Kie
Kie is een buurtschap in de gemeente Waadhoeke, in de Nederlandse provincie Friesland.
Buurtschap in Nederland  | |||
  | |||
| Situering | |||
| Provincie |  | ||
| Gemeente |  | ||
| Coördinaten | 53° 11′ NB, 5° 31′ OL | ||
| Overig | |||
| Postcode | 8801 | ||
| Woonplaats (BAG) | Franeker | ||
| |||
Het ligt ten noordwesten van Hitzum, ten zuidoosten van Herbaijum en ten zuidwesten van Franeker, waar het formeel onder valt. De bewoning van de buurtschap ligt aan de gelijknamige weg. Ten noorden van Kie stroomt het Van Harinxmakanaal, vroeger de Harlingertrekvaart genoemd.
In 1407 werd de plaats vermeld als Kee, in 1511 als Lutke kie, in 1543 als Kye, in 1572 als Kije en vanaf de 17e eeuw als Kie. De plaatsnaam zou een samentrekking zijn van het Oudfriese woord Kêthe, dat erf- en- familiebezit betekent.
De in de nabijheid van Kie aangelegde keersluis ontleende zijn naam aan de buurtschap: Kiesterzijl.
Kie was oorspronkelijk onderdeel van Herbaijum en beide hoorden bij Franekeradeel. Het bestuur van Franekeradeel lag in handen van een grietman, bijgestaan door een aantal mede-rechters. Ze werden gekozen voor één jaar en de functies rouleerden volgens een vast systeem: de rechtsomgang. Kiesgerechtigd waren eigenaren van een boerenhoeve met bijbehorend land. Zo werd in 1407 Sibet van Kee de grietman van Franekeradeel en in 1410 was hij rechter.[1]
Toen de stad Franeker zich losmaakte van Franekeradeel (1474) bleven dertien dorpen (waaronder de buurtschap Kie) als Franeker Uitburen bij Franekeradeel. In 1531 sloten ze zich alsnog aan bij de stad en tot 1917 vormden ze daar een afzonderlijke wijk. In 1514 bestond Kie uit vier boerderijen. Van de huidige bebouwing stamt de oudste boerderij uit 1700, wat is vermeld in een gevelsteen.[2]
In 1921 werden de traditionele windmolens in Kie vervangen door een Amerikaanse windmolen, die op zijn beurt in 1961 werd vervangen door een motorgemaal, dat dienst deed tot 1973 Aan het spoor stond sinds 1869 een spoorwachterswoning (wachtpost 8). Tijdens de Duitse bezetting van Nederland werd de spoorwachtersfunctie hier opgeheven.[3]
Aan de oostkant van Kie is in de 21ste eeuw bedrijventerrein Kie aangelegd. Er staat geen plaatsnaambord, alleen de straatnaam herinnert nog aan de buurtschap.
Gezicht op Kie vanaf de Kiesterzijlsterbrug
Bronnen
|