Steve Stevaert

Stevaert werd geboren in een christelijk gezin als zoon van een militair en een huisvrouw.[4] Na het doorlopen van het Hoger Rijksinstituut voor Toerisme, Hotelwezen en Voedingsbedrijven[5] te Hasselt, was hij een jaar werkzaam als docent. Vervolgens ging hij omstreeks 1972 als zelfstandige cafébaas aan de slag in de horeca. Medio jaren 70 startte hij in Hasselt het alternatieve café Roodhuis op. Vervolgens exploiteerde hij een tiental (jongeren)cafés. Als een zaak goed draaide, liet hij ze door anderen uitbaten maar bleef er wel eigenaar van.

Bij de gemeenteraadsverkiezingen van 1982 werd hij politiek actief bij de toenmalige SP. Hij zou door de socialistische voorman Willy Claes binnengeloodst zijn in de lokale en later in de Limburgse politiek. Van 1985 tot 1995 was hij provincieraadslid van Limburg. Hij werd in 1988 verkozen als gemeenteraadslid van Hasselt en van 1989 tot 1994 was hij gedeputeerde van de provincie Limburg, bevoegd voor onder meer jeugdzaken en milieu-aangelegenheden. In die functie werd hij - onder meer - voorzitter van het Limburgs intercommunaal elektriciteitsbedrijf Interelectra. In deze hoedanigheid betrok hij deskundigen uit onder meer Greenpeace als consulenten bij zijn beleid en bouwde met diverse Limburgse projecten aan een rood-groen imago. Dit werd niet altijd gesmaakt door de toenmalige coalitiepartner CVP in de Limburgse deputatie en stuitte tevens op openlijke weerstand in eigen gelederen. Stevaert werd in die periode ook - samen met andere Limburgse socialisten - genoemd in een schandaal rond de Limburgse Reconversiemaatschappij (LRM), de provinciale investeringsmaatschappij van Limburg, die ontstond bij de sluitingen van de Limburgse mijnen. Er waren echter geen bewijzen en de zaak werd geseponeerd.[6] Voor de lokale verkiezingen van 1994 nam Stevaert het voortouw voor de vorming van paarse coalities in Limburg. In de Limburgse provincieraad werd de CVP voor het eerst sinds mensenheugenis naar de oppositie verwezen, en werd een Paars+deputatie samengesteld uit de SP, PVV en VU.

Na zijn verkiezingsoverwinning bij de gemeenteraadsverkiezingen van 1994 werd hij de eerste socialistische burgemeester van Hasselt. Bij zijn aantreden vormde hij een afspiegelingscollege - met uitzondering van het Vlaams Blok - en nam hij onmiddellijk maatregelen om de stadskas uit de rode cijfers te halen. Daarnaast maakte hij een punt van beter en gratis openbaar stadsvervoer om zo de verkeerscongestie in en rond het stadscentrum tegen te gaan en de aanleg van een derde ringweg rond Hasselt te voorkomen. Dit gratis-beleid werd aanvankelijk door veel verkeersdeskundigen op gemengde gevoelens onthaald en er vielen termen als 'links populisme' in de politieke commentaar. Later werd het echter een voorbeeld voor gelijkaardige initiatieven in binnen- en buitenland. Zijn bijnaam Steve Stunt had hij onder meer hieraan te danken, gekenmerkt door zijn handelsmerk gezellig socialisme. Bij de eerste rechtstreekse verkiezingen van 21 mei 1995 voor het Vlaams Parlement werd hij verkozen in de kieskring Hasselt-Tongeren-Maaseik. Hij bleef Vlaams Parlementslid tot eind september 1998. Na het ontslag van Louis Tobback in 1998 verving hij op 28 september 1998 Luc Van den Bossche als viceminister-president en Vlaams minister van Openbare Werken, Vervoer en Vlaams minister van Ruimtelijke ordening in de Vlaamse regering Van den Brande IV. In deze periode werd hij nationaal bekend door onder meer de afbraak van een aantal villa's waarbij tijdens de bouw of verbouwing herhaaldelijk zware bouwovertredingen waren begaan. Hiermee zette Stevaert een streep onder het gedoogbeleid dat in Ruimtelijke Ordeningszaken bestond in Vlaanderen. Bij de daarop volgende Vlaamse verkiezingen van 13 juni 1999 werd hij herkozen als Vlaams Parlementslid en werd hij in de Vlaamse regering Dewael I wederom aangesteld als viceminister-president en Vlaams minister van Mobiliteit, Openbare Werken. Daarnaast nam hij ook de bevoegdheid Energie. Op 18 maart 2003 trad hij terug als minister en volgde Patrick Janssens op als voorzitter van de sp.a. In deze hoedanigheid besteedde hij aandacht aan het vervrouwelijken en moderniseren van de partij. Na de Vlaamse verkiezingen van 13 juni 2004 werd hij opnieuw verkozen en zetelde als Vlaams Parlementslid tot eind mei 2005.

In juni 2005 volgde hij Hilde Houben-Bertrand (CVP) op als gouverneur van de provincie Limburg. Hij was daarmee de vijftiende Limburgse gouverneur en de eerste van socialistische strekking. Caroline Gennez volgde hem op aan het hoofd van de sp.a tot aan de voorzittersverkiezing na de zomer. Naar eigen zeggen kwam het voortijdig terugtreden uit de nationale politiek er omdat hij geen overgangsfiguur voor de Limburgse provincie wilde installeren. In interviews werd ook discreet verwezen naar vermoeidheid en gezondheidsproblemen. In juni 2006 verklaarde Stevaert dat dreigende hartproblemen hem dwongen zich terug te trekken uit de actieve politiek. Kort daarvoor, op 28 januari 2006, huwde hij met Marleen Beys, met wie hij reeds dertig jaar samenwoonde. In zijn beleidsrede 2007 pleitte Stevaert voor een verregaande samenwerking van Belgisch Limburg met Nederlands Limburg, door hem West- en Oost-Limburg genoemd. In dit verband stelde hij: "Grenzen zijn littekens uit een ver verleden, zij verarmen het denken en remmen ontwikkelingen en vernieuwing af. Onze voorsprong schuilt in een schaalsprong. Laat ons in Limburg die horde nemen. Ook Nederlands Limburg is een sterk merk. Samen zijn we onklopbaar, we moeten ons in Europa profileren als één regio. Zo’n grote, Limburgse regio is een heel uitdagend Europees concept, we kunnen uitgroeien tot een Europese kwaliteitszone van de hoogste klasse." De gouverneur vroeg de betrokken overheden om de administratieve en bureaucratische obstakels uit de weg te ruimen zodat ze de samenwerking tussen burgers, bestuurders en ondernemers niet langer bemoeilijken. Verder bepleitte hij op economisch vlak de uitbouw van de Alberthaven langs het kanaal. Ondernemers spoorde hij aan om resoluut de weg in te slaan van het maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO).[7] Hij bleef echter als gouverneur tegen de geplogenheden in nog politiek actief. Zo schopte hij in februari 2009 de sp.a nog een geweten door haar te verwijten te veel afstand genomen te hebben van de burger. Het kaviaarsocialisme van Gennez tegenover het meer linkse arbeidersgehalte van Erik De Bruyn bereikte hiermee een hoogtepunt. Bij de bekendmaking van de kieslijsten bleek Caroline Gennez het pleit gewonnen te hebben.

Stevaert was tot 28 november 2008 voorzitter van de bestuursraad van de verzekeringsmaatschappij Ethias. De 30.000 euro die aan het voorzittersmandaat vast hingen, schonk hij weg aan een goed doel.[8] Hij moest in 2008 echter afstand nemen van het voorzitterschap op een moment dat Ethias met een berg schulden zat: de totale boekwaarde van verzekeringspoot Ethias Leven was op 1 januari 2009 nog slechts 100 euro waard nadat er meer dan € 1,5 miljard ingepompt werd door de overheid.[9] Op verkiezingszondag 7 juni 2009, vlak na het sluiten van de stembureaus, werd bij monde van zijn woordvoerder zijn ontslag als gouverneur bekend gemaakt.[10] Hij zou geen politiek ambt nastreven maar eerder een functie in de sociaal-economische sector gaan opnemen.[11] Zijn ontslag ging effectief in op 19 juni 2009. Eerste arrondissementscommissaris Herman Meers werd aangesteld als waarnemend gouverneur totdat de opvolging geregeld zou zijn. In januari 2010 werd Steve Stevaert gekozen als voorzitter van de raad van bestuur van de Vlaamse netbeheerder Infrax. Hij bekleedde in de jaren 90 die functie in het Limburgse nutsbedrijf Interelectra, een van de zuivere intercommunales die Infrax stichtten in 2006. Op 14 januari 2011 werd Stevaert bestuursraadslid van Elia, de Belgische hoogspanningsnetbeheerder. Zijn benoeming kon gezien worden als een vertegenwoordiging van de publieke sector in de raad van beheer van Elia.[12]

In het voorjaar van 2010 werd Stevaert aangezocht als voorzitter van de raad van toezicht van het Dinh Vu Industrial Zone project in de Vietnamese havenstad Hai Phong, een gebied van 1.200 hectare dat ontwikkeld werd door een internationaal consortium met de beursgenoteerde vennootschappen Ackermans & van Haaren en Groep CFE, investeringsmaatschappij SBI/BMI en de Hasseltse Groep Machiels[13]. Het project begon in 1997 en is uitgegroeid tot het belangrijkste petrochemisch centrum in het noorden van Vietnam. Stevaert moest er onder meer over waken dat de haven geen hypotheek legt op de UNESCO-werelderfgoed-eilanden in de Ha Long Baai. De goede contacten die Steve Stevaert onderhield met het communistische regime op Cuba leidden begin januari 2011 tot plannen voor een popconcert op het eiland. De organisatie zou voor een groot deel voor rekening komen van partijgenoot en Vlaams Parlementslid Chokri Mahassine, tevens organisator van Pukkelpop en Rimpelrock.[14] In januari 2011 werd Stevaert benoemd tot voorzitter van de culinaire gids GaultMillau Benelux voor een periode van 3 jaar.[15]

In april 2011 stapte hij om privéredenen op als lid van de raad van bestuur van de Limburgse afdeling van Infrax; hij bleef wel nationaal voorzitter.[16] Begin december 2011 kondigde Stevaert zijn terugtrekking aan uit het publieke leven. Hij nam ook ontslag uit al zijn openbare mandaten, zoals bij Elia en Infrax.[17] In juli 2013 werd hij aangesteld als voorzitter van EthiasCo, een nieuwe coöperatieve vennootschap die de bedoeling heeft het kapitaal van Ethias te versterken.[18] Medio 2011 diende Stevaert klacht in tegen een Marokkaanse vrouw met wie hij een relatie had gehad, deze zou hem afgeperst hebben met een seksvideo. De zaak werd geseponeerd.[19] Op 2 april 2015 raakte bekend dat Stevaert zich moest verantwoorden omtrent een verkrachtingszaak die zich vierenhalf jaar eerder zou hebben afgespeeld; de betrokken vrouw had begin 2013 een klacht tegen hem ingediend. Hij zou nog voor de zomer voor de rechtbank moeten verschijnen. Stevaert bleek later die dag vermist te zijn. Zijn jas en fiets werden aan het Albertkanaal aangetroffen.[20] Enkele uren later werd hij met behulp van sonar in datzelfde kanaal dood teruggevonden. Aangenomen wordt dat hij zelf een einde aan zijn leven maakte. Na het nieuws over Stevaerts overlijden nam het aantal telefonische oproepen en bezoekers op de website van de Zelfmoordlijn tijdelijk sterk toe.[21]

Stevaert was algemeen bekend om zijn oneliners, zijn haperend en bedachtzaam discours en zijn zangerig Limburgs accent. Hij werd door vele tegenstanders gezien als een handig strateeg. Zo was hij de liberale regeringspartner op fiscaal vlak te vlug af door in 2001 het initiatief te nemen tot het afschaffen van het Vlaamse kijk- en luistergeld en het afschaffen van de zogenaamde pestbelastingen te promoten.

In 2003 behaalde de sp.a, die inmiddels een kartel was aangegaan met het links-liberale Spirit, een verkiezingsoverwinning bij de federale parlementsverkiezingen. Bij de verkiezingen voor het Vlaams Parlement in 2004 kon Stevaert dit succes echter niet herhalen. Hij slaagde er ook in de Vlaamse groene partij en coalitiepartner Agalev in ademnood te krijgen met zijn herhaalde aanbod tot nauwe organisatorische samenwerking. Tijdens een groen verkiezingscongres werd hij daarom betiteld als het schijnheilig paterke van Hasselt, een uitspraak die door de congresgangers met veel applaus werd onthaald. Steve Stevaert werd in linkse milieus gezien als een autoritair ingesteld partijleider. De Antwerpse schrijver Tom Lanoye, in die periode mentor van de Vlaamse groenen, vergeleek Stevaert in dit opzicht met de vroegere socialistische voorman Jos Van Eynde, die naast partijvoorzitter onder andere ook de Antwerpse socialistische krant Volksgazet leidde en in de socialistische familie geen tegenstand of kritiek jegens zijn beleid duldde. Communicatieadviseur Noël Slangen, architect Alfredo De Gregorio, directeur van TV-Limburg Ernest Bujok en tv-presentatrice Goedele Liekens behoorden tot zijn intimi.

Steve Stevaert was vrijmetselaar, lid van de werkplaats La Tolérance van de Grootloge van België.[22]

•  België: Minister van Staat, 2004
•  België: Commandeur in de Leopoldsorde, KB 11 juni 2004

• Vlaamse statistieken, Brussel: Ministerie Vlaamse Gemeenschap, 2000, 27 p. (beleidsnota 2000-2004)
• (met Dirk De Prins en Jan De Zutter) Koken met Steve, Deurne: Boek en Media, 2003, 167 p.
• (met Yves Desmet) Steve op de rooster: Yves Desmet interviewt Steve Stevaert, Brussel: sp.a, 2003, 64 p.
• Socialisme is gratis, Antwerpen: Houtekiet, 2004, 205 p.
• (met Patrick Boucneau e.a.) Limburg een sterk merk, Hasselt: Provincie Limburg, 2005, 455 p.
• (met Jan De Zutter, red.) Steve honderduit. 100 vragen aan Steve Stevaert, Brussel: sp.a, 2005, 99 p.
• (met Jan De Zutter, red.) Ander geloof. Naar een actief pluralisme in Vlaanderen, Leuven: Davidsfonds, 2005, 247 p.
• (met Patrick Boucneau) Voorsprong nemen, Hasselt: Provincie Limburg, 2006, 36 p.
• (met Jean Paul Coenen, Leo Frissen en Astrid Hannes) Oost-West, Hasselt: Provincie Limburg, 2007, 37 p.
• (met Ronald Hoebers en Vera Boesmans, reds.) Uitgangspunten voor een (nog) evenwichtig(er) en kwaliteitsvol(ler) Limburgs ziekenhuislandschap, Hasselt: Provincie Limburg, 2008, 32 p.
• (met Ignace Schops, Jean Paul Coenen, Leo Frissen; red. Ronald Hoebers en Jan De Zutter) Limburg buitengewoon gewoon, Hasselt: Provincie Limburg, 2008, 46 p.
• (met Marc Declercq) Van mijnstreek tot wijnstreek: de lekkerste wijnroutes in Belgisch en Nederlands Limburg, Antwerpen: Linkeroever, 2009, 133 p.

Socialistische Partij Anders (sp.a)

Partijvoorzitters: Karel Van Miert · Frank Vandenbroucke · Louis Tobback · Fred Erdman · Patrick Janssens · Steve Stevaert · Johan Vande Lanotte · Caroline Gennez · Bruno Tobback · John Crombez · Conner Rousseau Fractievoorzitters: Kamer: Meryame Kitir · Senaat: Bert Anciaux · Vlaams Parlement: Hannelore Goeman · Brussels Hoofdstedelijk Parlement: Fouad Ahidar Staatssecretaris: Brussel: Pascal Smet Voorgangers: Belgische Werkliedenpartij (BWP) (1885-1940) · Belgische Socialistische Partij (BSP) (1940-1978) · Socialistische Partij (SP) (1980-2001) · Spirit (voormalige kartelpartner) Nevenorganisaties: JongSocialisten · zij-kant · Curieus · Vonk Symbolen: Charter van Quaregnon · De Internationale · Dag van de Arbeid · Rode Roos Socialistische Zuil: Parti Socialiste (PS) · Sozialistische Partei (SP) · Algemeen Belgisch Vakverbond (ABVV) · Magik? · Linx+ · Socialistische Mutualiteiten · S-Plus · JOETZ · VIVA-SVV · (Centrum voor) Thuiszorg · Vermeylenfonds · Rode Valken · FOS Socialistische Solidariteit · AMSAB-ISG · Socialistische Gemeenschappelijke Actie (SGA)