Ezinge
Ezinge (Gronings: Aisen of Aizing) is een wierdedorp aan het Oldehoofsch kanaal in de gemeente Westerkwartier in de Nederlandse provincie Groningen. Het dorp Ezinge had in 2019 690 inwoners. Dit is exclusief de bewoners in het buitengebied rond het dorp. Samen met het buitengebied heeft Ezinge ongeveer 875 inwoners.
Dorp in Nederland  | |||
| |||
  | |||
| Situering | |||
| Provincie |  | ||
| Gemeente |  | ||
| Coördinaten | 53° 19′ NB, 6° 27′ OL | ||
| Algemeen | |||
| Oppervlakte | 0,59 km² | ||
| Inwoners (BAG, 2019) | 690[1] | ||
| Overig | |||
| Woonplaatscode | 2467 | ||
| |||
Het dorp heeft een beschermd dorpsgezicht met een kerk uit begin 13e eeuw. Deze kerk met losstaande toren staat op de rand van de afgegraven wierde.
In Ezinge is Museum Wierdenland gevestigd, dat tot doel heeft de aandacht te vestigen op de geschiedenis van wierden en het wierdenland. In maart 2009 is een nieuw gebouw geopend. Het nieuwe pand is sindsdien veel meer dan alleen een museum en kreeg een nieuwe naam: "Wierdenland, Centrum voor wierden en landschap".
Ten noordoosten van Ezinge bevindt zich de Allersmaborg waarvan het oudst nog bestaande gedeelte, de "blauwe kamer", rond 1400 gebouwd is. Tegenwoordig is de Allersmaborg als alumnihuis in beheer van de Rijksuniversiteit Groningen, dat in 2007 een renovatie heeft laten uitvoeren.
Ezinge telt sinds 2006 een basisschool, samenwerkingsschool Op Wier, waarin de voormalige openbare basisschool De Klief en de christelijke basisschool De Springplank zijn opgegaan. Verder heeft het dorp voorzieningen als een dorpshuis, huisarts, tandarts en winkels zoals een bakkerij en een supermarkt.
Geschiedenis
Ontstaan en opgravingen
.jpg)
Ezinge is het hoofddorp van het voormalige schiereiland Middag. In de 8e eeuw n.Chr. ontstond de Lauwerszee door zware zee-inbraken. Sindsdien was Middag een schiereiland in de monding van de rivier de Hunze (tegenwoordig Reitdiep geheten).
Ezinge is bekend vanwege de opgravingen die archeoloog Albert van Giffen van de Rijksuniversiteit Groningen hier van 1923 tot 1934 heeft uitgevoerd.[2] Hierbij zijn de resten van 85 boerderijen en 60 bijgebouwen gevonden uit de periode van 600 v.Chr tot de 5e eeuw n.Chr.
Bijzonder is de vondst van de gouden zwaardknop van Ezinge uit de 7e eeuw, die vergelijkbaar is met die uit het koningsgraf van Sutton Hoo in Engeland.[3]
Tegelijk met deze opgraving werd ook het grafveld van De Bouwerd ten zuiden van Ezinge blootgelegd, waarin meerdere paardengraven werden gevonden.
Voormalige gemeente
Ezinge was de hoofdplaats van de voormalige gemeente Ezinge, die heeft bestaan van 1811 tot 1990. Bij de gemeentelijke herindeling van Groningen in 1990 wilde de provincie dat Ezinge samengevoegd zou worden met de andere gemeenten in het Westerkwartier. Ezinge koos echter voor Winsum, aan de overzijde van het Reitdiep, een keuze waarbij de provincie zich uiteindelijk neerlegde.
Bij de opheffing in 1990 had de gemeente Ezinge 1796 inwoners. In 2012 had het gebied van de voormalige gemeente Ezinge 1.650 inwoners, 5 jaar later in 2017 waren dit er op 1 januari nog 1.572. Op 1 januari 2019 ging het gebied van de voormalige gemeente Ezinge alsnog op in de nieuwe gemeente Westerkwartier.
Kernen
Tot de voormalige gemeente Ezinge behoorden de volgende dorpen en gehuchten: Ezinge, Feerwerd, Garnwerd, Aduarderzijl, Allersma, Beswerd, Brillerij, Bolshuizen, Feerwerdermeeden, Hardeweer, Joeswerd, Krassum, Oostum, Schifpot, Suttum en Wierumerschouw (gedeeltelijk).
Gemeenteraad
De gemeenteraad van de voormalige gemeente Ezinge bestond tussen 1986 en 1990 uit vier partijen die 7 zetels te verdelen hadden. De laatste burgemeester was de heer Henk Aukes die vanaf 1987 aanbleef als waarnemend burgemeester.
De laatste verkiezingsuitslag voor de gemeenteraad in 1986:
- PvdA 35,4% 2 zetels
- CDA 25,5% 2 zetels
- Gemeentebelangen 21,6% 2 zetels
- KOE (Kijk op Ezinge) 17,5% 1 zetel
Discussie over gemeentelijke herindeling
Er is in de provincie Groningen een nieuwe discussie over de gemeentelijk indeling. Hierbij zou de gemeente Winsum onderdeel gaan uitmaken van de nieuwe gemeente Het Hogeland. Naast de voormalige gemeente Ezinge zou ook de voormalige gemeente Oldehove onderdeel moeten gaan uitmaken van deze nieuw te vormen gemeente. De gemeenteraad van Zuidhorn heeft de wens uitgesproken dat zowel de voormalige gemeente Oldehove als de voormalige gemeente Ezinge onderdeel gaan uitmaken van een nieuw te vormen gemeente Westerkwartier.
In 2016 organiseerden zowel Zuidhorn als Winsum voor hun deel van Middag-Humsterland een referendum waarbij de streek in overgrote meerderheid koos voor aansluiting bij Westerkwartier.
Media
In Ezinge verschijnt het maandblad De Middagster. De krant werd opgericht in 1989 en heeft als ondertitel Kraant van diskaant daip. Dit verwijst naar de ligging aan het Reitdiep ten opzichte van de nieuwe gemeentelijke hoofdkern Winsum die aan de andere kant van het Reitdiep is gelegen.
Geboren
- G. van Nes-Uilkens (1877-1952), schrijfster
- Willem Raammaker (1787-1861), bouwkundige en architect
- Frederik Willem Steenhuisen (1893-1969), PvdA-politicus
Beroemde (oud) inwoners
- Lucas Wildervanck de Blécourt (1827-1891) Jonkheer en burgemeester
- Hendrik Aukes (1922-1995) Burgemeester
- Martin Tissing (Groningen, 1936) kunstschilder
- Matthijs Röling (Oostkapelle, 1943) Kunstschilder
Zie ook
- Het boek van Trijntje Soldaats
- Lijst van rijksmonumenten in Ezinge
- Lijst van burgemeesters van Ezinge
.jpg)
Bronnen, noten en/of referenties
|
 |
Zie de categorie Ezinge van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp. |
| Beluister | (info) |