Keizer Frans II

Frans II was een zoon van Leopold II (1747–1792) en Marie Louise van Spanje (1745–1792), dochter van Karel III van Spanje. Hij werd geboren in Firenze (Florence), de hoofdstad van het groothertogdom Toscane en beleefde er een gelukkige kindertijd te midden van vele familieleden. Vermits zijn oom Jozef II geen zonen had, werd hij als kind reeds beschouwd als de vermoedelijke toekomstige keizer.

Het eerste deel van zijn regeerperiode stond in het teken van de Coalitieoorlogen tegen Napoleon Bonaparte. Na het verlies in de Vijfde Coalitieoorlog (1809), stelde hij Klemens von Metternich aan, als minister van Buitenlandse Zaken en begon het tij te keren.

Hij verhief in 1804 de gebieden van de Habsburgse monarchie tot keizerrijk en nam zelf als Frans I de titel van keizer van Oostenrijk aan. Na de door Napoleon afgedwongen ontbinding van het Heilige Roomse Rijk in 1806 legde hij de keizerstitel keizer van het Heilige Roomse Rijk der Duitse Natie neer. Hij bleef echter keizer van Oostenrijk, koning van Bohemen en koning van Hongarije.

Zijn grootste politieke nederlaag was het huwelijk van zijn dochter Marie Louise met Napoleon, 11 maart 1810.

Hij stierf op 2 maart 1835 in Wenen en werd opgevolgd door zijn zoon Ferdinand I.

Frans II huwde vier keer. Hij trouwde in 1788 voor de eerste keer met Elisabeth (1767-1790), dochter van Frederik Eugenius van Württemberg, die al in 1790 stierf in het kraambed van hun enige kind, Ludovica, die gehandicapt was en die zelf na 1 jaar stierf. Vervolgens trouwde hij met prinses Maria Theresia van Bourbon-Sicilië, dochter van koning Ferdinand I der Beide Siciliën. Uit hun huwelijk werden twaalf kinderen geboren:

• Marie Louise (12 december 1791 - 17 december 1847), gehuwd met keizer Napoleon Bonaparte
• Ferdinand (19 april 1793 - 29 juni 1875), keizer van Oostenrijk en koning van Hongarije
• Marie Caroline (8 juni 1794 - 17 maart 1795)
• Caroline Ludovika (4 december 1795 - 30 juni 1799)
• Leopoldina (22 januari 1797 - 11 december 1826), gehuwd met keizer Peter I van Brazilië
• Marie Clementine (1 maart 1798 - 3 september 1881), gehuwd met haar oom Leopold van Bourbon-Sicilië (zoon van koning Ferdinand I der Beide Siciliën)
• Josef Frans (9 april 1799 - 30 juni 1807)
• Marie Caroline (8 april 1801 - 22 mei 1832), gehuwd met kroonprins Frederik August van Saksen
• Frans Karel (7 december 1802 - 8 maart 1878), vader van keizer Frans Jozef I van Oostenrijk en keizer Maximiliaan van Mexico
• Maria Anna (8 juni 1804 - 28 december 1858), was zwakzinnig
• Johan Nepomuk (30 augustus 1805 - 19 februari 1809)
• Amalie Theresia (6 april - 7 april 1807).

Op 6 januari 1808 huwde hij met Maria Ludovika van Oostenrijk-Este (1787-1816), dit huwelijk bleef kinderloos. Op 10 november 1816 huwde hij nog met Caroline Charlotte van Beieren (1792-1873), dit huwelijk bleef ook kinderloos.

• Frans II kreeg eens als verzoening een giraffe die, in tegenstelling tot Zarafa binnen twee jaar stierf.
• In 1797 wijdde Joseph Haydn een Kaiserhymne aan de Oostenrijkse keizer Frans II. De eerste regel luidt "Gott erhalte Franz, den Kaiser". Dezelfde melodie gebruikte Haydn ook voor het tweede deel (poco adagio, cantabile), van zijn strijkkwartet Opus 76 Nr. 3 in C groot, het zogenaamde Kaiserquartett. In 1922 werd de Kaiserhymne met een andere liedtekst gebruikt als volkslied van het Duitse Rijk, Das Lied der Deutschen.

Franse spotprent over de ineenstorting van het Rooms-Duitse Rijk en keizer Frans II

Staatsieportret van Frans I als keizer van Oostenrijk