Trots op Nederland

De beweging werd op 17 oktober 2007 door Verdonk aangekondigd, twee dagen nadat ze haar lidmaatschap van de VVD had opgezegd en enkele weken nadat ze uit de Tweede Kamerfractie van deze partij was gezet.[5]

Behalve Verdonk waren onder meer haar adviseurs Kay van de Linde, Ed Sinke en Hans Nieukerke bij de beweging betrokken. Sinke, Nieukerke en Van de Linde haakten echter in 2008 af,[6] en vervolgens werd Sinke door Verdonk van sjoemelen beschuldigd.[7] In tegenstelling tot de meeste bestaande politieke partijen maar net als de PVV is Trots op Nederland geen vereniging met een openbaar karakter. De organisatie kent daarom maar een of enkele leden. Donateurs en vrijwilligers hebben geen statutaire rechten en inspraak inzake het bepalen van de koers. Trots op NL wilde discussies organiseren, zowel via internet als in de vorm van openbare bijeenkomsten, waaraan iedereen bij kon dragen. Voorafgaand aan die discussies werd echter al wel bepaald wat de speerpunten van de beweging zouden zijn.

Enkele politici en opiniemakers hebben gesteld dat de beweging ondemocratisch is opgezet.[8][9][10][11][12]

Op donderdagavond 3 april 2008 werd Trots op Nederland door oprichter Rita Verdonk officieel gepresenteerd op een bijeenkomst in de Passenger Terminal Amsterdam.[13] Het affiche toonde Verdonk als roerganger met een Nederlandse vlag.

Tijdens deze presentatie hield Rita Verdonk een speech,[14] waarin zij aangaf het karakter van Nederland en de Nederlandse cultuur te willen bewaren. Zij benadrukte dat de vrijheid van meningsuiting en de vrijheid van godsdienst voor haar de voornaamste Nederlandse waarden zijn die behouden moeten blijven. Tevens schetste Verdonk de hoofdlijnen van het programma (zie hieronder) en riep zij iedereen op daaraan een bijdrage te leveren. In de speech verweerde Verdonk zich tegen - niet nader gespecificeerde - "Ze" die de Nederlandse cultuur zouden bedreigen. Deze "ze" zouden "overal slavernijmonumenten" willen oprichten en het Sinterklaasfeest willen afschaffen. Later gaf Verdonk in interviews aan dat ze met "ze" vooral de linkse politiek had bedoeld.

Een anonieme geldschieter beloofde € 135.000 voor gratis toegangskaarten voor deze presentatie. Later bleek dat deze geldschieter niet over de brug kwam.[15]

Op 18 juni 2008 verscheen in het weekblad Elsevier een artikel[16] waarin Ed Sinke, voormalig adviseur van Rita Verdonk, gewag deed van een reeds langer slepend intern conflict. Het behelsde het beheer van de financiën, waarvoor hij verantwoordelijk was. In een Nieuwsbrief[17] aan de achterban reageerde Rita Verdonk onmiddellijk en verweet Ed Sinke oneigenlijke uitgaven te hebben gedaan. In NOVA van 9 september 2008 noemde Ed Sinke dit "karaktermoord", omdat Rita Verdonk dit naar buiten bracht, terwijl ze wist dat hij door een accountantsverslag werd vrijgepleit.[18] Op 12 oktober vertelde Verdonk bij de politie te Pijnacker aangifte te hebben gedaan tegen Sinke van computervredebreuk en verduistering. Ook kondigde ze een civiele procedure aan, waarin ze zal eisen dat Sinke het geld, dat naar zijn bedrijf is gegaan, moet terugbetalen. Volgens Sinke waren dit betalingen voor geleverde diensten, zoals ook Kay van de Linde ze declareert.[19] In HP de Tijd werd er in september 2008 op gewezen dat Rita Verdonk in een jaar tijd 14 van de 18 aanvankelijke medestanders is kwijtgeraakt. Elsevier kwam toen met een kritisch omslagartikel over "de vele zwakke plekken" en een "gebrek aan inhoud" bij Rita Verdonk, waardoor TON "terrein verliest".[20] Kort daarop verscheen in dagblad de Pers een artikel waarin bekenden van Verdonk waarschuwden voor haar doorzettingsvermogen.[21] Op 29 november 2008 kwam het tot een breuk tussen Verdonk en haar spindoctor Kay van der Linde. Deze had een gastcollege aan de Universiteit van Amsterdam gegeven en daarin opgemerkt, dat er al veel mensen bereid waren te stemmen op de persoon Verdonk, zelfs al was er "geen partij, geen inhoud, geen echte standpunten, helemaal niets". Er was alleen maar "gebakken lucht". Van der Linde merkt in het college ook nog op dat hij de partij "net zo dictatoriaal" als Wilders had willen organiseren.[22][23] Op 2 december 2008 werd bekendgemaakt dat voormalig politiechef René Lancee de opvolger van Kay van der Linde werd.[24]

Dat Verdonk moeite had mensen bijeen te houden bleek ook uit het vertrek van diverse mensen uit de partij. Kaderleden en lokale vrijwilligers stapten op.[25][26][27][28] Naast het vertrek van mensen uit de partij, werd ook intern felle kritiek geleverd op de partijleider. In uitgelekte e-mails die RTL Nieuws in handen zei te hebben werd felle kritiek geleverd op Rita Verdonk. "Geen inhoud" en "een organisatorische puinhoop", hoorden bij de belangrijkste argumenten.[29]

Het Openbaar Ministerie in Arnhem is in mei 2010 een onderzoek gestart naar Verdonk naar aanleiding van een aangifte door voormalig coördinator van de partij Jacques Smits en nog twee aangiftes. Verdonk werd beschuldigd van laster en smaad.[30][31]

Op 19 november 2011 nam Rita Verdonk afscheid als voorzitter van de partij. Diezelfde dag werd een tijdelijk partijbestuur gekozen. Interim-voorzitter werd Theo Reijnen.[32] Een opvolger voor de functie van partijvoorzitter werd niet bekendgemaakt.[2]

Op 9 juni 2012 kondigden Trots op Nederland en Hero Brinkman, oprichter van de Onafhankelijke Burger Partij (OBP), een politiek samenwerkingsverband van de twee partijen aan onder de naam Democratisch Politiek Keerpunt (DPK). Brinkman werd bij de Tweede Kamerverkiezingen van 2012 lijsttrekker van het DPK. Deze lijst behaalde echter geen zetel in de Tweede Kamer. Op 17 november van dat jaar liet TON weten dat de in het voorjaar aangekondigde fusie tussen de twee partijen niet doorging.[33]

Trots op Nederland had zich aangemeld voor de Tweede Kamerverkiezingen van 2017, maar had geen waarborgsom gestald bij de Kiesraad.[34][35] Daarom mocht de partij niet meedoen aan de desbetreffende verkiezingen.

Bij de Tweede Kamerverkiezingen van 2010 had Trots op Nederland 52.937 stemmen gehaald wat neerkomt op 0,56% van het totaal. Voor een zetel waren bijna 10.000 stemmen méér nodig en daardoor verdween Rita Verdonk uit de Tweede Kamer.[51]

Na de gemeenteraadsverkiezingen van 2010 bezette de partij in 39 gemeenten 60 raadszetels[52] en had in Den Helder een wethouder[53]; de partij had tot december 2012 ook een wethouder in Alkmaar.[54] Met ingang van 11 juni 2012 werd ToN ook vertegenwoordigd in het college van Nuth.[55] Verder heeft de partij ook lokale afdelingen in enkele plaatsen waar ze niet vertegenwoordigd is in de raad. In oktober 2011 bezat de partij 49 raadszetels omdat elf ToN vertegenwoordigers naar anderen partijen opgestapt waren.[56] In november 2011 brak de afdeling Maastricht met de landelijke partij en gingen de twee zetels in de gemeenteraad aldaar verder als Partij Veilig Maastricht.[57] In december 2012 nam de ToN wethouder in Alkmaar ontslag nadat de twee leden van zijn fractie waren overgestapt naar de VVD en OPA.[54] Ook in december 2012 stapten de twee raadsleden van Trots op Nederland in Zuidplas over naar de fractie van de VVD.[58] Zij waren tijdens de tussentijdse plaatselijke gemeenteraadsverkiezingen van 18 november 2009 gekozen in de Raad van de fusiegemeente Zuidplas en daarmee de eerst gekozen volksvertegenwoordigers van Trots op Nederland.[59]

Bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2014 behaalde de partij 7 zetels.[60]

Na de gemeenteraadsverkiezingen in 2018 heeft Trots op Nederland nog 3 raadszetels: 2 in Haarlem en 1 in Pijnacker-Nootdorp.[60]