slaan

Nederlands
naamwoord van handeling
zelfstandig bijvoeglijk
slaanslaand
slaggeslagen
slaag
Uitspraak
  • Geluid:  slaan    (hulp, bestand)
  • IPA: /slan/
Woordafbreking
  • slaan
Woordherkomst en -opbouw
  • In de betekenis van ‘slagen toebrengen’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 901 [1]
stamtijd
onbepaalde
wijs		 verleden
tijd		 voltooid
deelwoord
slaan
/slan/		 sloeg
/slux/		 geslagen
/ɣə'sla.ɣə(n)/
klasse 6

onregelmatig

 volledig

Werkwoord

slaan

  1. overgankelijk een klap uitdelen; met de arm of een vastgehouden voorwerp een snelle, rakende beweging maken
    • Hij sloeg hem met de vuist op de kin. 
  2. het voorbrengen van geluid door ergens op te slaan
    • De klok heeft al vier uur geslagen. 
  2. ergatief ergens plotseling mee beginnen
    • Het paard sloeg op hol. 
  2. (spel) een stuk van de tegenstander door een bepaalde zet uitschakelen
Synoniemen
Hyponiemen
   
Afgeleide begrippen
Verwante begrippen
Uitdrukkingen en gezegden
   
  • Alle hoop de bodem in (laten) slaan
door iets geen enkele hoop meer (laten) hebben
  • Als een tang op een varken slaan
iets heeft totaal niets met een besproken onderwerp te maken
  • Bruggen slaan / bouwen
  • Dat slaat als een knots op een kangoeroe
Dat choqueert je
  • Dat slaat als een tang op een varken
Dat slaat nergens op
  • De bodem ingeslagen / in geslagen
  • De hand aan de ploeg slaan.
flink aan het werk gaan
  • De spijker op de kop slaan
het goede antwoord geven of oplossing vinden op het goede moment
  • De verzenen tegen de prikkels slaan
zich verzetten tegen iets wat niet tegen te gaan is
  • Een (modder)figuur slaan
een belachelijke of domme indruk maken
  • Een flater slaan
een nogal domme fout maken
  • Ergens (geen) acht op slaan
  • Ergens een slaatje uit slaan [2]
ergens een voordeeltje uit halen
  • Ergens een slag naar slaan
raden
  • Iemand in het gareel slaan
iemand dwingen voor je te werken
  • Munt uit iets slaan
ergens aan verdienen
  • Op de grote trom slaan
aandacht proberen te krijgen voor diens zaak
  • Spijkers met koppen slaan
eindelijk een stap vooruit in het proces
  • Tot moes slaan
iets helemaal kapot slaan
  • Twee vliegen in één klap slaan
door één ding te doen meteen twee dingen oplossen/bereiken
  • Uit het lood geslagen zijn
niet meer weten hoe het verder moet
  • Uit het veld geslagen zijn
helemaal van streek zijn
  • Wie een hond wil slaan, kan gemakkelijk een stok vinden.
als je iemand (ergens mee) wilt afkeuren is er altijd wel een reden te vinden
  • Zijn slag slaan
op het goede moment de kansen benutten, bv dingen kopen
  • de hand aan de ploeg slaan
flink aan het werk gaan
  • Dat slaat nergens op!
Dat is niet logisch.
  • iemand bont en blauw slaan
Vertalingen
    1. een klap uitdelen; met de arm of een vastgehouden voorwerp een snelle, rakende beweging maken   
    2. het voorbrengen van geluid door ergens op te slaan   
    3. ergens plotseling mee beginnen   
    iemand bont en blauw slaan   
  • Duits: jemanden grün und blau schlagen

Gangbaarheid
  • Het woord slaan staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.
100 %van de Nederlanders;
100 %van de Vlamingen.

Meer informatie

Verwijzingen
  1. "slaan" in: Sijs, N. van der Chronologisch woordenboek. De ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen. 2e druk (2002) Veen, Amsterdam / Antwerpen; op website dbnl.org; ISBN 90 204 2045 3
  2. Woordenboek der Nederlandsche taal (1864-2001).


Afrikaans
Uitspraak
  • geluid 
stamtijd
infinitief voltooid
deelwoord
slaan
geslaan
volledig

Werkwoord

slaan

  1. slaan
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.