1600/1800 (elektrische locomotief)

Losse locomotief DB Schenker Rail 1616 te Hilversum; 2013

Vanaf januari 1999 worden de locomotieven 1601 - 1637 ingezet bij NS Cargo.

NS Cargo ging na een fusie met DB Cargo verder onder de naam Railion en sinds 2009 onder de naam DB Schenker Rail. Per 1 april 2016 werd de naam weer veranderd naar DB Cargo. Dit bedrijf zet de 1600'en in voor goederentreinen en besloten reizigerstreinen.

In de periode 2009-2011 werden de 1605, 1607, 1608, 1610, 1617, 1620, 1622 en 1625 gesloopt.

Sinds februari 2012 verschijnen de 1600'en ook in DB-rood.[2] Inmiddels zijn alle bij DB Schenker Rail in dienst zijnde 1600'en rood geschilderd. Dit betreft de 1602, 1604, 1611, 1612, 1614, 1615 en 1616.

Sinds januari 2020 rijden er nog maar drie 1600-en bij DB Cargo. Dit betreft de 1604, 1611 en 1615.

Per 3 april 2020 worden de laatste door DB Cargo gebruikte 1600'en buiten dienst gesteld. Dit omdat de loc's aan revisie toe zijn. Door de geplande verbouwing van Rangeerterrein Kijfhoek naar een bovenleidingsspanning van 25 kV is het voor DB niet rendabel genoeg om de 1600'en nog te reviseren.

Locomotief 1824 met ICR NS-rijtuigen te Lage Zwaluwe; 2007

NS Reizigers gebruikte de locomotieven voor het trekken of duwen van dubbeldeksmaterieel van de eerste generatie en voor het trekken van rijtuigen in de reizigersdienst.

Loc 1838 is na een botsing te Amsterdam Centraal op 21 mei 2004 met zware schade buiten dienst gesteld. De loc heeft als onderdelenleverancier voor andere locs gefungeerd en stond lange tijd te Roosendaal. In augustus 2007 is de loc in Rotterdam gesloopt. Tot 2010 werden ook de 1826, 1841 en 1851 gesloopt.

Door de terzijdestelling van de ICK-rijtuigen per 20 april 2009 had ook NS Reizigers een locomotievenoverschot. Daarom is een deel van de serie 1800 sindsdien terzijde gesteld.

Per 14 juni 2009 werden ook de geleasete ICL-rijtuigen uit de roulatie gehaald. Deze zijn naar hun eigenaar Deutsche Bahn teruggekeerd. De locomotieven die de ICL-treinen trokken zijn terzijde gesteld. Hierdoor is een groot deel van het 1800-park naar opstelterreinen verbannen. De locs NS 1700 zijn ongeveer 10 jaar jonger en genieten daarom de voorkeur van NS Reizigers. De inzet van de door 1800'en getrokken dubbeldekstreinen werd per 7 september 2010 beëindigd, maar werd wegens materieeltekort in januari 2011 weer tijdelijk gereactiveerd. Hiervoor werden de 1839, 1842-1847, 1849-1851, 1853, 1855, 1857 en 1858 weer in dienst gesteld. Sinds 1 april 2011 is deze inzet echter weer beëindigd en staan alle 1800-locomotieven weer terzijde.

Locomotief 1856 ging in 2010 als museumloc naar het Spoorwegmuseum en kreeg in 2011 zijn oude nummer 1656 terug. In 2015 volgde als plukloc ook de 1840.

De terzijde gestelde locomotieven werden onder andere te Amsterdam Dijksgracht en Nijmegen opgesteld. Terugkeer op korte termijn leek onwaarschijnlijk. In augustus 2014 is de 1849 gesloopt als proefloc voor de rest van de nog in bezit zijnde 1800'en van NS Reizigers.

In april 2015 is de sloop gestart. Alle 1800'en van NS worden gesloopt bij HKS. Er werd gestart met de 1843, 1844 en 1850, die op 21 april naar de sloperij gingen. Vervolgens gingen op 28 april de 1839, 1847 en 1853 voor sloop naar HKS. Ook de 1607, 1608, 1617, 1620, 1838, 1842, 1845, 1846, 1848, 1852, 1854, 1855, 1857 en 1858 werden in het voorjaar van 2015 gesloopt. NSR heeft nu geen 1800'en meer in actieve dienst.

Loc 1609 in HUSA-kleuren

ACTS heeft een aantal locs van het type 1600 van Railion overgenomen. De eerste locomotief die gehuurd is door ACTS, is de 1601. Deze loc is per 21 april 2008 ingezet. Nadat deze loc weer was teruggegaan naar Railion (het betrof een proefbedrijf) heeft ACTS de 1606, 1609, 1619 en 1621 in gebruik genomen.

In 2011 zijn alle vier 1600'en van ACTS (inmiddels HUSA geheten) bestickerd in de nieuwe kleuren van de eigenaar. Zij werden ingezet voor diverse treinen van HUSA, waarvan de containershuttles tussen de Rotterdamse haven en Veendam/Leeuwarden tot hun vaste inzetgebied behoort. Ook deden ze soms dienst voor extra personentreinen (bijvoorbeeld in het wintersportseizoen).[3] Toen HUSA stopte met het Nederlandse spoorvervoer, zijn twee locomotieven overgaan naar RRF en de andere twee zijn terzijde gesteld. Die zijn in 2015 verkocht aan EETC. De 1621 die HUSA in dienst had is over gegaan naar Captrain.

Vanaf 9 december 2007 worden de internationale nachttreinen die via Emmerich naar Amsterdam Centraal rijden, gereden door DB Autozug. Omdat DB Autozug nog niet over (voldoende) locomotieven beschikt, huurde zij tot december 2010 voor de tractie op het Nederlandse traject enkele locomotieven BB 1600 van DB Schenker Rail.

Eind 2011 heeft de Bentheimer Eisenbahn Eloc 1835 gekocht van NSR, waarbij deze het nummer "E01" gekregen heeft. De loc wordt ingezet voor de Coevordenshuttle, maar kan in opdracht van Locon ook voor de Bentheim- en Bolognashuttle ingezet worden.

Loc Locon 9902 met keteltrein in de ingraving bij Assel; 16 juli 2016.

In juni 2011 zijn de 1827 en 1834 verkocht aan Locon Benelux, die ze ging inzetten in het goederenvervoer. De locomotieven zijn vernummerd in 9901 en 9902. In oktober 2011 heeft Locon nog twee 1800'en gekocht, de 1831 en 1836, vernummerd in 9904 en 9905. In juni 2013 verscheen 1828 in Locon-kleuren als 9906. In november 2013 is de Locon 9903, ex-NS 1837, in dienst gesteld. In april 2014 is de 9908, ex-NS 1830, in dienst gesteld, die het stadswapen als enige Locon-locomotief weer heeft. Dit omdat het hoofdkantoor in Zwolle is gevestigd, en de NS 1830 het stadswapen van Zwolle had. Eind februari is de 9901 beplakt in het oranje Loconfolie in Nordhorn, bij een locwerkplaats van de Bentheimer Eisenbahn.

Loc Rail Force One 1829 in licht- en donkergrijze uitvoering ter hoogte van Teuge; 18 september 2018.

De locomotieven worden voor onder andere afvaltreinen gebruikt, maar ook om steenslagwagens heen en weer te brengen, staaltreinen en gezelschapstreinen te rijden. Ook worden de locomotieven soms ingezet voor de Coevorden- en de Bentheimshuttle.

Op 14 juli 2017 is LOCON Benelux B.V. te Zwolle (Overijssel) door de rechtbank in Overijssel failliet verklaard.[4]

De oranje Locon-locomotieven zijn, met uitzondering van de 1827 en de pluklocs 1824 en 1833, overgegaan naar RailReLease, die vijf daarvan inmiddels aan Rail Force One verhuurd heeft.

Loc HSL 1832 met beschildering in dambord-patroon te Amersfoort; oktober 2015.

Op 1 juli 2012 is de 1832 verkocht aan HSL Logistik Benelux.[5] Deze is in een zwart-witte kleurstelling ('Dambord') uitgevoerd en reed onder andere keteltreinen tussen Kijfhoek en Bad Bentheim en autotreinen tussen Amersfoort en Bad Bentheim en de Sloehaven. In april 2017 kwam de 1832 terzijde te staan te Kijfhoek. Op 3 juli 2017 is aan HSL Logistik B.V. te 's-Hertogenbosch voorlopige surseance van betaling verleend. Op 19 oktober 2017 is dit omgezet in een faillissement.

Locs RRF 4401 en 653-05 met Dolimetrein te Amersfoort; 23 september 2014.

Rotterdam Rail Feeding BV (RRF) heeft de ex-HUSA 1606 (4401) en de ex-HUSA 1609 (4402) verworven. De in RRF-huisstijl gestoken 4401 werd op 7 februari 2014 gepresenteerd. Op 21 februari 2014 werd de 4402 afgeleverd op het emplacement Waalhaven Zuid. De locomotieven rijden keteltreinen, de dolimetrein en enkele autotreinen.

Loc 1621 met skitrein te Rotterdam Centraal; 29 maart 2015.

EETC heeft begin 2015 drie locomotieven van de serie 1600 overgenomen van Jacko Fijn Techniek. Het betrof de 1618 (ex-Railmotion), 1619 en 1621 (beide ex-HUSA). De locomotieven werden gereviseerd op het Railpro-terrein te Hilversum door Jacko Fijn Techniek. De 1621 is op 14 februari overgebracht van het RailPro-terrein via Amersfoort naar de Watergraafsmeer (waar EETC zijn basis gevestigd had). De ex-HUSA-locomotieven zijn na de verkoop ontdaan van hun eigendomskenmerken, maar bevinden zich nog wel in de HUSA-kleurenstelling. De 1621 is in de week komend op de overbrenging beplakt in de EETC-rode kleurstelling, met een logo van Jacko Fijn Techniek, dat de locomotieven reviseerde. De locomotief reed op 19 februari zijn eerste voor EETC. 's Ochtends reed het een slag Watergraafsmeer – Hilversum v.v. als losseloctrein, en 's middags reed de locomotief een slag Watergraafsmeer – Apeldoorn v.v. met rijtuigen. De 1618 en de 1619 zijn op 28 maart 2015 overgebracht van het Railpro-terrein op dezelfde manier als de 1621. De 1618 bevindt zich nog in de oude NS-kleurstelling en heeft sinds 2004 stilgestaan. De verwachting was dat deze in het voorjaar van 2015 in dienst zouden komen. Na het stoppen van EETC in april staan alle locomotieven weer terzijde. Uiteindelijk heeft alleen de 1621 bij EETC gereden; de 1618 en 1619 stonden nog steeds terzijde. Af en toe worden de locs nog gebruikt om rijtuigen voor te verwarmen. Na het stoppen van de activiteiten worden de rijtuigen van EETC alsnog verhuurd.

Loc 1619 van Captrain in bonte beschildering in 'Franse stijl' in de ingraving bij Assel; 18 juni 2016.

Captrain Nederland B.v. maakte op 2 december 2015 bekend de 1618, 1619 en 1621 te huren van EETC. Ook zeiden zij dat de 1621, omdat deze nog in goede staat is dankzij de revisie van EETC, per 3 december 2015 al zou gaan rijden. De locs worden voornamelijk voor autotreinen ingezet tussen Bad Bentheim en Roosendaal. Op 8 januari 2016 kwam de 1621 in de Captrain-kleurstelling (lichtgrijs / lichtgroen) uit de werkplaats bij Volker Materieel in Dordrecht. Op 14 januari 2016 is de 1619 in de kleuren van Raillogix (rood / wit / zwart) op de baan verschenen. De 1618 is eind januari 2017 in Raillogix kleurstelling gebracht. Op 1 februari 2017 is deze loc in dienst gesteld. Sinds 2018 is de 1621 weer uit dienst gesteld en staat nu terzijde. Sinds 2019 is de 1619 ook uit dienst gesteld en stond daarna terzijde in Amersfoort.

Loc 9901 van Railexperts op 14 juli 2017 te Apeldoorn, vlak voor vertrek richting Amersfoort.

Op 15 juni 2017 maakte Railexperts bekend de 9901 van Locon overgenomen te hebben.[6] De loc blijft rondrijden in het Locon-oranje met een grote sticker met het logo van Railexperts aan beiden kanten.

Sinds juli 2017 is Rail Force One als zelfstandig vervoerder actief in Nederland. Voor het goederenvervoer binnen Nederland gebruikt RFO sindsdien de voormalige Locon-locomotieven 1828, 1829 en 1830. Deze zijn na het faillissement van Locon overgenomen door RailRelease en weer teruggenummerd naar hun oorspronkelijke NS-nummer. Vanaf 1 oktober 2018 werd ook de 1837 overgenomen van Captrain. Aan het begin van 2019 werd Ex-Locon 9908 gereviseerd en werd RFO 1830. Van de vijf locomotieven rijden er vier nog in de oranje/witte Locon-huisstijl rond. Loc 1829 is sinds zomer van 2018 in de grijs/zwarte huisstijl van Rail Force One gestoken. Op 23 juli 2018 werd de eerste rit in de grijze kleurstelling gereden.

Op 13 maart 2019 maakte Strukton Rail bekend dat zij de 1824 had aangekocht.[7] De locomotief werd weer gecompleteerd en bedrijfsklaar gemaakt. Daarnaast wordt deze voorzien van een batterij, waarbij deze ook spoor zonder bovenleiding kan berijden.

Vanaf 2008 verminderde de behoefte aan getrokken rijtuigen sterk, als gevolg van de instroom van (veel) nieuwe treinstellen, zodat ook de locomotieven langzamerhand overbodig werden. Zo verwierf het Spoorwegmuseum in 2010 loc 1856 in dienstvaardige toestand. Het oorspronkelijke nummer 1656 werd begin 2011 weer op de locomotief aangebracht. Het inmiddels verdwenen wapen 'Hoogeveen' is nog niet teruggekeerd. Als tweede loc werd de 1840 verworven, die gebruikt is voor de voorraad van reserveonderdelen. Nadat de loc compleet geplukt was, werd deze in 2019 meegenomen in de sloopronde voor 1700-en en werd op 9 oktober 2019 afgevoerd naar HKS Metals, waar deze gesloopt werd.