Weststellingwerf

De oudste dorpen in Weststellingwerf ontstonden in de 8ste-14de eeuw, gebouwd op flauw hellende, lange zandruggen, die oorspronkelijk werden begrensd door hoogveen.

In 1204 kregen de inwoners van Oldeholtpade toestemming van de Bisschop van Utrecht, waar ze destijds onder stonden, om een eigen kapel te hebben. Deze verwijzing bewijst dat men al in die tijd tussen de rivieren Linde en Kuinder woonden. In deze jaren behoorden West- en Ooststellingwerf tot Drenthe. Het bestuur en de rechtspraak waren in handen van stellingen (dorpsrechters), die elk jaar wisselden. In 1504 werd het gebied de tiende grietenij van de Zevenwouden, dat voor die tijd uitzonderlijk democratisch was. Later worden er meerdere dorpen genoemd, en zo ontstaat langzaam een vrije natie van de Stellingwerven.

De eigenlijke naam Stellingwerf komt voor zover bekend als eerst voor in een document uit 1309. In 1517 worden de Stellingwerven gescheiden in het Westeinde (nu Weststellingwerf) en het Oosteinde (nu Ooststellingwerf). De Stellingwerven maken met uitzondering van het deel ten noorden van de Kuinder vanouds deel van het Saksisch taalgebied.

De naam Stellingwerf wordt voor het eerst vermeld in 1309, daarom werd in 2009 het 700-jarig bestaan van de "Stellingwerven" gevierd. Er bevinden zich twee opera's in de gemeente. Belangrijke kenmerken van de Stellingwerfse cultuur is het kleinschalig denken en de nabuurschap.

De gemeente Weststellingwerf telt 27 dorpen, waarvan er 26 als officiële woonkern zijn aangeduid. De hoofdplaats is Wolvega. De Nederlandse namen zijn de officiële, de Friese namen worden weinig gebruikt. In Weststellingwerf werd over het algemeen geen Fries, maar Stellingwerfs gesproken, een Nedersaksisch dialect. Uit een quickscan van de provincie Friesland uit 2011 bleek dat bij 22% van de ondervraagden de thuistaal Stellingwerfs was. Voor het Nederlands en Fries waren deze percentages 56% en 22%. In 2007 sprak 29% thuis nog Stellingwerfs en 18% Fries. Deze percentages liggen lager dan het daadwerkelijk kunnen spreken van het Stellingwerfs. In 2005[1] zei 64,6% Stellingwerfs te kunnen praten. 53,2% zei thuis Stellingwerfs of Stellingwerfs én Nederlands te spreken. Deze cijfers verschillen fors met de quickscans van de provincie Friesland. Het betreft voornamelijk oudere sprekers, de jeugd spreekt het Stelingwerfs in mindere mate. Zowel West- als Ooststellingwerf verfriezen en vernederlandsen waardoor de inheemse taal langzamerhand verdwijnt. Van taaldood is nog geen sprake. In Weststellingwerf staan er Nederlandse en Friese plaatsnaambordjes, maar niet in het Stellingwerfs.

In de provincie Friesland zijn doorgaans in alle gemeenten op het vasteland sinds 15 maart 2007 de Friese namen van de wateren de officiële namen. De gemeente Weststellingwerf heeft gekozen voor zo veel mogelijk Stellingwerfse namen. De Nederlandse waternamen zijn afkomstig van de Topografische Dienst van Kadaster Geo-Informatie.

Kanalen en sloten

De Linde in het Lindevallei nabij De Blesse

In de gemeente Weststellingwerf bevinden zich de volgende kanalen, sloten en diverse watergangen:

Nederlandse naam	Officiële naam
Bij of Tusschenlinde	Bi’j- of Tussenlende
Gracht	De Gracht
Jonkers- of Helomavaart	Jonkers- of Helomavaort
Kuinder of Tjonger	De Tsjonger of De Kuunder
Linde	De Lende
Kolonievaart	Wiek van de Vierdepatten
Noordwoldervaart	Noordwoolder Vaort
Oude Lemstersloot	Oolde Lemster Sloot
Oude Veenvaart	Schipsloot
De Scheene	De Scheene
Schipsloot	Schipsloot
Steggerdavaart	Steggerdesloot
De Wetering	De Wetering
Wijde Sloot	Wiede Sloot
Zandhuizerwetering	De Wetering

De gemeente was van 1992 tot mei 2015 betrokken bij de Poolse gemeente Choszczno. Dit officiële partnerschap hield in dat beide gemeenten elkaar van tijd tot tijd bezoeken. Deze uitwisselingen waren bedoeld om elkaar te helpen en om van elkaar te leren.

• Lijst van grietmannen van Weststellingwerf

• Website van de gemeente Weststellingwerf
• Weststellingwerf, plaatselijk nieuws en agenda