Greenpeace

In 1979 is Greenpeace Nederland opgericht. De stichting heeft de status van ‘algemeen nut beogende instelling’(ANBI). In 2018 had zij 92 werknemers in dienst en ongeveer 2.000 actieve vrijwilligers.[4] De organisatie is gehuisvest in de Smederij, een industriële loods op het terrein van de NDSM in Amsterdam-Noord. Greenpeace Nederland had in 2018 320.260 donateurs. Dat is het hoogste aantal per inwoner ten opzichte van de andere landen waar Greenpeace actief is. In 2018 waren de totale inkomsten € 20,7 miljoen.[4]

Greenpeace Greenwire is een in 2013 door Greenpeace Nederland geïnitieerd vrijwilligersplatform en was in 2017 in 16 landen actief. Eind 2017 had de Nederlandse Greenwire-community 1.835 leden, waarvan er 1.488 actief waren op het platform. Via het platform werden 113 activiteiten georganiseerd waaraan in totaal 914 vrijwilligers deelnamen.[8]

Greenpeace was in 1993 een van de eersten die een wereldwijd energiebeleid formuleerden voor het beperken van klimaatverandering.[10] Volgens sociologen Marc Mormont and Christine Dasnoy heeft Greenpeace hiermee een significante rol gespeeld door het grote publiek bewust te maken van dit probleem.[11] In het rapport “Energie [R]evolutie” staat hoe 80% van de totale wereldwijde energievoorziening in 2050 duurzaam kan zijn. Kernenergie speelt daarbij geen rol omdat dit ‘gevaarlijk, duur, vervuilend en niet hernieuwbaar’ is.[12][13] Inmiddels heeft Greenpeace voor veertig landen en regio’s een eigen energiescenario gepubliceerd. Voor elk land staat daarin een berekening hoe het van de huidige, inefficiënte energievoorziening naar een slimme, duurzame energievoorziening kan gaan. Ze gaat daarbij alleen uit van energietechnologie die zichzelf bewezen heeft. In het Energie[r]evolutiescenario voor Nederland staat windenergie bovenaan het lijstje met duurzame stroomleveranciers.

Campagnes en acties richten zich voornamelijk tegen de kolen- en olie- industrie, die Greenpeace als de belangrijkste vervuilers ziet, maar ook op grote stroomverbruikers zoals Google en Apple.[14]

Om de groene overstap in de samenleving te stimuleren legt Greenpeace samen met de Consumentenbond, Natuur & Milieu en WISE jaarlijkse alle stroomaanbieders in Nederland langs de groene meetlat. Het politieke werk voor een CO₂-neutraal Nederland beleefde een hoogtepunt in 2013, toen Greenpeace met andere milieuclubs, bedrijfsleven en de overheid het energieakkoord tekende.[15] Internationaal beschouwd Greenpeace het Klimaatakkoord van Parijs als een historisch succes.

Greenpeace zet zich in om ‘waardevolle en essentiële ecosystemen te beschermen en te herstellen’.[16] Campagnes richten zich voornamelijk op bossen, oceanen en ons huidige voedselsysteem.

Greenpeace streeft ernaar de ontbossing en achteruitgang van het grote noordelijke woud en de tropische regenwouden van Indonesië, de Amazone en het Kongobekken een halt toe te roepen. De biodiversiteit in deze wouden is enorm groot en datzelfde geldt ook voor de CO₂ die opgeslagen ligt in de veengronden waarop deze bossen groeien. Door ontbossing komt deze CO₂ vrij, wat een versnelling van de klimaatverandering tot gevolg heeft.[17]

Om de bossen te beschermen, voert Greenpeace campagne tegen bedrijven die bijdragen aan de ontbossing. Bijvoorbeeld tegen Unilever die palmolie koopt waar regenwoud in Indonesië voor is verwoest.[18]

Ook op politiek niveau is Greenpeace actief. Het moratorium op de handel in soja waarvoor het Amazonewoud is ontbost, is opnieuw verlengd.[19] Ook dringt ze erop aan dat overheden van bosrijke landen geen vergunningen meer afgeven voor ontginning of ontbossing. De oorspronkelijke bewoners van de bossen zijn de meest effectieve bosbeschermers, blijkt uit onderzoek.[20] Greenpeace steunt hen daarom bij het verkrijgen van landrechten en vergunningen. Ook monitort ze in de bossen zelf en met behulp van drones en satellietbeelden of de bescherming van natuurgebieden wordt nageleefd en spreekt overheden hier op aan wanneer dit niet gebeurt.[21]

Omdat olieboringen, vervuiling en industriële visserij een serieuze bedreiging voor het leven in de wereldzeeën vormen, wil Greenpeace dat deze worden aangepakt. De organisatie wil dat industriële overbevissing stopt en duurzame visserij wordt gestimuleerd.[22] Greenpeace werkt samen met lokale autoriteiten om op een effectieve manier te controleren op illegale visserij, bijvoorbeeld in West-Afrika.[23] Daarnaast brengt de organisatie het groeiende plasticprobleem onder de internationale aandacht.[22] Campagnes richten zich op het verminderen van zowel de productie als het gebruik van plasticwegwerpartikelen en het gebruik van eenmalige plasticverpakkingen.[24] Bewezen grootvervuilers als Unilever en Nestlé worden in publieke campagnes geconfronteerd met de gevolgen van hun beleid en gevraagd hun verantwoordelijkheid te nemen.[25][26][27]

Om klimaatverandering en het verlies van biodiversiteit tegen te gaan is volgens Greenpeace een vermindering van de productie en consumptie van vlees en zuivel noodzakelijk. Ook moet een overstap gemaakt worden naar ecologische veehouderij[28] en landbouw.

In ecologische landbouw is geen plaats voor giftige bestrijdingsmiddelen en genetische manipulatie, de nadelen en risico's daarvan vindt Greenpeace te groot.[29]

Greenpeace wijst in haar campagnes op de grote nadelen van de huidige veehouderij. Dit zijn voornamelijk de uitstoot van broeikasgassen en het grote beslag op land voor het houden van vee en de productie van veevoer.[28] De ontbossing die plaatsvindt om deze landbouwgrond te creëren heeft een grote afname van de biodiversiteit tot gevolg.[28]

In 2018 publiceerde Greenpeace het rapport ‘Minder is Meer’ waarin staat hoe een nieuw, duurzaam vlees- en zuivelsysteem in 2050 in Nederland gerealiseerd kan zijn.[28] Een plantaardige levensstijl is volgens Greenpeace niet nodig. Als de vleesproductie in 2050 met 50% gereduceerd is, kunnen de doelstellingen van het Parijse Klimaatakkoord uit 2015 nog steeds gehaald worden.[28] Met wereldwijde campagnes zet Greenpeace voedselproducenten onder druk om bijvoorbeeld geen palmolie of soja meer af te nemen waarvoor het regenwoud is verwoest.[18] In Nederland richt ze zich ook op de Rabobank, vanwege zijn investeringen van deze bank aan de industriële veehouderij.[30][31]

Greenpeace Nederland heeft een educatieafdeling die lesmateriaal over duurzaamheid ontwikkelt voor docenten. Wie een gastles wil, kan een voorlichter boeken. In 2017 bezochten Greenpeace-voorlichters 304 groepen met een bereik van in totaal 7.400 kinderen, jongeren, studenten en volwassenen. Op de website van Greenpeace staat ook informatie voor kinderen en jongeren: spreekbeurt- en profielpakketten, algemene informatie over de doelen van Greenpeace, educatieve filmpjes en quizzen.[37][38]

De vloot van Greenpeace speelt ook een belangrijke rol bij de campagnes van Greenpeace.[39]

• Rainbow Warrior

Dit is het vlaggenschip van Greenpeace. Sinds 1978 vaart een schip onder deze naam in haar vloot. De derde en nieuwste Rainbow Warrior werd in 2011 in gebruik genomen en is het eerste speciaal voor Greenpeace gebouwde schip. Het is gebouwd van de meest milieuvriendelijke materialen en heeft wind als belangrijkste voorstuwing. Het schip komt overal ter wereld om milieumisstanden te laten zien en ondersteunt campagnes door bijvoorbeeld in havens open dagen te organiseren.[40]

• Esperanza

Deze voormalige Russische brandblusboot is het grootste en snelste schip in de Greenpeace-vloot. Het schip doet veel onderzoek naar illegale visserij, bijvoorbeeld voor de kust van West-Afrika.[41]

• Arctic Sunrise,

Deze ijsbreker werd oorspronkelijk gebruikt voor de zeehondenjacht, maar doet sinds 1995 dienst als onderzoek- en actieschip voor Greenpeace. Het schip vaart onder de Nederlandse vlag en heeft Amsterdam als thuishaven. De Arctic Sunrise wordt veel gebruikt voor wetenschappelijke expedities naar het Noord- en Zuidpoolgebied om onderzoek te doen naar de biodiversiteit in die gebieden en olievervuilingen rondom boorplatforms.[42]

• Argus

De Argus is een Nederlands schip en sinds mei 2000 onderdeel van de vloot. Het is de kleinste onderzoeksboot van Greenpeace en geschikt voor acties in de havens van Rotterdam en langs de Noodzeekust.[43]

Naast deze schepen heeft Greenpeace een aantal rubberboten en een luchtballon in gebruik.[39]