Netbeheerder
Een netbeheerder is de term voor een onafhankelijk nutsbedrijf dat een transportnetwerk voor energie (gas, elektriciteit en warmte) beheert. Netbeheerders zijn ontstaan omdat in Europees verband is afgesproken om de handel in elektriciteit en gas te liberaliseren. Om concurrentie op de aanwezige infrastructuur mogelijk te maken, zijn de elektriciteits- en gasnetten binnen energiebedrijven ondergebracht in een apart bedrijfsonderdeel. In de Verenigde Staten is hetzelfde gebeurd. Regionale netbeheerders zijn eigenaar van het net dat zij beheren (art. 10a lid 1 Elektriciteitswet 1998)
Nederland
In Nederland is TenneT de beheerder van het landelijke hoogspanningselektriciteitsnetwerk en N.V. Nederlandse Gasunie de beheerder van het landelijke gastransportnetwerk. Het beheer van de middenspannings- en laagspanningsnetwerken is opgedeeld in gebieden en wordt uitgevoerd door een zogenaamde Regionale NetBeheerder (RNB), hetzelfde geldt voor de gasnetten die niet behoren tot het landelijke hoofdnet. Elk gebied heeft een eigen netbeheerder: Dat is de enige netbeheerder van dat gebied. In de Nederlandse wet is vastgelegd dat de aangewezen netbeheerders een meerderheidsbelang van de overheid moeten kennen. Commerciële partijen mogen er geen belang in hebben.
Toezichthouder
De ACM-Energiekamer houdt toezicht op de netbeheerders.
EAN Code
Elke elektriciteits- of gasaansluiting in Nederland heeft een eigen 18-cijferige EAN-code (Europese artikelnummering). In het aansluitregister wordt onder andere bijgehouden wie de huidige energieleverancier en PV-partij is. De EAN-code van de elektriciteits- of gasaansluiting staat op de energierekening (jaarafrekening), en is op te zoeken op de website van EDSN. De EAN-code is een uniek nummer binnen Nederland. Een EAN-code is echter alleen uniek binnen het elektriciteitsnet of gasnet. Dezelfde EAN-code kan dus bestaan voor zowel een gas- als een elektriciteitsaansluiting. Een EAN-code is tegenwoordig ook uniek in de tijd: vroeger werden EAN-codes van afgesloten aansluitingen nog weleens hergebruikt bij een nieuwe aansluiting, maar door de administratieve problemen die dat opleverde wordt dat tegenwoordig niet meer gedaan. Alhoewel het een uniek nummer is, sluit dat niet uit dat het adres van de EAN-code kan wijzigen. Bij gemeentelijke herindeling kan een pand een ander adres krijgen, ondanks dat het pand nog op exact dezelfde plaats staat. In dat geval krijgt de aansluiting ook een nieuw adres.
Splitsingswet
In het kader van de Wet Onafhankelijk Netbeheer moesten energiebedrijven voor 1 januari 2011 diverse activiteiten afsplitsen in een aparte onderneming en moeten het eigendom van de netten ook in die aparte onderneming komen te liggen. Omdat de netbeheerders worden afgesplitst van de energiebedrijven, worden ook naamsveranderingen doorgevoerd.
ENECO NetBeheer heet sinds 1 juli 2008 Stedin. Continuon Netbeheer heet sinds 12 november 2008 Liander. Essent Netwerk gaat vanaf begin 2009 verder onder de naam Enexis.
RWE Energy Nederland heeft als eerste haar netwerkactiviteiten Obragas net en Netbeheer Haarlemmermeer afgestoten in 2007 en deze zijn verkocht aan Nutsbedrijven Regio Eindhoven (operationele naam: NRE). Per 1 november 2009 is de naam NRE veranderd in Endinet die de netbeheerders Endinet Regio Eindhoven, Endinet Regio Oost-Brabant en Endinet Regio Haarlemmermeer omvatte. Elke van deze netbeheerders had zijn eigen verzorgingsgebieden en transporttarieven. Endinet werd in 2010 overgenomen door Liander maar opereerde daarna nog wel onder zijn eigen naam. In 2016 vond er een ruilverkaveling plaats tussen Liander en Enexis, waarbij Enexis de Endinet delen in de regio Eindhoven en Oost-Brabant overnam waarmee Endinet op hield te bestaan. Endinet regio Haarlemmermeer is volledig opgegaan in Liander.
Op 31 maart 2017 nam Stedin het Zeeuwse Delta Netwerk Groep waaronder Enduris (onderdeel van PZEM) over. Op 1 juli 2017 verkocht Stedin de regio Weert aan Enexis.
Per 1 september 2017 veranderde Cogas de naam van zijn netbeheer onderdeel in Coteq Netbeheer.
Netbeheerders in Nederland:
elektriciteit | gas |
---|---|
TenneT | Gas Transport Services |
Coteq | Coteq |
Enduris | Enduris |
Enexis | Enexis |
Liander | Liander |
Rendo | Rendo |
Stedin | Stedin |
Westland Infra | Westland Infra |
- | Zebra gasnetwerk |
België
De term netbeheerder wordt in België ook gebruikt. De transmissie en vervoersnetten zijn er in handen van beursgenoteerde bedrijven: Elia voor elektriciteitstransmissie, de transmissienetbeheerder en Fluxys voor gasvervoer, de vervoersnetbeheerder. De distributienetten worden beheerd door distributienetbeheerders. In Vlaanderen worden de distributienetbeheerders aangewezen door de VREG.[1]
Toezichthouder
De tarieven van de transmissie- en vervoersnetbeheerders staan onder het toezicht van de CREG. Het toezicht op de technische werking van deze netten gebeurt eveneens door de CREG. Voor de distributienetten gebeurt dit door de regionale regulatoren: de VREG in Vlaanderen, de CWaPE in Wallonië en Brugel in Brussel.
Netbeheerders
Energietransport (en -opslag)
Elia is de Belgische netbeheerder inzake elektriciteit van het landelijke hoogspanningsnetwerk - alles van 70 tot en met 380 kV - en een groot gedeelte van het middenspanningsnetwerk. Fluxys verzorgt het landelijke vervoer en opslag van aardgas.
Distributienet
Daarnaast waren er 16 distributienetbeheerders (DNB) voor elektriciteit en (in Vlaanderen) 10 DNB's voor aardgas. Terwijl de DNB's eigenaar zijn van de netten, kunnen deze voor de exploitatie van het distributienet en de uitvoering van openbaredienstverplichtingen een beroep doen op een aparte rechtspersoon, ‘werkmaatschappij’ genoemd (zie artikel 4.1.5 Energiedecreet).[2] Hiertoe moeten zij een voorafgaande toestemming verkrijgen van de VREG. In het Vlaamse gewest is deze werkmaatschappij Fluvius, en in het Waals gewest door ORES. In Brussel is dit Sibelga. Als filiaal van de acht distributienetbeheerders (DNB's) van de gemengde sector in Wallonië - IEH, IGH, Interest/ost, Interlux, Intermosane, Sedilec et Simogel – is ORES, anno 2011, de enige operator, verantwoordelijk voor het geheel van de beheers- en exploitatietaken voor de distributienetten elektriciteit en aardgas van die DNB's.[3] Hetzelfde gold voor Eandis, die de werken uitvoerde voor 7 distributienetbeheerders.
Op 1 januari 2016 werden zeven Vlaamse netbeheerders (Gaselwest, IMEA, Imewo, Intergem, Iveka, Iverlek en Sibelgas), waarvan de netten reeds onderhouden werden door de werkmaatschappij Eandis, gefuseerd met Eandis Assets, de holdingmaatschappij van Eandis. 100% van de aandelen van Eandis Assets zijn in eigendom van steden en gemeenten, waaronder ook vijf Henegouwse gemeenten.
Er zijn ook enkele specifieke distrubutienetbeheerders zoals DNB-BA (elektriciteit Brussels Airport) en het net van het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen
De vroegere afzonderlijke netbeheerders van distributienetten in Vlaanderen medio 2007 waren:
DNB | Elektriciteit (E) en/of gas (G) | Werkmaatschappij | Opmerkingen |
---|---|---|---|
Distributienet-Beheer Brussels Airport | E | ||
Gaselwest | E+G | Eandis | In 2016 gefuseerd met Eandis Assets |
Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen | E | ||
IGAO | G | Eandis | In 2009 gefuseerd met Iveka |
IMEA | E | Eandis | In 2016 gefuseerd met Eandis Assets |
Imewo | E+G | Eandis | In 2016 gefuseerd met Eandis Assets |
Inter-Energa | E+G | Infrax | |
Intergem | E+G | Eandis | In 2016 gefuseerd met Eandis Assets |
INTERMOSANE | E | ORES | Naamswijziging naar ORES Verviers |
Iveka | E+G | Eandis | In 2016 gefuseerd met Eandis Assets |
Iveg | E+G | Infrax | |
Iverlek | E+G | Eandis | In 2016 gefuseerd met Eandis Assets |
PBE | E | Infrax | |
SIBELGA | E+G | Sibelga | |
Sibelgas | E+G | Eandis | In 2016 gefuseerd met Eandis Assets |
WVEM | E+G | Infrax | Naamswijziging naar Infrax West |
Externe links
Bronnen, noten en/of referenties |