Université libre de Bruxelles

Op 24 juni 1834 hield Verhaegen een opmerkelijk pleidooi op het banket van de loge waar hij op dat moment achtbare meester van was, Les Amis Philantrophes (n° 1) Bruxelles. Zijn redevoering had zoveel succes dat op die dag reeds inzamelingen begonnen en de universiteit reeds op 20 november van datzelfde jaar van start kon gaan met het eerste academische jaar. Er waren 36 professoren en 96 studenten. De ULB heette oorspronkelijk Université libre de Belgique. In 1836 kreeg zij haar huidige benaming. Bij de eeuwwisseling waren er reeds meer dan duizend studenten en het professorenkorps was meer dan verdubbeld.

De oorspronkelijke doelstelling tot de stichting van de ULB was het stichten van een universiteit gebaseerd op de vrijheid van mening, dit in tegenstelling tot de katholieke universiteit. Het vrij onderzoek op filosofisch, intellectueel en moreel gebied stond hoog in het vaandel geschreven. Verhaegen was niet ongodsdienstig, maar wel fel antiklerikaal. In essentie liberaal, ging de ULB in de loop der 19e eeuw geconfronteerd worden met allerlei gauchistische gedachtegoeden: spiritualisten van Krause, transformisten, positivisten, proudhonisme en marxisme, anarchisme van de gebroeders Reclus.

De stad Brussel steunde volop de jonge universiteit: 25 van de 31 gemeenteraadsleden waren beheerders van de universiteit. De stichtingsvergadering van de universiteit had plaats in de Gotische Zaal van het stadhuis. Vanaf de stichting tot 1870 was deze zaal de jaarlijkse ceremonieplaats bij de opening van het academische jaar van de ULB.

De eerste colleges werden gehouden in het, aan de stad toehorende, voormalige hof van Karel van Lotharingen in de Museumstraat. In 1842 kocht de staat dit gebouw en de ULB diende te verhuizen naar de Stuiversstraat in het gewezen paleis van kardinaal Granvelle.

Van hieruit verhuisde, met Amerikaanse steun, de ULB in 1930 van Brussel-stad, naar Elsene, op het gehucht Solbos (zoals de campus ook ging heten) aan de Franklin Rooseveltlaan. Deze Campus Solbosch is momenteel nog steeds de voornaamste campus van de ULB. De administratie en de algemene diensten zijn er gehuisvest, naast een groot aantal faculteiten.

Na 1960 breidt de ULB uit naar de Campus de la Plaine, gelegen op minder dan een kilometer van Solbosch. Een gedeelte van het domein werd na de afsplitsing als campus toegewezen aan de Nederlandstalige VUB en gekend onder de naam Campus Etterbeek. Hier worden gebouwen opgericht voor de wetenschappelijke faculteiten. Ook het aan de ULB verbonden Institut d'architecture Victor Horta bevindt zich er.

Het universitair ziekenhuis Erasmus werd in 1970 in Anderlecht, in het overwegend Nederlandstalige gehucht Neerpede, opgericht. Daar is de medische Campus Erasmus van de ULB dan ook te vinden.

De universiteit beheert verschillende museums. Voorbeelden zijn:

• Centrum voor Onderzoek en Technologische Studies van de Plastische Kunsten
• Museum voor Geneeskunde
• Museum voor Dierkunde Auguste Lameere
• Museum voor Menselijke Anatomie en Embryologie
• Ecomuseum van de Viroin
• Experimentarium
• Plantentuin Jean Massart
• Museum-Bibliotheek Michel de Ghelderode
• Museum van Geneeskrachtige Planten en Farmacie
• Allende-zaal
• Mineralogiemuseum

• Jan Van Rijswijck, Antwerps advocaat, journalist en politicus voor de Liberale Partij. 1876
• Cesar de Paepe, Oostends arts, socioloog, vrijzinnige en socialistisch politicus en pioniers van het Belgische socialisme. 1872
• Tony Bergmann, Liers schrijver en advocaat. 1858
• August Vermeylen, Brussels Vlaamsgezind politicus voor de BWP, kunsthistoricus, letterkundige, hoogleraar en schrijver. 1899
• Lodewijk de Raet, Brussels econoom, ambtenaar en politicus. Hij speelde een prominente rol in de Vlaamse Beweging en zette zich in voor de vernederlandsing van de Rijksuniversiteit van Gent.

• Internetsite ULB
• Martens M., Histoire de Bruxelles, Toulouse, 1979
• Scheelings F., Nieuwe Encyclopedie van de Vlaamse Beweging, R-Z, Tielt, 1998, p. 2883-2891

• Website Université libre de Bruxelles
• Website Vrije Universiteit Brussel

Zie de categorie Université libre de Bruxelles van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.