %					94,53		92,33		91,91		92,35		87,97		87,84
Blanco en ongeldig %	3,62		4,48		4,93		5,05		4,84		5,32		5,72		6,58

(*)1976: Int Com / 1982: ANDRE / 1988: FWDP / 1994: ANDRE / 2000: L.C.M. (0,66%), RELAIS (0,74%)

De gevormde meerderheidscoalitie wordt vet aangegeven. De grootste partij is in kleur.

Geboren in Wezet

Jean Donny (1897-1992), kunstschilder en tekenaar

sport

Sinds 2001 wordt jaarlijks in de maand mei de Maasmarathon gehouden.

Nabijgelegen kernen

Moelingen, Berneau, Lieze, Haccourt, Richelle, Dalhem

Externe links

Website van de gemeente

Bronnen, noten en/of referenties

Les Marchés hebdomadaires du Pays de Herve http://www.paysdeherve.be/fr/marches-et-brocantes
Philippe Vandermaelen Dictionnaire géographique de la province de Liège. Brussel, Etablissement géographique - 1831.
"Nederland krijgt Belgisch schiereiland", NOS, 22 juni 2016. Geraadpleegd op 22 juni 2016.
Belgische en Nederlandse partners leggen afspraken grenscorrectie vast in Memorandum van overeenstemming. Provincie Limburg (NL). Geraadpleegd op 28 juni 2016.
Souvenirs Minéralogiques & Paléontologiques sur le Hainaut et l'Entre-Sambre-et-Meuse, in Mémoires et publications de la Société des Sciences, des Arts et des Lettres du Hainaut 7 (1860), p. 182.
1976-2000:Verkiezingsdatabase Binnenlandse Zaken
Gegevens 2006: elections2006.wallonie.be:
Gegevens 2012: elections2012.wallonie.be

Zie de categorie Visé van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

Gemeenten in de provincie Luik

Amay · Amel · Ans · Anthisnes · Aubel · Awans · Aywaille · Baelen · Berloz · Beyne-Heusay · Bitsingen · Blieberg · Blegny · Borgworm · Braives · Büllingen · Burdinne · Burg-Reuland · Bütgenbach · Chaudfontaine · Clavier · Comblain-au-Pont · Crisnée · Dalhem · Dison · Donceel · Engis · Esneux · Eupen · Faimes · Ferrières · Fexhe-le-Haut-Clocher · Flémalle · Fléron · Geer · Grâce-Hollogne · Hamoir · Hannuit · Héron · Herstal · Herve · Hoei · Jalhay · Juprelle · Kelmis · Lierneux · Lijsem · Limburg · Lontzen · Luik · Malmedy · Marchin · Modave · Nandrin · Neupré · Oerle · Olne · Ouffet · Oupeye · Pepinster · Raeren · Remicourt · Saint-Georges-sur-Meuse · Saint-Nicolas · Sankt Vith · Seraing · Soumagne · Spa · Sprimont · Stavelot · Stoumont · Theux · Thimister-Clermont · Tinlot · Trois-Ponts · Trooz · Verlaine · Verviers · Villers-le-Bouillet · Wanze · Wasseiges · Weismes · Welkenraedt · Wezet
België: Provincies · Gemeenten

Goede Steden van het prinsbisdom Luik

Dietse steden:	Beringen · Bilzen · Loon · Bree · Hamont · Hasselt · Herk-de-Stad · Maaseik · Peer · Sint-Truiden · Stokkem · Tongeren
Romaanse steden:	Borgworm · Châtelet · Ciney · Couvin · Dinant · Fosses-la-Ville · Hoei · Luik · Thuin · Verviers · Wezet

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.

[1] Les Marchés hebdomadaires du Pays de Herve http://www.paysdeherve.be/fr/marches-et-brocantes

[2] Philippe Vandermaelen Dictionnaire géographique de la province de Liège. Brussel, Etablissement géographique - 1831.

[3] "Nederland krijgt Belgisch schiereiland", NOS, 22 juni 2016. Geraadpleegd op 22 juni 2016.

[4] Belgische en Nederlandse partners leggen afspraken grenscorrectie vast in Memorandum van overeenstemming. Provincie Limburg (NL). Geraadpleegd op 28 juni 2016.

[5] Souvenirs Minéralogiques & Paléontologiques sur le Hainaut et l'Entre-Sambre-et-Meuse, in Mémoires et publications de la Société des Sciences, des Arts et des Lettres du Hainaut 7 (1860), p. 182.

[6] 1976-2000:Verkiezingsdatabase Binnenlandse Zaken

[7] Gegevens 2006: elections2006.wallonie.be:

[8] Gegevens 2012: elections2012.wallonie.be