Australopithecus afarensis

Australopithecus afarensis; Fossiel voorkomen: plioceen; (3,9 tot 3 miljoen jaar geleden)
	Skelet van Lucy
	Taxonomische indeling
Rijk:	Animalia (Dieren)
Stam:	Chordata (Chordadieren)
Klasse:	Mammalia (Zoogdieren)
Orde:	Primates (primaten)
Familie:	Hominidae (mensachtigen)
Geslacht:	Australopithecus †
	Soort
	Australopithecus afarensis †; Johanson & White, 1978
	Vindplaats van Lucy
	Afbeeldingen op Wikimedia Commons
	Australopithecus afarensis op Wikispecies
Portaal	Biologie ; Zoogdieren

Australopithecus afarensis is een uitgestorven mensachtige van het geslacht Australopithecus uit het plioceen van Oost-Afrika. Het is een van de oudste bekende mensachtigen. De eerste gevonden resten van deze soort werden ontdekt op 24 november 1974 door Donald Johanson, Yves Coppens en Tim White in de Afardriehoek, Noord-Ethiopië. Over het geslacht van het halfcomplete skelet bestaat discussie. De ontdekkers vermoedden dat het een vrouw betrof op basis van de lengte van het skelet en noemden het Lucy, naar Lucy in the Sky with Diamonds, een bekend nummer van The Beatles dat tijdens de expeditie veelvuldig werd gedraaid.

Australopithecus afarensis was een kleine mensachtige, ongeveer 120 centimeter lang. Mannetjes waren iets groter. Lucy zelf was 110 centimeter lang en woog ongeveer 27 kilogram. A. afarensis had grote wenkbrauwbogen en smalle heupen. De grote teen is niet opponeerbaar. De herseninhoud is vergelijkbaar met die van een chimpansee, ongeveer 385 tot 400 cc.

Waarschijnlijk was het een groepsdier en liep de soort voornamelijk rechtop. Een studie op een middenvoetsbeen wees uit dat de soort waarschijnlijk vooral op de grond leefde.[1] Beenderen met sporen van snijden die uit dezelfde periode en plaats komen, wijzen er mogelijk op dat de soort vlees op het menu had staan.[2]

Fossielen van Australopithecus afarensis zijn gevonden in Ethiopië (Hadar, Aramis), Tanzania (Laetoli) en Kenia (Turkanameer, Omo, Koobi Fora, Lothagam). Lucy werd gevonden nabij Hadar. Dit gebied was toentertijd begroeid met savannen en open bossen afgewisseld met meren en riviertjes. Behalve A. afarensis leefden er toentertijd nog andere hominiden in deze omgeving, waaronder Kenyanthropus platyops.

Reconstructie van Lucy in het Museon Den Haag

Lucy en andere fossielen

Men vermoedt dat Lucy een volwassen vrouw was die ongeveer 3,2 miljoen jaar geleden leefde. Haar geraamte is gevonden in Ethiopië. Het gevonden geraamte bestaat uit vrij veel botten, waaronder haar ribben, onderkaak en een deel van het bekken. Lucy is waarschijnlijk om het leven gekomen door een val uit een boom.[3] Lucy had het bekken van een rechtop lopend dier en was daarmee in 1974 de oudst bekende fossiele hominide die rechtop kon lopen.

Behalve Lucy zijn er nog andere fossiele sporen van Australopithecus afarensis bekend. Zo zijn er gefossiliseerde voetsporen gevonden in vulkanische aslagen in Laetoli, Tanzania. Deze voetsporen behoren waarschijnlijk toe aan een gezin van drie mensachtigen, behorende tot Australopithecus afarensis. Deze voetsporen zijn ongeveer 3,65 miljoen jaar oud en het oudste bewijs van bipedie of tweevoetigheid bij mensachtigen. Ook zijn er in Laetoli tanden en botten gevonden behorende tot Australopithecus afarensis.[4]

Voorlopers en oude verwanten van de mens
Fossiel voorkomen	Geslacht	Soorten
7 - 4,4 Ma	Sahelanthropus	Sahelanthropus tchadensis
	Orrorin	Orrorin tugenensis
	Ardipithecus	Ardipithecus ramidus · Ardipithecus kadabba
4,3 - 2 Ma	Australopithecus	A. anamensis · A. afarensis · A. bahrelghazali · A. africanus · A. garhi · A. sediba
3,5 Ma	Kenyanthropus	Kenyanthropus platyops
2,5 - 1 Ma	Paranthropus	P. aethiopicus · P. boisei · P. robustus
tot heden	Homo	H. antecessor · H. cepranensis · H. denisova · Homo erectus (Javamens · Pekingmens) · H. ergaster · H. floresiensis · H. gautengensis · H. georgicus · H. habilis · H. heidelbergensis · H. helmei · H. neanderthalensis · H. rhodesiensis · H. rudolfensis · Homo sapiens (H. s. idaltu · Cro-magnonmens · Red Deer Cave-mensen)

Bronnen, noten en/of referenties

Ward, C.V., Kimbel, W.H. & Johanson, D.C., 2011. Complete Fourth Metatarsal and Arches in the Foot of Australopithecus afarensis. Science 331 (6018): 750-753. DOI:10.1126/science.1201463
Lucy was geen vegetariër. Eos (12 augustus 2010). Geraadpleegd op 20 augustus 2010.
National Geographic, Did a Fall From a Tree Kill Lucy, Our Famous Ancestor?
Larry L Mai; Marcus Young Owl; M Patricia Kersting, The Cambridge Dictionary of Human Biology and Evolution, Cambridge University Press, Cambridge & New York, 2005, p. 45. ISBN 978-0-521-66486-8

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.

[1] Ward, C.V., Kimbel, W.H. & Johanson, D.C., 2011. Complete Fourth Metatarsal and Arches in the Foot of Australopithecus afarensis. Science 331 (6018): 750-753. DOI:10.1126/science.1201463

[2] Lucy was geen vegetariër. Eos (12 augustus 2010). Geraadpleegd op 20 augustus 2010.

[3] National Geographic, Did a Fall From a Tree Kill Lucy, Our Famous Ancestor?

[4] Larry L Mai; Marcus Young Owl; M Patricia Kersting, The Cambridge Dictionary of Human Biology and Evolution, Cambridge University Press, Cambridge & New York, 2005, p. 45. ISBN 978-0-521-66486-8