Westerkwartier (gemeente)
Westerkwartier (Gronings: Westerketier) is een gemeente in de Nederlandse provincie Groningen die ontstaan is uit de gemeenten Grootegast, Leek, Marum en Zuidhorn. De gemeente, gelegen in de gelijknamige streek Westerkwartier, is ingesteld op 1 januari 2019 en is wat inwonertal betreft (63.031 op 1 januari 2019) de tweede gemeente van de provincie Groningen. Per 1 januari 2020 is de bevolking doorgegroeid naar 63.375 inwoners volgens het CBS.
Gemeente in Nederland  | |||||
| |||||
Situering | |||||
| Provincie |  | ||||
| COROP-gebied | Overig-Groningen | ||||
| Coördinaten | 53°13'29,6"NB, 6°21'10,1"OL | ||||
Algemeen | |||||
| Oppervlakte | 368,87 km² | ||||
| - land | 362,69 km² | ||||
| - water | 6,18 km² | ||||
| Inwoners (1 januari 2019) | 63.031? (174 inw./km²) | ||||
| Bestuurscentrum | Leek | ||||
| Belangrijke verkeersaders | N355 A7; Spoorlijn Harlingen - Nieuwe Schans | ||||
Politiek | |||||
| Burgemeester (lijst) | Ard van der Tuuk (PvdA) | ||||
Overig | |||||
| Postcode(s) | 9350, 9351, 9363, 9800, 9801, 9860, 9861 | ||||
| Netnummer(s) | 0594 | ||||
| CBS-code | 1969 | ||||
| CBS-wijkindeling | zie wijken en buurten | ||||
| Website | www.westerkwartier (gemeente).nl | ||||
Topografische kaart | |||||
 | |||||
| Topografische kaart van de gemeente Westerkwartier | |||||
| |||||
Verder is een deel van de gemeente Winsum, de voormalige gemeente Ezinge, ruwweg de streek Middag, met de volgende dorpen en gehuchten toegevoegd: Ezinge, Feerwerd, Garnwerd, Aduarderzijl, Allersma, Antum, Beswerd, Brillerij, Bolshuizen, Feerwerdermeeden, Hardeweer, Joeswerd, Krassum, Oostum, Schifpot, Het Schoor, Suttum en Wierumerschouw (gedeeltelijk). Op 1 januari 2017 had de voormalige gemeente Ezinge 1.572 inwoners (Bron CBS).
In het noorden van de gemeente ligt het nationaal landschap Middag-Humsterland. Dit gebied is één oudste cultuurlandschap van Noordwest-Europa. Het kenmerkt zich door het goed bewaard gebleven verkavelingspatroon en de vele wierden.
Koos Wiersma, tot 1 januari 2019 burgemeester van de eveneens heringedeelde gemeente De Marne, werd per 1 januari 2019 benoemd tot waarnemend burgemeester van deze fusiegemeente. Hij bleef dit tot de benoeming van burgemeester Ard van der Tuuk per 2 oktober 2019 en werd vervolgens waarnemer in de gemeente Appingedam.
Naam
De naam van de gemeente is gelijk aan de streek Westerkwartier. Bij de keuze van de naam zijn daarom weinig discussies gevoerd. De gemeenteraden hebben de naam in 2017 vastgesteld gelijktijdig met het herindelingsontwerp.
Geschiedenis
Het gebied dat de huidige gemeente Westerkwartier beslaat, bestond tot 1990 uit de gemeenten Ezinge, Oldehove, Grijpskerk, Zuidhorn, Aduard, Oldekerk, Grootegast, Marum en Leek. Acht hiervan werden in 1990 samengevoegd tot 4 gemeenten, Zuidhorn, Grootegast en de bestaande gemeenten Marum en Leek. Ezinge werd toen samengevoegd met Winsum. Op 1 januari 2019 ontstond de huidige gemeente Westerkwartier. Hiermee is de situatie van de oude landstreek van het Ommeland van Groningen als rechtsgebied weer op de kaart verschenen. Het enige verschil met het verleden is dat destijds ook de gemeente Hoogkerk bij het gebied hoorde. Die gemeente is echter in 1968 opgegaan in de gemeente Groningen.
Kernen
De gemeente bestaat uit 41 dorpen (officiële woonkernen), waarvan de vijf grootste plaatsen Leek, Zuidhorn, Marum, Tolbert en Grootegast zijn.
| Woonplaats (BAG) | Inwoners 2019[1] |
|---|---|
| Aduard | 2.035 |
| Boerakker | 820 |
| Briltil | 485 |
| De Wilp | 1.650 |
| Den Ham | 135 |
| Den Horn | 710 |
| Doezum | 1.215 |
| Enumatil | 325 |
| Ezinge | 690 |
| Feerwerd | 535 |
| Garnwerd | 345 |
| Grijpskerk | 2.955 |
| Grootegast | 3.295 |
| Jonkersvaart | 220 |
| Kommerzijl | 510 |
| Kornhorn | 495 |
| Lauwerzijl | 210 |
| Leek | 11.260 |
| Lettelbert | 160 |
| Lucaswolde | 195 |
| Lutjegast | 1.120 |
| Marum | 5.785 |
| Midwolde | 185 |
| Niebert | 740 |
| Niehove | 135 |
| Niekerk | 1.385 |
| Niezijl | 410 |
| Noordhorn | 1.370 |
| Noordwijk | 430 |
| Nuis | 680 |
| Oldehove | 1.670 |
| Oldekerk | 1.515 |
| Oostwold | 670 |
| Opende | 2.600 |
| Pieterzijl | 160 |
| Saaksum | 90 |
| Sebaldeburen | 585 |
| Tolbert | 4.455 |
| Visvliet | 290 |
| Zevenhuizen | 2.715 |
| Zuidhorn | 7.950 |
CBS Kerncijfers wijken en buurten 2019, Centraal Bureau voor de Statistiek, Voorburg/Heerlen[1]
Bevolking
Totaal: 62.765 inwoners (bron gemeente Westerkwartier)
- Voormalige gemeente Leek 19.655 inwoners
- Voormalige gemeente Zuidhorn 18.920 inwoners
- Voormalige gemeente Grootegast 12.143 inwoners
- Voormalige gemeente Marum 10.469
- Voormalige gemeente Ezinge 1.578 inwoners
Loop van de bevolking
De gemeente Westerkwartier behoort tot de snelst groeiende gemeenten van Noord-Nederland.
- 1 januari 2019: 63.031 inwoners
- 1 juli 2019: 63.178 inwoners
- 1 december 2019 63.359 inwoners
(Bron: CBS Statline)
Economie
De gemeente Westerkwartier heeft in 2019 ruim 23.991 arbeidsplaatsen en is daarmee de tweede economie in de provincie. Belangrijke sectoren in de gemeente zijn industrie, handel en landbouw. De belangrijkste bedrijventerreinen in de gemeente zijn te vinden in Leek, Marum, Grootegast, Grijpskerk en Noordhorn.
Ontwikkeling aantal banen
- 2015 - 22.330
- 2016 - 22.011
- 2017 - 22.624
- 2018 - 23.292
- 2019 - 23.991
Bron: www.destaatvangroningen.nl (2015 tot en met 2017 opgetelde cijfers vier voormalige gemeenten)
Gemeenteraad
Gemeenteraad
Op 21 november 2018 vonden de gemeenteraadsverkiezingen voor de raadsperiode 2019-2022 plaats. De 33 zetels werden als volgt verdeeld:
- Partij voor Veiligheid en Zorg (VZ Westerkwartier): 6 zetels
- ChristenUnie: 6 zetels
- CDA: 5 zetels
- GroenLinks: 5 zetels
- PvdA: 4 zetels
- VVD: 3 zetels
- Sterk Westerkwartier: 2 zetels
- D66: 1 zetel
- 50Plus: 1 zetel
College van B&W
Het college van B&W bestaat sinds 2019 uit:
- Ard van der Tuuk (PvdA): burgemeester (sinds 2 oktober 2019)
- Geertje Dijkstra-Jacobi (VZ Westerkwartier): wethouder Ruimtelijke Ordening, Volkshuisvesting, Openbare ruimte, Infrastructuur en verkeer
- Bert Nederveen (Christenunie): wethouder Financiën, Grondbeleid, Werk en Inkomen, WMO, Welzijn, Ouderen, Dierenwelzijn, Plattelandsbeleid en Landbouw
- Hielke Westra (CDA): wethouder Omgevingsvisie, Duurzaamheid, Energietransitie, Milieu, Gaswinning en Aardbevingen. Innovatie, Vastgoed, Kunst en Cultuur
- Elly Pastoor (PvdA): wethouder Economie, Duurzaamheid, Voedsel, Arbeidsmarkt, Onderwijs, Jeugd, Sport, Gezondheid, Recreatie en Toerisme
Aangrenzende gemeenten
| Aangrenzende gemeenten | ||
|---|---|---|
| Noardeast-Fryslân | Het Hogeland | |
| Achtkarspelen |  | Groningen |
| Smallingerland | Opsterland | Noordenveld |
Zie ook
BronnenReferenties
|
| Gemeenten in de provincie Groningen |  |
|---|---|---|
|
Appingedam · Delfzijl · Groningen · Het Hogeland · Loppersum · Midden-Groningen · Oldambt · Pekela · Stadskanaal · Veendam · Westerkwartier · Westerwolde | ||