Universiteit van Amsterdam
De Universiteit van Amsterdam (UvA) is, qua aantal ingeschreven studenten, de grootste universiteit van Nederland en een van de twee universiteiten die Amsterdam rijk is. De andere is de Vrije Universiteit Amsterdam (VU).
Universiteit van Amsterdam
| ||||
Latijnse naam | Athenaeum Illustre | |||
Locatie | Amsterdam, Nederland | |||
Opgericht | 1632 (in 1877 tot universiteit verheven) | |||
Type | Openbare universiteit | |||
Rector | Prof. dr. ir. Karen Maex | |||
Studenten | 31.019 (2016)[1] | |||
Personeel | 4.597 excl. AMC (2011)[1] | |||
Lid van | EUA, LERU, UNICA, SAE | |||
Website | ||||
|
Geschiedenis
De geschiedenis van de Amsterdamse universiteit gaat terug tot 8 januari 1632 toen het Athenaeum Illustre - de illustere school - werd opgericht, die gevestigd was in de Agnietenkapel. Toen hielden Casparus Barlaeus en Gerardus Vossius hun inaugurele redes.
In 1815 volgde wettelijke erkenning van het Athenaeum Illustre als instelling van hoger onderwijs. In 1877 werd het Athenaeum omgevormd tot een gemeentelijke universiteit, met de formele naam Universiteit van Amsterdam. De universiteit kreeg toen ook het promotierecht. De universiteit stond in de volksmond, in de pers, maar ook bij de studenten, echter jarenlang bekend als de Gemeente Universiteit (GU).[2] Zo werd bijvoorbeeld in 1932 het 60ste lustrum gevierd van de Amsterdamse Gemeente Universiteit.[3] In 1973 werd gepubliceerd over de numerus fixus bij sommige studierichtingen aan de GU.[4]
De hoogleraren werden oorspronkelijk door het bestuur van Amsterdam benoemd en de gemeente Amsterdam bekostigde ook de universiteit grotendeels. De Amsterdamse burgemeester was voorzitter van het universiteitsbestuur.
In 1961 veranderde dit alles, met de invoering van een nieuwe Wet op het hoger onderwijs. De benoeming van hoogleraren kwam nu bij het college van curatoren te liggen, waarvan de burgemeester wel uit hoofde van zijn functie voorzitter was, en de rijksoverheid werd vrijwel volledig verantwoordelijk voor de financiering. Wel bleef de universiteit ook in de nieuwe wet aangeduid als 'gemeentelijke universiteit'. De invloed van de gemeente bleef aanwezig tot 1971. Toen werd het benoemingsrecht overgenomen door het College van Bestuur, waarin de gemeente niet meer vertegenwoordigd was.
De universiteit kwam landelijk in het nieuws in 1969. Toen werd het Maagdenhuis, het bestuurlijk centrum van de universiteit op het Spui, door studenten bezet omdat zij meer democratische invloed wilden hebben.[5] Gedurende de jaren zestig, zeventig en tachtig zijn rond de Universiteit van Amsterdam meerdere studentenacties gevoerd. Een aantal van deze werden georganiseerd door de studentenvereniging ASVA.[6]
In februari 2015 werd het Maagdenhuis voor de twaalfde keer bezet, ditmaal door studenten die zich presenteren als de 'Nieuwe Universiteit'.[7][8]
In 2014 telde de UvA 7 faculteiten met in totaal zo'n 31.000 studenten en ruim 5.500 personeelsleden. Hiermee is het de grootste universiteit van Nederland.
Samenwerkingsverbanden
De UvA werkte van 2000 tot en met 2016 samen met de Hogeschool van Amsterdam (HvA). Bij deze samenwerking werd gestreefd naar overstapmogelijkheden (voor studenten van beide instellingen) en op elkaar aansluitende onderwijsprogramma’s.[9] De UvA en de HvA werden sinds 1 september 2003 zelfs meer dan een decennium bestuurd door een gezamenlijk college van bestuur. In 2016 werd de samenwerking in twee rapporten geëvalueerd. De samenwerking werd per 2017 verbroken, omdat die niet de verwachte voordelen had opgeleverd.[10]
Een ander samenwerkingsverband van de UvA is met de Vrije Universiteit Amsterdam. UvA en VU hebben in samenwerking met de gemeente Amsterdam in 2009 het Amsterdam University College (AUC) opgericht. Het AUC biedt een nieuwe bacheloropleiding op het gebied van liberal arts and sciences. Deze brede, Engelstalige opleiding richt zich op excellente studenten uit binnen- en buitenland. De nieuwe campus, met studentenhuisvesting, van het AUC is sinds 2012 op het Science Park in de Watergraafsmeer. De oprichting van het AUC is niet zonder controverse verlopen. Zo zouden de UvA en de VU veel van hun beste docenten op het AUC les laten geven, ten koste van de reguliere, niet 'excellente' studenten aan beide instellingen.
De Universiteit van Amsterdam is vertegenwoordigd in de Stichting Academisch Erfgoed, een stichting die als doel heeft om universitaire collecties en cultuurschatten in stand te houden.
Locaties
De UvA is zeer verspreid in de stad gehuisvest in zo’n 65 gebouwen. Veel locaties van de UvA bevinden zich in het centrum van Amsterdam. Op termijn wordt het aantal locaties teruggebracht en worden verwante wetenschappelijke disciplines geclusterd gehuisvest: alfa, bèta, gamma, medisch; respectievelijk op het Binnengasthuisterrein, in de Watergraafsmeer (Science Park Amsterdam), op het Roeterseiland en in Amsterdam-Zuidoost.
Het Amsterdam Science Park in de Watergraafsmeer is een internationaal kenniscentrum met onderzoeksinstituten als het Nationaal Instituut voor subatomaire fysica (NIKHEF), het FOM-instituut voor Atoom- en Molecuulfysica (AMOLF), het Centrum voor Wiskunde en Informatica (CWI) en SARA Reken- en Netwerkdiensten.
Bibliotheek
De universiteitsbibliotheek van de UvA, de Universiteitsbibliotheek van Amsterdam (veelal afgekort als UBA), is verspreid over 27 gebouwen in Amsterdam. De hoofdvestiging is tevens de grootste en staat aan Singel 425. De bibliotheek met Bijzondere Collecties is sedert 2007 gevestigd aan de Oude Turfmarkt. Andere Nederlandse bijzondere collecties zijn die van de Universiteitsbibliotheek Leiden en de Koninklijke Bibliotheek. De Bijzondere Collecties beheren oude drukken, bijzondere moderne uitgaven, handschriften, kaarten en beeldmateriaal als prenten, affiches en foto’s. Er zijn collecties op het gebied van boekgeschiedenis en grafische vormgeving, hebraïca en judaïca, zoölogie en protestantisme. De collecties van alle UvA-bibliotheekvestigingen tezamen zijn doorzoekbaar via de online UvA-catalogus.
Verkoop van gebouwen in de binnenstad
In februari 2015 werd bekendgemaakt dat het Bungehuis aan de Spuistraat was verkocht aan een vastgoedbelegger.[11] Ook het gebouw van Cedla (Centrum voor Studie en Documentatie van Latijns-Amerika) aan de Keizersgracht 395 is verkocht.[12]
Faculteiten en instituten
Faculteiten
De universiteit heeft in 2017 de volgende faculteiten:
- Faculteit Economie en Bedrijfskunde
- Faculteit der Geesteswetenschappen
- Faculteit der Geneeskunde
- Faculteit der Maatschappij- en Gedragswetenschappen
- Faculteit der Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatica
- Faculteit der Rechtsgeleerdheid
- Faculteit der Tandheelkunde (Acta, in samenwerking met de VU)
Onderzoekinstituten
De Universiteit heeft in 2013 de volgende onderzoekinstituten:
- Amsterdam Centre for Ancient Studies and Archaeology, in samenwerking met de VU
- Amsterdam Center for Entrepreneurship
- Amsterdam Center for International Law
- Amsterdam Center for Law and Economics
- Amsterdam Research Institute for Global Issues and Development Studies
- Amsterdam School for Social science Research
- Amsterdam School of Communications Research
- Amsterdam Study Centre for the Metropolitan Environment
- Amsterdams Instituut voor Privaatrecht
- Centrum voor Milieurecht
- Hugo Sinzheimer Instituut
- Institute for Logic, Language and Computation
- Instituut Taalonderzoek en Taalonderwijs aan Anderstaligen
- Instituut voor Bedrijfs- en Industriële Statistiek
- Instituut voor Biodiversiteit en Ecosysteem Dynamica
- Instituut voor Cultuur en Analyse
- Instituut voor Cultuur en Geschiedenis
- Instituut voor Hoge Energie Fysica
- Instituut voor Informatica
- Instituut voor Informatierecht (IViR)
- Instituut voor Migratie en Etnische Studies
- Instituut voor Moleculaire Chemie
- Instituut voor Taal en Communicatie
- Instituut voor Theoretische Fysica
- Korteweg-de Vries Instituut voor Wiskunde
- Onderzoekinstituut Psychologie
- Onderzoekinstituut RESAM
- Onderzoeksinstituut Amsterdam graduate Business School
- SCO-Kohnstamm Instituut
- Anton Pannekoek Instituut voor Sterrenkunde
- Swammerdam Institute for Life Sciences
- T.M.C. Asser Instituut, Den Haag
- Van 't Hoff Institute for Molecular Sciences
- Van der Waals-Zeeman Instituut
Onderwijsinstituten
De Universiteit heeft in 2020 de volgende onderwijsinstituten:
Studentenleven
Het studentenleven speelt zich af bij studie- en studenten(sport)verenigingen. Zie voor een opsomming:
(Oud-)medewerkers en studenten
De UvA organiseert voor haar alumni (afgestudeerden) allerlei bijeenkomsten en activiteiten. Bovendien verschijnt er een blad, met de titel Spui voor alumni. De Amsterdamse Universiteits-Vereniging (AUV) is de algemene alumnivereniging van de UvA. De UvA heeft een Album Academicum opgesteld, een internetsite met een overzicht van alle hoogleraren die aan de UvA verbonden zijn geweest of nog zijn.
Externe link
Zie de categorie Universiteit van Amsterdam van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp. |
Universiteiten in Nederland | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
Albanië: Universiteit van Tirana, Technische Hogeschool van Tirana · België: Vrije Universiteit Brussel, Université libre de Bruxelles · Bulgarije: Sofia Universiteit St. Kliment Ohridski · Cyprus: Universiteit van Cyprus · Duitsland: Vrije Universiteit Berlijn, Humboldtuniversiteit · Denemarken: Universiteit van Kopenhagen · Estland: Technische Universiteit Tallinn, Universiteit van Tallinn · Finland: Universiteit van Helsinki · Frankrijk: Sorbonne Université, Université Sorbonne-Nouvelle, Universiteit Paris-Dauphine · Griekenland: Universiteit van Athene · Hongarije: Loránd Eötvös-universiteit · Ierland: Nationale Universiteit van Ierland, Dublin · Italië: Universiteit Sapienza Rome, Universiteit van Rome Tor Vergata, Roma Tre-universiteit · Kroatië: Universiteit van Zagreb · Letland: Universiteit van Letland · Litouwen: Universiteit van Vilnius · Nederland: Universiteit van Amsterdam · Noord-Macedonië: Universiteit van Skopje · Noorwegen: Universiteit van Oslo · Oostenrijk: Universiteit van Wenen · Polen: Universiteit van Warschau · Portugal: Universiteit van Lissabon · Roemenië: Universiteit van Boekarest · Rusland: Staatsuniversiteit van Moskou · Slowakije: Comenius Universiteit Bratislava · Slovenië: Universiteit van Ljubljana · Spanje: Autonome Universiteit van Madrid, Complutense Universiteit van Madrid · Tsjechië: Karelsuniversiteit Praag · Verenigd Koninkrijk: University College London · IJsland: Universiteit van IJsland · Zweden: Universiteit van Stockholm · Zwitserland: Universiteit van Lausanne