Kasteel Neercanne

Het kasteel is gebouwd op de oorspronkelijke locatie van Romeinse verdedigingswerken(?) waarvan de grotten nog steeds bestaan en in gebruik zijn als wijnkelder.[1] Een kasteel op deze plek, Agimont (Scherpenberg?) genoemd, wordt voor het eerst vermeld in 1316.[2] De eerst bekende eigenaar is Bertram van Liers, die het kasteel in 1353 bewoonde. In 1454 was Jean Chabot eigenaar. In 1465 werd het kasteel door de Luikenaren in brand gestoken en in 1469 nogmaals geplunderd, maar al snel werd het kasteel hersteld. In 1477 kwam het kasteel in handen van Gerard Viller. Via vererving kwam het daarna in handen van een dochter van Jan Pité III, die bij de dood van haar man, Herman van Straten, met een grote schuld bleef zitten. Neven van Herman van Straten, de Van Pallandts, kochten het kasteel daarna van de schuldeiser.[3]

Tuinaanleg, 18e-eeuwse prent

Tekening Ph. van Gulpen, 1836

De bijgebouwen met de markante hoektoren in het zuiden stammen uit 1611 en zijn gebouwd in de in deze periode in deze streken gebruikelijke stijl van de Maaslandse renaissance. In 1632, tijdens het Beleg van Maastricht door Frederik Hendrik van Oranje-Nassau, probeerde het Spaanse ontzettingsleger tevergeefs de Staatse troepen uit het kasteel te verdrijven.[2]

Het huidige, relatief eenvoudige hoofdgebouw kwam in 1698 tot stand na een zeer ingrijpende verbouwing in opdracht van de nieuwe eigenaar, Daniël Wolff, baron van Dopff, toentertijd militair commandant, later gouverneur van de vesting Maastricht. Van Dopff liet het oude kasteel Agimont ter plekke grotendeels slopen en bouwde er een lustslot in de stijl van het Hollands classicisme, naar het voorbeeld van het door Pieter Post ontworpen Johanniterslot Sonnenburg bij Kostrzyn nad Odrą. Wellicht maakte Van Dopff zelf de tekeningen hiervoor. Van Dopff schonk tevens een som geld voor de restauratie en verfraaiing van de Heilig Grafkapel in het nabije Kanne.

In juli 1717 bezocht de Russische tsaar Peter de Grote het kasteel.[2] In 1761 kwam het kasteel in het bezit van Jan Fredrik Willem, baron van Cler, wiens vrouw het in 1791 aan haar kleinzoon Ignatius van Thier (Ignace Frédéric Nicolas Florentin de Thier), uit het adellijke geslacht De Thier, schonk.[3] In het najaar van 1794 was het kasteel enkele weken lang het hoofdkwartier van de Franse generaal Kléber tijdens het Beleg van Maastricht (1794).

In 1839 werd het kasteel Nederlands. Terwijl het grootste deel van de voormalige heerlijkheid Neerkanne bij het vaststellen van de rijksgrens tussen Nederland en België bij de Belgische gemeente Kanne werd gevoegd, bewoog de eigenaar van het kasteel, Ignatius baron van Thier, hemel en aarde om het kasteel onder de Nederlandse gemeente Oud-Vroenhoven te laten vallen (in 1920 door Maastricht geannexeerd).[2] Van Thier werd later lid van provinciale en gedeputeerde staten van Limburg. Oswald Poswick, getrouwd met een kleindochter van baron van Thier, was begin 20e eeuw de laatste kasteelheer.[3]

Het verwaarloosde kasteel werd in 1947 eigendom van de Stichting Het Limburgs Landschap, die het van 1947 tot 1955 en opnieuw van 1985 tot 1989 liet restaureren. In de jaren 1990 werd ook een deel van de baroktuinen hersteld. Stichting Het Limburgs Landschap verhuurt het kasteel aan Camille Oostwegel die er een restaurant, Château Neercanne (restaurant), exploiteert. Tijdens de Eurotop van 1991, de vergadering die resulteerde in het Verdrag van Maastricht, dineerden de Europese regeringsleiders met Koningin Beatrix in het restaurant.

• Lijst van beelden in Maastricht (Neercanne)

• Kasteel Neercanne op limburgs-landschap.nl
• Website van het restaurant

Zie de categorie Kasteel Neercanne van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.