Achlum

Achlum is in de Middeleeuwen gesticht op een terp, die later deels werd afgegraven voor uitbreidingen. In 1319 werd de plaats vermeld als Echtlum, in 1400 als Achlim, in 1418 als Achtlum. Het is onduidelijk waarnaar de plaatsnaam precies verwijst, mogelijk duidt het op een woonplaats (heem/um) van of opgericht door ene Achtele.

Voor de gemeentelijke herindelingen in 1984 behoorde het dorp tot de gemeente Franekeradeel, daarna tot 2018 bij de gelijknamige fusiegemeente Franekeradeel.

Ten noorden van Achlum staat de Stinspoort van het slot Groot Deersum. Het is in 1658 gebouwd van gele baksteen en is voorzien van twee trapgevels. De Gertrudiskerk werd gebouwd in de 12e eeuw. De toren is in de 15e eeuw gebouwd en heeft in 1789 een houten bekroning gekregen. De huidige entree dateert uit 1860 en is in 2011 vervangen. Naast de kerk staat een monumentale 18e-eeuwse kop-hals-rompboerderij

Buiten de dorpskern bevindt zich de in 2007 geheel gerestaureerde Achlumer Molen, in bezit van Stichting De Fryske Mole. Achlum had tot 2007 een dorpswinkeltje, de Spar.

Een deel van Achlum is een beschermd dorpsgezicht, een van de beschermde stads- en dorpsgezichten in Friesland. Verder zijn er in het dorp enkele tientallen rijksmonumenten.

Gedenksteen voor Ulbe Piers Draisma in de zuidgevel van de Gertrudiskerk, aangebracht ter gelegenheid van de in 2011 gehouden Conventie van Achlum (foto: 2014)

Om te vieren dat de verre voorloper van de verzekeringsmaatschappij Achmea tweehonderd jaar geleden door Ulbe Piers Draisma in Achlum werd opgericht, organiseerde het bedrijf op 28 mei 2011 de Conventie van Achlum over 'de toekomst van Nederland'. Op deze manifestatie, die 2500 gasten trok, traden een groot aantal artiesten, sportlieden en politici op, waaronder Femke Halsema, de Limburgse band Rowwen Hèze, Hans Wiegel, Bas Heijne, Foppe de Haan, Riemer van der Velde en Bill Clinton, oud-president van de Verenigde Staten.[2] De bewoners van het dorp werden bij de festiviteiten betrokken.

Bill Clinton hield een verhaal waarin onder meer Neanderthalers, de Hubble-telescoop, het vergrijsde Japan en het afbrokkelende Griekenland voorbijkwamen. Hij riep de toehoorders op om een uniek Nederlands antwoord vinden voor moderne solidariteit.[3] Achmea betaalde Clinton hiervoor een bedrag van 600 duizend dollar (ongeveer 440 duizend euro), wat de op drie na hoogste vergoeding was die hij van 2001 tot en met 2013 ontving voor zijn speeches die hij op uitnodiging hield. Zijn carrière als spreker na zijn presidentschap bracht Clinton uitzonderlijke rijkdom.[4]

Woonhuis uit de 19e eeuw

Boerderij De Kloosterplaats

Het dorp kent een eigen sportpark, waarop de voetbalvereniging Stormvogels '64 een veld heeft. Daarnaast zijn er een kaatsveld en twee tennisbanen. Daarnaast heeft de plaats ook een natuurijsbaan.

Het dorp heeft onderwijs gekend, al in de 16e eeuw is er sprake van een school. Tot halfweg de 20ste eeuw was er een basisschool gevestigd in het dorp. Deze werd gesloten maar in 1966 werd de basisschool Rehobothschool opgericht. Deze school fuseerde in 2011 met de school van Hitzum om te kunnen overleven. De school in Hitzum werd gesloten. In 2016 vond er wederom een fusie plaats tussen Rehoboth en Bongerd, welke verder gingen als It iepen finster.

• Hans van der Togt (1947), presentator

Overleden in Achlum

• Jitze Pieter van Dijk, 1922-1945 verzetsstrijder

Bronnen G. van Berkel & K. Samplonius (2018), Nederlandse plaatsnamen verklaard Website voor en door het dorp Geschiedenis van Achlum Conventie van Achlum Referenties Tabel: Bevolking; maandcijfers per gemeente en overige regionale indelingen, 4 oktober 2019, Centraal Bureau voor de Statistiek, Voorburg/Heerlen Bill Clinton spreker op Conventie van Achlum, website Conventie van Achlum Bill Clinton kreeg 440 duizend euro voor speech bij Achmea, De Volkskrant, Charlotte Huisman, 30 juni 2014 06:49. Geraadpleegd 13 februari 2020. The Clintons: From ‘dead broke’ to multimillionaires, Washington Post, Kennedy Elliott, Alexander Becker, Philip Rucker, Tom Hamburger en Peter Wallsten, 27 juni 2014. Geraadpleegd 13 februari 2020.

Zie de categorie Achlum van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

	Plaatsen in de gemeente Waadhoeke
Steden, dorpen en gehuchten: Achlum · Baijum · Beetgum · Beetgumermolen · Berlikum · Blessum · Boer · Boksum · Deinum · Dongjum · Dronrijp · Engelum · Firdgum · Franeker · Herbaijum · Hitzum · Klooster-Lidlum · Marssum · Menaldum · Minnertsga · Nij Altoenae · Oosterbierum · Oude Leije (klein deel) · Oudebildtzijl · Peins · Pietersbierum · Ried · Ritsumazijl · Schalsum · Schingen · Sexbierum · Sint Annaparochie · Sint Jacobiparochie · Slappeterp · Spannum · Tzum · Tzummarum · Vrouwenparochie · Welsrijp · Westhoek · Wier · Winsum · Zweins Buurtschappen: Arkens · Barrum · Bonkwerd · De Kampen · De Poelen · De Vlaren · Dijkshoek · Dijksterhuizen · Doijum · Fatum · Franjumerburen · Hatsum · Het Hooghout · Holprijp · Kie · Kiesterzijl · Kingmatille · Klooster Anjum · Koehool · Koum · Laakwerd · Lutjelollum · Miedum · Nieuwebildtzijl · Oosterend · Oosthoek · Rewerd (deels) · Roptazijl (deels) · Salverd · Schildum · Sopsum · Stad Niks · Tallum · Teetlum · Tolsum · Tritzum · Tjeppenboer · Vrouwbuurtstermolen (deels) · War · Weakens · Westerend · Zwarte Haan Friesland: Steden en dorpen      Nederland: Provincies · Gemeenten