Dronrijp
Dronrijp (officieel, Fries: Dronryp) is een dorp in de gemeente Waadhoeke, in de Nederlandse provincie Friesland.
Plaats in Nederland  | |||||
| |||||
  | |||||
| Situering | |||||
| Provincie |  | ||||
| Gemeente |  | ||||
| Coördinaten | 53° 12′ NB, 5° 39′ OL | ||||
| Algemeen | |||||
| Inwoners (BAG, 2019) | 3.240[1] | ||||
| Overig | |||||
| Woonplaatscode | 2729 | ||||
Detailkaart | |||||
 | |||||
| Locatie in de voormalige gemeente Menaldumadeel | |||||
Foto's | |||||
 | |||||
| Bewoning aan de Dûbelestreek | |||||
 | |||||
| Salviuskerk. D' Alde Wite | |||||
| |||||
Het ligt ten zuiden van Menaldum, direct aan de autosnelweg de A31 tussen Franeker en Leeuwarden en aan het Van Harinxmakanaal. Even ten zuiden van het dorp ligt het station aan de spoorlijn Leeuwarden-Harlingen Haven.
Lokaal spreekt met ook van De Ryp. In 2019 telde het dorp 3.240 inwoners.[1] Onder het dorp vallen de buurtschappen De Poelen, Hatsum, Rewerd (deels) en een stukje van de buurtschap Kingmatille.
Geschiedenis
Dronrijp is een van de langstbewoonde plekken van Friesland. De bewoning gaat terug naar jaren voor de start van de christelijke jaartelling, waarbij de bewoning mogelijk alleen heel kort onderbroken onbewoond geweest is. Net ten zuiden van Dronrijp, in Hatsum aan de Longbuouren, is oude dobbe. Dit is een minstens 2000 jaar oude drenkplaats in de terp Lange Buren waar water werd opgevangen. Het is ook de grootste die tot dan toe was gevonden in Noord-Nederland.
Het dorp Dronrijp zelf ontwikkelde zich in de Middeleeuwen. In de 13e eeuw werd het vermeld als Dennigrip (in een vervalst document dat uit de 12e eeuw zou stammen), Dronryp en Drenningrip. In 1399 werd het vermeld als Dronrijp en Drunrijp, in 1400 als Op die Ryp en in 1469 als oppa Dronryp.
De plaatsnaam verwijst dat langs een oever/rand (rijp) is gelegen van een oud water, het lag zo op een kwelderwal. Het eerste element wijst mogelijk naar de familie Drenninga (lieden van Drenno), maar geheel zeker is dat niet.
Het dorp stond bekend als een statig dorp door een tiental stinzen, landhuizen die er stonden. De meeste daarvan werden later afgebroken om plaats te maken voor statige boerderijen. Het enige landhuis dat nog bestaat is de Schatzenburg, dat net ten noorden van de A31 is gelegen en uit de 18e eeuw stamt.
De huidige kern van het dorp is ontstaan uit twee kernen, de Kerkbuurt en de brugbuurt die in de loop van de 19e eeuw met elkaar vergroeiden.
Monumenten
Een deel van Dronrijp is een beschermd dorpsgezicht, een van de beschermde stads- en dorpsgezichten in Friesland. Verder zijn er in het dorp enkele tientallen rijksmonumenten.
Nabij het dorp staat een drietal poldermolens: De Poelen (1850), Kingmatille (1870) en de Hatsumermolen (1878).
Sport
Het dorp kent de kaatsvereniging VvV Sjirk de Wal, dat werd opgericht in 1893 en vernoemd is naar de bekendste kaatser uit Dronrijp, Sjirk de Wal (die geboren werd in Jelsum). Hij won als kaatser zeven keer de PC.
Verder kent het dorp een eigen voetbalvereniging, VV Dronrijp dat in 1947 werd opgericht.
Cultuur
In 1932 werd de Fanfare Kunst & Genoegen opgericht.
De kermis van Dronrijp, beter bekend bij de Friese benaming Rypster Merke is een grote dorpskermis. De kermis vindt ieder voorjaar plaats, rond het einde van mei en begin juni. Vanwege de jubileumviering van de kaatsvereniging VvV Sjirk de Wal, die de kermis organiseert, duurt de kermis eens in de vijf jaar wat langer dan de normaal gesproken vier dagen. De kermis trekt veel bezoekers die ook komen voor de vele feesten die rondom de kermis worden gehouden.
Onderwijs
Het dorp kent drie basisscholen: De Romte, It Anker en Sint Radbodus.
Bekende Dronrijpsters
- Eise Eisinga (1744-1828), astronoom
- Johannes Lambertus Huber (1750-1826), politicus en rechter
- Court Lambertus van Beyma, (1753-1820), grietenijsecretaris, gedeputeerde van de Staten van Friesland en Friese patriot
- Rutger Adolf Benthem Reddingius (1801-1863), arts en burgemeester
- Lourens Alma Tadema (1836-1912), kunstschilder
- Michael Jan de Goeje (1836-1909), oriëntalist en arabist
- Sjirk de Wal (1853-1909), kaatser
- Abe de Vries (1907-1995), winnaar Elfstedentocht 1933
- Aart Staartjes (1938-2020), acteur, regisseur, presentator, documentairemaker en schrijver.
Externe link
Bronnen, noten en/of referenties
|
 |
Zie de categorie Dronryp van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp. |