KAA Gent (voetbalclub)

Op 1 januari 1864 werd door de Gentenaars G. Descamps en Karel Marinx de Société Gymnastique la Gantoise opgericht, een vereniging voor het promoten van gymnastiek. Doorheen de jaren scheurden enkele verenigingen zich af. Op 10 september 1891 fuseerde de club met de Association Athlétique, die zelf een samensmelting was van jongere clubs zoals Racing Club, Running Club en Red Star. De nieuwe fusieclub heette Association Athlétique La Gantoise, en naast enkel turnen werden de activiteiten geleidelijk uitgebreid naar atletiek, voetbal (in 1900), boksen, cricket, wielrennen, schermen, hockey, zwemmen, waterpolo en tennis. Uit deze vereniging ontstond tevens de huidige atletiekclub KAA Gent.[3][4]

In het laatste decennium van de 19de eeuw werd begonnen met georganiseerd voetbal in Gent. Verscheidene clubs zagen het daglicht, enkele ervan smolten op 1 april 1899 samen tot Racing Club Gantois, een latere concurrent van KAA Gent. In 1900 werd door leerlingen van het College van Melle een voetbalsectie opgericht bij La Gantoise. De eerste voorzitter en tevens kapitein van de ploeg werd dokter Hector Priem. Men speelde zijn wedstrijden op het Carpentierplein, dat lag tussen de Kortrijksesteenweg, de Clementinalaan, de Oostendestraat en de Astridlaan. Men kleedde zich om in café "La Demi-Lune". Aanvankelijk had men zwart-wit gekozen als kleuren, maar eer men op 31 oktober 1900 officieel lid werd van La Gantoise had men dit veranderd in blauw-wit. Op 15 november 1900 werd dan de eerste wedstrijd gespeeld, tegen Omnium Sporting Club. Op 30 december van datzelfde jaar speelde men tegen het toen grotere Racing Club Gantois; de wedstrijd werd met 10-0 verloren.[5] Reeds op het eind van de 19de eeuw was de club echter bij de UBSSA aangesloten, en ondanks het feit dat Racing Club Gantois dus een oudere voetbalclub uit de stad was, zou bij de toekenning van de stamnummers enkele jaren later AA La Gantoise met stamnummer 7 een kleiner stamnummer krijgen dan Racing Club dat 11 zou krijgen. Vanaf 1901 speelde AA La Gantoise zijn eerste officiële wedstrijden in de lagere afdelingen.

Logo van La Gantoise in 1914

De club speelde zijn eerste seizoenen hoofdzakelijk in de tweede afdeling, later de eerste afdeling, of tegenwoordig de Tweede Klasse genoemd. In 1904 verhuisde men naar de Mussenstraat. In 1910 moest men plaats maken voor de Wereldtentoonstelling van 1913 en verhuisde men naar de Albertlaan. Daar werd een terrein, een trainingsveld, tennisvelden, een looppiste, tribunes en andere accommodatie gebouwd. Op 9 december 1915, tijdens de Eerste Wereldoorlog, brandde de tribune echter uit. In 1912/13 werd AA La Gantoise kampioen in de Eerste Afdeling, en steeg zo voor het eerst in zijn geschiedenis naar de Ere Afdeling, de huidige Eerste Klasse. Reeds in 1914 had de club de koninklijke titel gekregen en heette voortaan Association Royale Athlétique La Gantoise, kortweg ARA La Gantoise. Bij de Wereldtentoonstelling mocht de club diverse sportactiviteiten organiseren. Het eerste seizoen, 1913/14, in de hoogste klasse werd echter moeilijk voor de club, en pas na een testmatch tegen Standard Club Liégeois kon men de degradatie afwenden.

Het Jules Ottenstadion

In 1920 verhuisde de club opnieuw, ditmaal naar Gentbrugge, waar het Jules Ottenstadion werd gebouwd. Op het eind van de jaren 20 zakte La Gantoise echter terug naar tweede klasse. Pas in 1936 kon de club daar de titel veroveren en terugkeren naar eerste klasse. Ook in de jaren na de Tweede Wereldoorlog bleef La Gantoise een constante in de hoogste afdeling.

Op 1 juni 1952 beleefde La Gantoise de zwartste dag uit zijn geschiedenis. Een bus met 50 leden van supportersclub "De kleine Dokvrienden" raakte in het Noord-Franse Gravelines van de weg en kantelde in het water. Er vielen 35 dodelijke slachtoffers.[6][7] Op 7 juni vond de gezamenlijke begrafenis plaats, bijgewoond door zestigduizend Gentenaars en delegaties van heel wat voetbalclubs en andere Vlaamse steden.[7] De slachtoffers werden begraven op de Westerbegraafplaats.[7]

Midden jaren 50 kende de club een sterke periode. In 1953/54 eindigde men derde, met evenveel punten als KFC Malinois, en slechts op één puntje van kampioen RSC Anderlecht. Het volgende seizoen werd La Gantoise alleen tweede, ditmaal op drie punten. In 1964 pakte de club met de Beker van België zijn eerste grote trofee en werd zo het volgende seizoen de eerste Belgische club die deelnam aan de jonge Beker voor Bekerwinnaars. La Gantoise werd er in de eerste ronde door West Ham United uitgeschakeld. 1967 werd sportief een slecht jaar voor de club. Na drie decennia zakte La Gantoise opnieuw naar tweede klasse. De club kon er het volgend seizoen echter zijn reeks winnen, en kon zo in 1968 zijn plaats in eerste klasse opnieuw innemen.

Het seizoen 1970/71 betekende het begin van een slecht decennium. La Gantoise was zes wedstrijden voor het einde van de competitie, na een 8-0 nederlaag tegen Club Brugge, immers al zeker van de degradatie naar tweede klasse. Op 1 juli 1972 werd de naam van de club vernederlandst naar Koninklijke Atletiek Associatie Gent,[4][8] kortweg KAA Gent[4] of AA Gent.[9][10][11][12] In datzelfde jaar werd KAA Gent ook officieel een profclub.[4] In 1974 volgde een degradatie naar derde klasse. Gent was laatste geëindigd en kon ook in een eindronde het behoud niet afdwingen. Gent kon na een seizoen weliswaar terugkeren naar tweede klasse, maar pas in 1980 kon de club weer naar de eerste klasse opklimmen. De jaren 80 werden opnieuw een mooiere periode voor de club. Er kwamen weer veel supporters naar de ploeg kijken, en er werden sportief mooie resultaten behaald. In 1984 pakte KAA Gent opnieuw de Beker van België, en men speelde tijdens die periode viermaal Europees. In 1986/87 raakte men drie ronden ver in de UEFA Cup. In 1988 zakte de club toch nog even terug naar tweede klasse. Het was vooral dankzij Marc Mortier, toenmalig directeur-generaal van Flanders Expo, dat de club niet met grote financiële problemen te maken kreeg. Hij verzamelde meer dan 40 miljoen Belgische frank aan sponsoring en introduceerde VDK Spaarbank als hoofdsponsor.[13][14] Dankzij de eindronde kon men na één seizoen terugkeren naar de eerste klasse.

In 1990/91 speelde de ploeg, onder leiding van René Vandereycken en met in zijn rangen onder andere de nieuw aangeworven Frank Dauwen, Eric Viscaal en Erwin Vandenbergh, lange tijd aan kop van de rangschikking mee voor de titel, maar strandde uiteindelijk op een derde plaats. In plaats van de allereerste UEFA Champions League mocht de club toch nog naar de UEFA Cup in 1991. Na het uitschakelen van Lausanne Sports, Eintracht Frankfurt en Dinamo Moskou strandde Gent daar in de kwartfinale tegen AFC Ajax, dat uiteindelijk ook de finale zou winnen. De volgende jaren zou Gent echter naar de subtop of middenmoot wegzakken. Van 1994 tot en met 1997 eindigde men zelfs net boven de degradatiezone onder in de rangschikking. Naar het eind van de jaren 90 verbeterden de resultaten weer, en onder Trond Sollied dwong Gent in 1999/00 opnieuw Europees voetbal af. Gent ging onder leiding van Henk Houwaart in Europa echter volledig onderuit tegen Ajax. Het volgende seizoen dwong men Intertotovoetbal af, waar men tot in de halve finale tegen PSG raakte. Uiteindelijk verliepen de volgende seizoenen wisselvallig en werd regelmatig van trainer gewisseld.

In 1998 raakte bekend dat KAA Gent met een torenhoge schuld zat en aan de rand van het bankroet stond.[4] Voorzitter Jean Van Milders zette uiteindelijk een stap terug. Ivan De Witte werd de nieuwe voorzitter. Hij stelde vier doelstellingen voorop: de financiële puinhoop opruimen, een gezond beleid voeren, sportief ambitieus blijven en een nieuw stadion bouwen.[4] Uit een onafhankelijke audit die hij liet uitvoeren, bleek dat de schuld 920 miljoen Belgische frank (omgerekend 23 miljoen euro) bedroeg.[4]

In 2004 streek Georges Leekens neer in Gent. In zijn eerste seizoen behaalde hij de zesde plaats in de competitie. Nadien maakte hij van de Buffalo's opnieuw een vaste waarde in de subtop. Onder hem kon KAA Gent opnieuw stunten tegen de toppers, met als hoogtepunt een 4-1-overwinning tegen rivaal Club Brugge op 1 april 2006. In het seizoen 2006/07 draaiden de Buffalo's opnieuw mee bovenaan in het klassement en eindigden voor het tweede jaar op rij op de vierde plaats. Daarbovenop werd de halve finale van de Beker van België gehaald.

Tijdens de wedstrijd op 19 september 2010 tegen SV Zulte Waregem

Hein Vanhaezebrouck

Supporters tijdens de Gentse Feesten 2019

Na een heuse soap trok Georges Leekens na het seizoen 2006/07 naar Sporting Lokeren.[15] Trond Sollied, de Noorse succestrainer van zeven jaar voordien, volgde hem op. Onder hem behaalde KAA Gent voor de derde keer in zijn bestaan de bekerfinale, waarin nipt werd verloren tegen RSC Anderlecht. Sollied verliet Gent opnieuw na één seizoen en werd trainer van sc Heerenveen. Michel Preud'homme, net kampioen geworden met Standard Luik, tekende samen met assistenten Manu Ferrera en Stan Van Den Buijs een contract van 3 seizoenen. In het seizoen 2008/09 eindigden de Buffalo's, na een sterke inhaalrace in de 2de competitiehelft, op de vierde plaats in het eindklassement met evenveel punten als Club Brugge, dat wel een wedstrijd meer had gewonnen. In 2009/10 woedde op de laatste speeldag (8 mei 2010) van play-off I nog de strijd om de tweede plaats tussen KAA Gent en Club Brugge. Deze werd beslist in een onderling duel in het Ottenstadion op de laatste speeldag. Zo haalde het een Champions League-ticket waar het in de voorronde werd uitgeschakeld door Dynamo Kiev. Een week later veroverde KAA Gent de beker door in de finale Cercle Brugge te verslaan. Op 24 mei liet trainer Michel Preud'homme weten de overstap te maken naar FC Twente. Zijn vervanger werd Francky Dury die al jaren actief was als trainer bij SV Zulte Waregem. Op 14 mei 2011, na de verloren wedstrijd tussen Gent en Racing Genk, raakte bekend dat Franky Dury en KAA Gent hun contract in onderling overleg verbraken.

Op 10 juni 2011 werd Trond Sollied als nieuwe trainer officieel voorgesteld aan de pers. Hij tekende er een contract voor de komende 2 seizoenen. Na tegenvallende resultaten werd hij op 23 oktober 2012 ontslagen. Op 1 november 2012 werd Bob Peeters aangesteld als nieuwe trainer nadat hij eerder op 23 oktober was ontslagen bij Cercle Brugge. Bob Peeters keerde zo terug naar het Ottenstadion, waar hij drie jaar geleden zijn trainersdebuut maakte bij de Gentse beloften. Hij tekende een contract tot het einde van het seizoen met optie op nog een seizoen. Amper 2 maanden later, op 3 januari 2013, werd zijn contract in onderling overleg weer ontbonden, omdat hij in negen wedstrijden slechts drie punten wist te verzamelen. Op 9 januari werd Víctor Fernández aangesteld om het seizoen af te werken. De Spaanse coach kreeg de opdracht om Gent in de eerste klasse te houden. Onder zijn leiding namen de Buffalo's afstand van de degradatiezone en hij zorgde ervoor dat de club zeker was van deelname aan play-off II, dat het bovendien won. Op 15 maart 2013 werd zijn contract verlengd tot 2014. Op 23 mei speelde Gent zijn laatste wedstrijd in het Jules Ottenstadion, het won van Standard Luik met 1-0. De maker van het doelpunt van die match was Mboyo, zodoende was hij de speler die voor KAA Gent het laatst in een officiële wedstrijd in het Ottenstadion heeft gescoord.

Ghelamco Arena panorama indoor

Begin 2013 was ook bekend geraakt dat KAA Gent schuldenvrij was. Op 15 jaar tijd hadden manager Michel Louwagie en voorzitter Ivan De Witte de schuldenberg van 23 miljoen euro weten weg te werken.[16] Ondertussen was ook de bouw van een nieuw stadion gestart. Vanaf het seizoen 2013/14 speelde KAA Gent zijn thuismatchen in de nieuwe Ghelamco Arena. Het eerste seizoen in het nieuwe stadion werd op sportief vlak echter geen succes. Op 30 september 2013 werd Víctor Fernández ontslagen na een teleurstellende competitiestart waarbij Gent uit 9 wedstrijden slechts 13 punten kon halen. Minder dan 24 uur later werd de Roemeen Mircea Rednic aangesteld als nieuwe trainer. Hij tekende een contract tot het einde van het seizoen met een optie voor volgend seizoen als hij Gent naar play-off I kan leiden. Hij slaagde daar echter niet in en na een dramatische start in play-off 2 werd hij op 9 april eveneens ontslagen, waarna Peter Balette samen met Bernd Thijs het trainerschap ad interim tot het einde van het seizoen overnamen.

Op 5 mei 2014 werd Hein Vanhaezebrouck voorgesteld als nieuwe hoofdtrainer voor de komende 2 seizoenen. De komst van Vanhaezebrouck luidde de meest succesvolle periode uit de clubgeschiedenis in. Hij leidde KAA Gent naar play-off I, waar ze startten op de tweede plaats, met evenveel punten als RSC Anderlecht en 2 punten achter leider Club Brugge. Nadat Anderlecht op de 8ste speeldag punten liet liggen tegen Standard en Gent 2-3 ging winnen tegen Club Brugge, konden de Buffalo's zich op de 9de speeldag in een uitverkochte Ghelamco Arena tot kampioen van België kronen, voor de eerste keer in 115 jaar, na winst tegen Standard. Dankzij een goal van kapitein Sven Kums in de 18de minuut en een penaltygoal van Renato Neto in de 50ste minuut won Gent met 2-0. De eerste landstitel uit de clubgeschiedenis werd uitbundig gevierd met als hoogtepunt op 24 mei 2015 een feestelijke intocht van spelers en staf met bootjes op de Leie in de historische binnenstad van Gent, waar ongeveer 125.000 supporters hen opwachtten.[17] De vraag naar abonnementen voor het nieuwe seizoen 2015/16 was zo groot dat bij de start van de vrije verkoop heel wat supporters aan de ingang van de Ghelamco Arena kampeerden.[18] Op 16 juli 2015 zette de landskampioen ook de Belgische supercup in de prijzenkast, het versloeg bekerwinnaar Club Brugge met 1-0 dankzij een doelpunt van Laurent Depoitre.

In zijn Champions League-campagne in het seizoen 2015/16 eindigde Gent in een groep met Zenit Sint-Petersburg, Valencia en Olympique Lyon op de tweede plaats en kwalificeerde zich zo op 9 december 2015 voor de achtste finales. Nadat ze in de heenronde slechts één punt hadden behaald, wonnen ze alle drie de wedstrijden van de terugronde en haalden zo alsnog tien punten op achttien. KAA Gent was daarmee de eerste Belgische club sinds het seizoen 2000/01 die in de Champions League kon doorstoten tot de laatste 16 ploegen. De achtste finales verloren ze van Wolfsburg. In de nationale competitie eindigden de Buffalo's dat seizoen op een derde plaats.

In de Europa League van 2016/17 stootte KAA Gent door naar de zestiende finales en trof daar Tottenham Hotspur FC. KAA Gent versloeg Tottenham verrassend met 1-0 winst thuis en een 2-2 gelijkspel op Wembley (waar Tottenham dat seizoen zijn Europese wedstrijden speelde). Zo bereikte Gent de achtste finale, waar ze uiteindelijk werden uitgeschakeld door landgenoot KRC Genk, met een 2-5 nederlaag thuis en een 1-1 gelijkspel op het veld van Genk. De competitie werd net zoals het voorgaande seizoen afgesloten op de derde plaats.

Bij de start van het seizoen 2017/18 nam de A-kern haar intrek in een nieuw oefencomplex te Oostakker.[19] Het bestaande oefencomplex aan de Warmoezeniersweg te Gent bleef in gebruik voor de jeugdploegen.[20] Dat seizoen, het vierde van Gent met Vanhaezebrouck, startte met een uitschakeling in de voorrondes van de Europa League (tegen het Oostenrijkse SCR Altach) en een 6 op 24 in de competitie. Op 27 september 2017 werd aangekondigd dat de samenwerking tussen Vanhaezebrouck en KAA Gent in onderling overleg beëindigd werd.[21] Een week later werd Yves Vanderhaeghe (voormalig assistent van Vanhaezebrouck bij KV Kortrijk) voorgesteld als zijn opvolger.[22] Vanderhaeghe wist KAA Gent alsnog naar play-off I te loodsen en sloot het seizoen af op de vierde plaats met een ticket voor de derde voorronde van de Europa League.

Het seizoen 2018/19 begon met een uitschakeling in de play-offs van de Europa League door Girondins de Bordeaux. In de competitie startten de Buffalo's met een 14 op 30. Na drie opeenvolgende thuisnederlagen werd Vanderhaeghe op 8 oktober 2018 ontslagen.[23] Twee dagen later werd zijn opvolger voorgesteld, de Deen Jess Thorup.[24] Thorup wist KAA Gent toch nog op het nippertje te plaatsen voor play-off I. Daarin raakten ze echter niet verder dan de vijfde plaats. In de Beker van België haalde Gent de finale die ze echter verloren van KV Mechelen.

• Belgisch kampioen

winnaar (1×): 2015

tweede (3×): 1955, 2010, 2020

• Beker van België

winnaar (3×): 1964, 1984, 2010

finalist (2×): 2008, 2019

• Belgische Supercup

winnaar (1×): 2015

finalist (2×): 1984, 2010

• Trofee Jules Pappaert

winnaar (1×): 1954

De volgende spelers en/of trainers behaalden een prijs toen ze voor de club uitkwamen:

Topscorer (4)

1957 (Maurice Willems, 35 doelpunten in 28 wedstrijden), 1985 (Ronny Martens, 23 doelpunten in 34 wedstrijden), 1991 (Erwin Vandenbergh, 23 doelpunten in 34 wedstrijden), 2000 (Ole Martin Årst, 30 doelpunten in 33 wedstrijden)

Gouden Schoen (3)

1958 (Roland Storme), 2006 (Mbark Boussoufa),[25] 2015 (Sven Kums)

Ebbenhouten Schoen (2)

2001 (Ahmed "Mido" Hossam), 2006 (Mbark Boussoufa)

Profvoetballer van het Jaar (1)

2006 (Mbark Boussoufa)

Keeper van het Jaar (4)

2004 (Frédéric Herpoel), 2016 (Matz Sels), 2017/2018 (Lovre Kalinić)

Prijs van de Twaalfde Man (4)

1996 (Suad Katana), 2003 (Frédéric Herpoel), 2006 (Mbark Boussoufa), 2009 (Bryan Ruiz)

Jonge Profvoetballer van het Jaar (1)

2006 (Mbark Boussoufa)

Trainer van het Jaar (1)

1991 (René Vandereycken)

Guy Thys Award (1)

2015 (Hein Vanhaezebrouck)

Trofee Raymond Goethals (1)

2015 (Hein Vanhaezebrouck)

Coach van het jaar (1)

2015 (Hein Vanhaezebrouck)

KAA Gent speelde sinds 1963 in diverse Europese competities. Hieronder staan de competities en in welke seizoenen de club deelnam:

• Champions League

2010/11 (voorronde), 2015/16

• Europa League

2009/10, 2010/11, 2012/13, 2016/17, 2017/18, 2018/19, 2019/20

• Europacup II

1964/65, 1984/85

• UEFA Cup

1982/83, 1983/84, 1986/87, 1991/92, 2000/01, 2008/09

• Intertoto Cup

2001, 2002, 2004, 2005, 2006, 2007

• Jaarbeursstedenbeker

1963/64, 1966/67, 1970/71

• Meeste doelpunten: Maurice Willems: 185 doelpunten tussen 1952 en 1962.
• Meeste wedstrijden: Armand Seghers: 507 wedstrijden met de A-kern tussen 1949 en 1960.
• Meeste selecties voor de Rode Duivels: Richard Orlans: 21 selecties tussen 1955 en 1958.

Sinds 1979 wordt er door de Supportersfederatie jaarlijks een prijs uitgereikt aan de meest verdienstelijke speler van het seizoen. De trofee wordt nu vernoemd naar Jean-Claude Bouvy, de jonge Belgisch-Congolese middenvelder die in 1986 het leven liet bij een verkeersongeluk. In 1984 won KAA Gent de Beker van België en vond er geen uitreiking plaats. De speler die de trofee het vaakst won, is Frédéric Herpoel, die vier keer op rij won van 2002 tot 2005.

Seizoen Land Winnaar 1978-1979 Filip Benoot 1979-1980 Roger Coenye 1980-1981 Luc Criel 1981-1982 André Laurijssen 1982-1983 Søren Busk 1983-1984 geen prijsuitreiking 1984-1985 Ronny Martens 1985-1986 Michel De Wolf 1986-1987 Michel De Wolf 1987-1988 André Laurijssen 1988-1989 Augustine Eguavoen 1989-1990 Henri Balenga 1990-1991 Erwin Vandenbergh 1991-1992 Eric Viscaal

Seizoen Land Winnaar 1992-1993 Zsolt Petry 1993-1994 Tony Herreman 1994-1995 Suad Katana 1995-1996 Suad Katana 1996-1997 Tony Herreman 1997-1998 Stijn Vreven 1998-1999 Pieter Collen 1999-2000 Eric Joly 2000-2001 Geri Çipi 2001-2002 Frédéric Herpoel 2002-2003 Frédéric Herpoel 2003-2004 Frédéric Herpoel 2004-2005 Frédéric Herpoel 2005-2006 Mbark Boussoufa

Seizoen Land Winnaar 2006-2007 Adekanmi Olufade 2007-2008 Bryan Ruiz 2008-2009 Bryan Ruiz 2009-2010 Bojan Jorgačević 2010-2011 Bojan Jorgačević 2011-2012 Bernd Thijs 2012-2013 Hannes Van der Bruggen 2013-2014 Christophe Lepoint 2014-2015 Laurent Depoitre 2015-2016 Nana Asare 2016-2017 Lovre Kalinić 2017-2018 Samuel Gigot 2018-2019 Dylan Bronn