Filip Dewinter

Filip Dewinter werd op 11 september 1962 geboren in Brugge als enig kind van Roger Dewinter en diens echtgenote Micheline Mengé. Vader Dewinter studeerde geneeskunde aan de Katholieke Universiteit Leuven toen deze tijdens de Tweede Wereldoorlog door de Duitse bezetter werd gesloten. Uit vrees om in nazi-Duitsland verplicht te worden tewerkgesteld dook hij onder, maar werd al snel opgepakt. Na enkele weken opsluiting in de Brugse gevangenis Pandreitje werd hij afgevoerd en als dwangarbeider tewerkgesteld in een munitiefabriek van Messerschmidt in Hamburg.[5] Niet meer in staat om zijn studies te hervatten[6] ging hij na de oorlog aan de slag bij de NMBS, waar hij stationschef van Zeebrugge werd. Frans Mengé, de grootvader van Filip langs moederszijde, was een politieofficier in Blankenberge die tijdens WO II actief was als verzetsstrijder van de Witte Brigade in de Kuststreek.[7]

Tijdens zijn schooltijd aan het Sint-Franciscus-Xaveriusinstituut te Brugge begon Filip Dewinter zich te interesseren voor de Vlaamse strijd en werd hij politiek actief. Hij richtte er in 1978 als zestienjarige de Vlaamse Scholieren Actie Groep op, dat hij in 1979 samen met zijn jeugdvriend Frank Vanhecke omdoopte tot het Nationalistisch JongStudentenVerbond (NJSV). Datzelfde jaar nog was hij ook kortstondig lid van de Vlaamse Volkspartij (VVP). Daarnaast was hij ook nog lid van de Brugse KSA-afdeling Parsival en de Brugse Koninklijke Roei- en Watersportclub. In september 1982 verhuisde hij naar Antwerpen om er pol en soc te gaan studeren aan de Universitaire Faculteiten Sint-Ignatius Antwerpen. Hij werd er lid van de Antwerpse NSV-afdeling, waarvan hij van 1983 tot 1985 preses was.[7]

In 1983 verliet hij de universiteit zonder diploma en ging hij twee jaar journalistiek studeren aan de NUHO Erasmushandelsschool.[8] Na zijn studies werkte hij als journalist voor de krant De Nieuwe Gids, de Antwerpse editie van het Het Volk.

In 1981 werd hij op vraag van partijvoorzitter Karel Dillen lid van het Vlaams Blok. In oktober 1985 werd Dewinter voor deze partij verkozen tot provincieraadslid van Antwerpen. Hij werd fractievoorzitter en bleef in de provincieraad zetelen tot in december 1987. Van 1987 tot 1990 was hij de eerste voorzitter van Vlaams Blok Jongeren. Ook stond hij als organisatieverantwoordelijke in voor de uitbouw van de partijstructuren van het Vlaams Blok: van 1987 tot 2004 was hij secretaris van het Nationalistisch Vormingsinstituut en redactielid van het Vlaams Blok Kaderblad.[9]

In december 1987 werd hij voor het arrondissement Antwerpen verkozen in de Kamer van volksvertegenwoordigers, waar hij bleef zetelen tot in 1995. Hierdoor was hij van 1988 tot 1995 automatisch ook lid van de Vlaamse Raad, waar hij in 1992 Vlaams Blok-fractievoorzitter werd. Na de verkiezingen van 1995 maakte hij de overstap naar het Vlaams Parlement. Hij bleef er zetelen tot in 2014 en was er van 1995 tot 2012 Vlaams Blok- en vervolgens Vlaams Belang-fractieleider. Om zich voluit op de gemeenteraadsverkiezingen van 2012 te kunnen voorbereiden, nam hij in april 2012 ontslag uit deze functie. Vervolgens was hij van 2012 tot 2014 ondervoorzitter van het Vlaams Parlement.[10][11] In het Vlaams Parlement was hij lid van de commissies Binnenlandse Aangelegenheden, Stadsvernieuwing en Huisvesting.

In het Vlaams Blok profileerde Dewinter zich al snel in de vreemdelingenthematiek. Hij staat voor een harde aanpak van criminaliteit, het terugdringen van immigratie en hardere eisen met betrekking tot integratie. Zijn standpunten worden door politieke waarnemers bestempeld als rechts-populistisch of zelfs racistisch.[12]

In 2010 nam hij deel aan een door Likud georganiseerde conferentie in Israël over de strijd tegen het terrorisme.[13]

Bij de verkiezingen in 2014 stond Dewinter op de Antwerpse Vlaams Belang-lijst voor de Kamerverkiezingen en werd hij opnieuw verkozen tot Kamerlid, wat hij bleef tot in 2019. Sinds 1995 is hij ook gemeenteraadslid van Antwerpen.

In februari 2014 werd de gewezen paracommando Tomas Boutens veroordeeld tot vijf jaar gevangenisstraf omdat hij als stichtend lid van het neonazistische Bloed, Bodem, Eer en Trouw, de Vlaamse splintergroepering van het internationale Blood and Honour, een moordaanslag had beraamd op Filip Dewinter. Het plan bestond erin Dewinter dood te schieten met een kalasjnikov en zo te laten uitschijnen dat de moord werd gepleegd door islamistische terroristen. De bedoeling was om, door het plegen van aanslagen op onder meer Dewinter, Dyab Abou Jahjah en de Nationale Bank van België, de Belgische staat te destabiliseren en, met een profetische Clash of Civilizations voor ogen, een burgeroorlog te ontketenen teneinde een blank, racistisch regime te installeren.[14]

In maart 2015 verwekte Filip Dewinter controverse door samen met de partijgenoten Jan Penris en Anke Van dermeersch een tweedaags bezoek te brengen aan Syrië en president Bashar al-Assad. Het bezoek was omstreden omdat de Syrische machthebber vooral in West-Europa als vermeend dictator en oorlogsmisdadiger verantwoordelijk wordt geacht voor het inzetten van chemische wapens en vatenbommen tegen zijn eigen burgerbevolking. Dat de reis en het privé-onderhoud met leider Assad bovendien plaatsvond zonder toestemming en zelfs buiten medeweten van partijvoorzitter Tom Van Grieken schoot ook bij heel wat Vlaams Belang-leden in het verkeerde keelgat. Met de ontmoeting wilde Dewinter naar eigen zeggen zijn steun betuigen aan het harde, maar moedige optreden van "bondgenoot" Assad in de strijd van het "vrije" Westen tegen het extremistische en salafistische islamterrorisme van Islamitische Staat (IS).[15][16] Op uitnodiging en op kosten van het Syrische regime bracht Dewinter twee jaar later, in 2017, opnieuw een bezoek aan Syrië, ditmaal wel met de toestemming van Van Grieken én gevolgd door een groep geaccrediteerde journalisten van de VRT, Knack en Sudpresse. Naast een onderhoud met leider Assad en een persconferentie in het parlement in Damascus stond de reis, zoals bij een eerder bezoek van hem in juni 2013 bedoeld als "fact-finding mission",[17] in het teken van het verzamelen van "objectieve informatie" over onder meer de oorlogsvoering in Aleppo, een nabijgelegen vluchtelingenkamp en een militair hospitaal.[18]

In november 2016 gaf Dewinter een toespraak bij de Griekse rechts-extremistische partij Gouden Dageraad, wat hem forse kritiek opleverde vanuit de partijleiding.[19]

In februari 2019 besloot het Brusselse parket-generaal Dewinter niet te vervolgen voor zijn banden - als adviseur en netwerker met onkostenvergoedingen - met een vzw die verdacht werd van spionageactiviteiten voor de Chinese overheid. Die vereniging werd daarvan eerder beticht door de Staatsveiligheid. Dewinter ontkende dat hij weet had van spionageactiviteiten door de vzw, maar stelde wel dat hij mogelijk te lichtzinnig was omgesprongen met het werk dat hij voor die vereniging deed.[20]

Bij de Vlaamse verkiezingen van mei 2019 trok Dewinter de Antwerpse Vlaams Belang-lijst voor het Vlaams Parlement. Hij werd verkozen met 93.751 voorkeurstemmen, waarmee hij na N-VA-lijsttrekker Bart De Wever het hoogste aantal voorkeurstemmen behaalde.[21] Na deze verkiezingen werd hij eerste ondervoorzitter van het Vlaams Parlement. Op 11 juli 2019 werd hij vanuit deze functie na het ontslag van voorzitter Kris Van Dijck (N-VA) de facto voorzitter van het Vlaams Parlement.[22] Na twee dagen werd het Vlaams Parlement uitzonderlijk bijeengeroepen voor de verkiezing van een opvolger. Dat werd Wilfried Vandaele (N-VA), de enige kandidaat.

Op 5 januari 2020 gaf hij de fakkel als fractieleider van het Vlaams Belang voor de gemeenteraad in de stad Antwerpen door aan zijn pupil, Sam van Rooy.[23]