ketting

[2]: Een schakelketting
[3]: Een aandrijfketting
[4]: Een halsketting

Nederlands

Uitspraak

Geluid: ketting (hulp, bestand)
IPA: /'kɛtɪŋ/

Woordafbreking

ket·ting

Woordherkomst en -opbouw

In de betekenis van ‘samenstel van schakels’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1401 [1]

Zelfstandig naamwoord

ketting v/m

een aaneengesloten reeks van gelijksoortige elementen, feiten, acties, gebeurtenissen etc.

- Steeds meer kinderen haakten in en zo ontstond een levende ketting.
(techniek) een stevige, maar buigzame verbinding van in elkaar grijpende ringen of achtvormige schakels

- Het schip werd aan de ketting gelegd.
(techniek), (werktuigbouwkunde) een eindeloze band van schakels met rollen of haken, die over kettingwielen gespannen, kracht overbrengt

- De ketting van mijn fiets moet nodig worden gespannen, hij loopt steeds van het kettingwiel af.
een snoer bestaande uit een draad die door doorboorde kralen of andere voorwerpen gevoerd is

- Zij droeg een prachtige ketting met amethisten.
(weverij) schering, de rechte draden waartussen de inslag ingeweven wordt

Synoniemen

[1,2] keten
[3] aandrijfketting, transmissieketting

Hyponiemen

aandrijfketting (3)
ankerketting (2)
baggerketting
bedelketting
borgketting
deurketting
dijketting
draagketting
emmerketting
fietsketting (3)
figuurketting
gebedsketting
gebitketting

geboorteketting
gierketting
grondketting
haalketting
haardketting
halsketting (4)
halsterketting
hangketting
havenketting
hijsketting
hondenketting
horlogeketting (2)
isolatorketting

jodenketting
kabelketting
keelketting
kenterketting
kinketting
kopketting
meerketting
meetketting
parelketting (4)
plaatketting
plaatschalmketting
poolketting
putketting

remketting
roerketting
rollenketting (3)
rollerketting
schakelketting (2)
schuimketting
sleepketting
slipketting
sneeuwketting (2)
spanketting
transmissieketting
wurgketting
zaagketting

Afgeleide begrippen

kettingaandrijving
kettingbak
kettingbeding (1)
kettingbloem
kettingboog
kettingboom
kettingbotsing (1)
kettingbreuk
kettingbrief (1)
kettingbrug
kettingdrager

kettingfreesmachine
kettingganger
kettinghaak
kettinghandel
kettinghond (2)
kettingkabel
kettingkast (3)
kettingkogel
kettingkoker
kettinglijn (2) (3)
kettingloos

kettingmachine
kettingpapier
kettingpons
kettingrad
kettingreactie (1)
kettingregel (1)
kettingrekening
kettingrijm (1)
kettingring
kettingroken
kettingroker (1)
kettingrol

kettingscheprad
kettingscherm
kettingslot (2)
kettingsteek
kettingstelling
kettingstraf
kettingtrommel
kettingvorming
kettingwerk
kettingwinkel
kettingzaag (3)
kettingzeug

Verwante begrippen

[1] domino-effect, herhaling, reeks, sliert, sleur, sneeuwbaleffect
[2] D-sluiting, harpsluiting, kabel, schakel, schalm, sluiting, takel, touw, vastlegging
[3] aandrijfriem, cardanas, heftruck, rupsband, sluitschakel, transmissie
[4] halssnoer, rozenkrans

Uitdrukkingen en gezegden

[1]: het schip is aan de ketting gelegd

gerechtelijke in beslag genomen

[1]: van de ketting zijn

dollen als een losgelaten kettinghond

Vertalingen

1. een aaneengesloten reeks van gelijksoortige elementen, gebeurtenissen etc.

Duits: Kette ^(de)v
Engels: chain ^(en)
Frans: chaine ^(fr) v

2. een stevige, maar buigzame verbinding van in elkaar grijpende ringen of achtvormige schakels

Duits: Kette ^(de)v
Engels: chain ^(en)
Frans: chaîne ^(fr) v (orthographe traditionnelle, spelling vóór 1990), chaine ^(fr) v (orthographe rectifiée, spelling ná 1990)

3. een eindeloze band van schakels met rollen of haken, die over kettingwielen gespannen, kracht overbrengt

Duits: Antriebskette ^(de)v
Engels: drive chain ^(en)
Frans: chaine de transmission ^(fr) v

4. een snoer bestaande uit een draad die door doorboorde kralen of andere voorwerpen gevoerd is

Arabisch: قلادة (مجوهرات) ^(ar)
Azeri: boyunbağı ^(az)
Banjar: kakalung
Bengaals: হার ^(bn)
Catalaans: collaret ^(ca)
Chinees: 项链 ^(zh)
Deens: halskæde ^(da)
Duits: Halskette ^(de) v
Engels: necklace ^(en)
Esperanto: kolĉeno ^(eo)
Fins: kaulakoru ^(fi)
Frans: collier ^(fr)
Hebreeuws: שרשרת (תכשיט) ^(he)
Ido: koliaro ^(io)
IJslands: hálsmen ^(is)
Indonesisch: kalung ^(id)
Italiaans: collana ^(it)
Javaans: kalung ^(jv)
Litouws: karoliai ^(lt)
Marathi: हार ^(mr)

Oekraïens: Намисто ^(uk)
Perzisch: گردنبند ^(fa)
Pools: naszyjnik ^(pl)
Portugees: colar ^(pt)
Quechua: wallqa ^(qu)
Russisch: Бусы ^(ru)
Servisch: Огрлица ^(sr)
Siciliaans: cuddana ^(scn)
Spaans: collar ^(es)
Soendanees: kangkalung ^(su)
Swahili: mkufu ^(sw)
Thai: สร้อยคอ ^(th)
Tsjechisch: náhrdelník ^(cs)
Turks: kolye ^(tr)
Zweeds: halsband ^(sv)

5. schering, de rechte draden waartussen de inslag ingeweven wordt

Duits: Kette ^(de)v

Gangbaarheid

Het woord ketting staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

In onderzoek van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 werd 'ketting' herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

Zie Wikipedia voor meer informatie.

Verwijzingen

"ketting" in: Sijs, N. van der Chronologisch woordenboek. De ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen. 2e druk (2002) Veen, Amsterdam / Antwerpen; op website dbnl.org; ISBN 90 204 2045 3

This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.

[p{{{1}}}-1] "ketting" in: Sijs, N. van der Chronologisch woordenboek. De ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen. 2e druk (2002) Veen, Amsterdam / Antwerpen; op website dbnl.org; ISBN 90 204 2045 3

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	ketting	kettingen
verkleinwoord	kettinkje	kettinkjes