Moelingen

Moelingen (Frans: Mouland) is een dorp en deelgemeente van de faciliteitengemeente Voeren in de Belgische provincie Limburg.

Moelingen
Deelgemeente in België

Situering
Gewest Vlaanderen
Provincie Limburg
Gemeente Voeren
Coördinaten50° 45′ NB, 5° 43′ OL
Algemeen
Oppervlakte3,29 km²
Inwoners (2016)850
(258 inw./km²)
Overig
Postcode3790
Detailkaart

Portaal    België

Het is de meest westelijke deelgemeente van Voeren en gelegen in het Maasdal, aan het riviertje de Berwijn, dat iets verder westwaarts uitmondt in de Maas. Aan de (westelijke) overkant van de Maas bevinden zich het zuidelijke uiteinde van het Plateau van Caestert en het plaatsje Lieze (Lixhe). De noordkant van Moelingen ligt tegen de grens met Nederland aan, iets ten zuiden van Eijsden. Ten zuiden van Moelingen ligt de stad Wezet (provincie Luik).

Stijlvolle Moelingse huizen

Geschiedenis

Moelingen maakte tot aan de Franse Revolutie deel uit van het graafschap Dalhem. In 1314 werd het een heerlijkheid, achtereenvolgens in bezit van de families De Molinghe, Rysack (1375), Van Elven alias De Navagne (15e eeuw), en De Ryckel (1675). Het grootste deel van de tienden kwam aan de heren van Bombaye, en ook het kapittel van de Onze-Lieve-Vrouwekerk te Maastricht had er bezittingen.

Bij de annexatie van de Zuidelijke Nederlanden door de Franse Republiek werd Moelingen in 1795 opgenomen in het toen gevormde Ourthedepartement. Na de Franse tijd werd dit de Nederlandse, vanaf 1830 Belgische, provincie Luik. In 1962, na de vaststelling van de taalgrens, ging Moelingen over naar de provincie Limburg.

Situatie in 1830

Bij de onafhankelijkheid van België inventariseerde geograaf Philippe Vandermaelen in dit dorp 80 landelijke woningen, een kerk, een molen, een brouwerij en een distilleerderij. Er waren 436 inwoners. Gezien er geen school was bezochten de kinderen de scholen van de buurdorpen. Het inventaris omvat verder details over de natuurlijke omgeving, bodems, landbouwproductie en veestapel. Ook het wegennetwerk werd beschreven.[1]

Eerste Wereldoorlog

In augustus 1914 bouwden Duitse genietroepen er een brug (ter hoogte van Lieze), waarlangs Duitse troepen de Maas overstaken.[2] Een deel van die troepen werd ingezet om Luik te omsingelen. Andere eenheden trokken verder België binnen. Op 5 augustus staken Duitse soldaten het dorp in brand, als wraak voor vermeend verzet van zogenaamde francs-tireurs. 73 van de 173 huizen gingen in de vlammen op en vier inwoners werden gedood. In het legerkamp buiten het dorp werden nog minstens twaalf burgers uit andere dorpen vermoord. Nederlandse fotografen waagden zich niet ver over de grens om verslag uit te brengen over de oorlog in België. De wreedheden die dieper in België werden begaan, raakten zo pas later bekend in het buitenland. Foto's van Moelingen werden echter al in de eerste oorlogsweken over de hele wereld verspreid. Een groot deel van de bevolking vluchtte naar Nederland. Velen van hen bleven daar in kampen tot de oorlog voorbij was.[3]

Bezienswaardigheden
Kerk en kerkplein
  • In Moelingen bevindt zich de 14e-eeuwse Maaslandsgotische Onze-Lieve-Vrouw-Ten-Hemel-Opnemingskerk, die nog een romaanse toren uit de 12e-eeuw heeft.
  • Diverse gesloten bakstenen hoeven, zoals:
    • Huis op de Bijs, aan Bijsstraat 21, was van 1634-1674 een hospitaal. Enkele gedeelten uit de 2e helft van de 17e eeuw zijn nog aanwezig.
  • Meisjesschool van 1911, vroeger beheerd door de zusters ursulinen.
  • Restanten van de Elvenschans, een voormalig Spaans fort van 1643.
  • Het djimmerbeeld "D'r Djimmer" op het kerkplein. Dit werd plechtig onthuld op 26/11/2017 ter ere van het 4X11 jaar bestaan van Carnavalsvereniging De Djimmers va Moelege

Natuur en landschap

Moelingen ligt in het Maasdal en in het dal van de Berwinne, op een hoogte van ongeveer 58 meter. Ten westen van Moelingen loopt de Maas, en parallel daaraan de autosnelweg en de spoorweg van Maastricht naar Luik. Naar het zuiden toe vindt men het bedrijventerrein van Wezet.

Sport

Voetbalclub SK Moelingen is aangesloten bij de Belgische Voetbalbond en actief in de provinciale reeksen.

Geboren te Moelingen

Nabijgelegen kernen

Visé, Lixhe (aan de overzijde van de Maas), Eijsden, Mariadorp, Mesch, 's-Gravenvoeren, Berneau.

Voorts ligt in de omgeving van Moelingen de buurtschap Withuis.

Mediabestanden die bij dit onderwerp horen, zijn te vinden op de pagina Moelingen op Wikimedia Commons.

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.