Homo antecessor

Homo antecessor was ongeveer 1,6-1,8 meter lang en de mannetjes wogen ongeveer 90 kg. Hun hersenen waren circa 1.000-1.150 cm³ groot, kleiner dan het gemiddelde van de moderne mens (1.350 cm³). Ten gevolge van het geringe fossiele materiaal is er weinig meer van de fysiologie van deze soort bekend, maar hij was waarschijnlijk robuuster gebouwd dan Homo heidelbergensis.[6]

De bij de Gran Dolina opgraving gevonden simpele stenen werktuigen zijn wellicht gebruikt bij het slachten en bewerken van prooidieren. Dit wordt bevestigd door nabijgelegen botten die snijsporen en ongeheelde breuken vertonen, wat aantoont dat deze mensensoort de dieren vilde, ze van het vlees ontdeed en zelfs het merg als voedsel gebruikte. De huid gebruikte men voor kleding.[7]

Opvallend is, dat er geen sporen van vuur in de leefruimten en op de beenderen van de prooidieren aangetroffen zijn.[7] Deze mensachtige gebruikte dus geen vuur om te verwarmen en het eten te bereiden.

Blijkbaar werden de grotten niet permanent gebruikt.[8] Integendeel, ze werden bezocht voor bepaalde activiteiten of op bepaalde tijdstippen van het jaar. Waarschijnlijk had de Homo antecessor een nomadische levenswijze, waarbij hij het wild, zijn primaire voedselbron, volgde.

Sporen van beten op gevonden botten wijzen mogelijk op kannibalisme. Analyse van onder andere craniale en postcraniale overblijfselen laten menselijke aanwijzingen zien, waaronder inkepingen, groeven en botbreuken, die verband houden met het slachten van karkassen. De menselijke botresten waren vermengd met skeletresten van dieren. De dierlijke resten vertonen dezelfde verwerkingskenmerken. Deze gegevens suggereren dan ook dat naast dieren ook de eigen soort door deze mensensoort geconsumeerd werd.[9]
De fossiele vondsten van Gran Dolina (TD6-niveau) tonen volgens diverse onderzoekers aan, dat het eten van soortgenoten niet gebeurde vanwege religieuze redenen of uit noodzaak, maar een onderdeel was van het normale eetpatroon van H. antecessor.[9][10]

De indeling van Homo antecessor als een aparte soort is controversieel. Al in 1997 uitte de Franse paleoantropoloog Jean-Jacques Hublin van het Centre National de la Recherche Scientifique in Science kritiek op het feit dat de nieuwe soort gedefinieerd werd op basis van in de eerste plaats schedelfragmenten van het gezicht van een jeugdige en in de tweede plaats een onderkaak fragment ATD6-96, dat waarschijnlijk afkomstig is van een jonge vrouw.[18] De wetenschap heeft slechts een gering aantal skeletresten van hominiden in Europa gevonden, die tussen 1,8 miljoen en 500.000 jaar oud zijn. Er is dus weinig fossiel vergelijkingsmateriaal, zeker wat betreft het gezicht van jongvolwassenen. Vaak zijn fossielen van Homo antecessor toegewezen aan Homo ergaster of Homo heidelbergensis. Zo komt de onderkaak, die gevonden is in Sima del Elefante overeen met fossielen van zowel de jongere Homo heidelbergensis als die van Homo georgicus uit Dmanisi (Georgië).[19]

In een overzichtsartikel over de oorsprong van de Homo sapiens bestrijden Jeffrey H. Schwartz en Ian Tattersall de hypothese dat H. antecessor de laatste gemeenschappelijke voorouder van neanderthalers en de mens was, door erop te wijzen dat de twee jongere types te weinig anatomische eigenschappen delen met de vermeende voorlopersoort.[20] Het gebit van de onderkaak van H. antecessor komt volgens Schwartz en Tattersall sterk overeen met die van fossiele kaakfragmenten van de Ternifine-mens, de H. mauritanicus[21] of H. erectus mauritanicus - uit Algerije. Omdat de Algerijnse vondsten van eerdere datum zijn, moeten de Spaanse vondsten eveneens dezelfde soortnaam krijgen. Echter een studie uit 2007 toont aan dat H. mauritanicus en H. antecessor tot verschillende soorten behoren[22]