Sint-Agatha-Berchem
Sint-Agatha-Berchem (Frans: Berchem-Sainte-Agathe), vaak afgekort tot Berchem, is een plaats en gemeente in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Tot 1954 behoorde de gemeente nog tot het Nederlandstalig gedeelte van de toenmalige provincie Brabant. De gemeente telt ruim 24.000 inwoners.
Gemeente in België | |||||
| |||||
Geografie | |||||
Gewest | |||||
Arrondissement | Brussel-Hoofdstad | ||||
Oppervlakte – Onbebouwd – Woongebied – Andere | 2.95 km² (2017) 16,62% 41,54% 41,84% | ||||
Coördinaten | 50° 52' NB, 4° 18' OL | ||||
Bevolking (bron: AD Statistiek) | |||||
Inwoners – Mannen – Vrouwen – Bevolkingsdichtheid | 25.179 (01/01/2019) 48,41% 51,59% 8536,54 inw./km² | ||||
Leeftijdsopbouw 0-17 jaar 18-64 jaar 65 jaar en ouder | (01/01/2019) 25,21% 59,44% 15,35% | ||||
Buitenlanders | 19,39% (01/01/2019) | ||||
Politiek en bestuur | |||||
Burgemeester | Joël Riguelle (LBR) | ||||
Bestuur | LBR, PS-sp.a+, Ecolo-Groen | ||||
Zetels LBR Open MR PS-sp.a+ Ecolo-Groen DéFI N-VA | 27 8 7 5 4 2 1 | ||||
Economie | |||||
Gemiddeld inkomen | 15.249 euro/inw. (2016) | ||||
Werkloosheidsgraad | 14,19% (jan. 2019) | ||||
Overige informatie | |||||
Postcode 1082 | Deelgemeente Sint-Agatha-Berchem | ||||
Zonenummer | 02 | ||||
NIS-code | 21003 | ||||
Politiezone | Brussel-West | ||||
Hulpverleningszone | DBDMH | ||||
Website | www.sint-agatha-berchem.be | ||||
Detailkaart | |||||
ligging in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest | |||||
|
De belangrijkste verkeersassen in de gemeente zijn de Gentsesteenweg en de Keizer-Karellaan (bij de aansluiting met de Brusselse ring en het winkelcentrum Basilix), die beide zeer druk zijn. Naast deze verstedelijkte assen telt Sint-Agatha-Berchem vooral rustigere woonwijken.
In het noorden grenst Sint-Agatha-Berchem aan Ganshoren, in het oosten aan Koekelberg en Sint-Jans-Molenbeek. Aan de westelijke, Vlaamse kant liggen Zellik (deelgemeente van Asse), Dilbeek en haar deelgemeente Groot-Bijgaarden.
Politiek
Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976
Partij | 10-10-1976[1] | 10-10-1982 | 9-10-1988 | 9-10-1994 | 8-10-2000 | 8-10-2006[2] | 14-10-2012[3] | 14-10-2018 | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Stemmen / Zetels | % | 25 | % | 25 | % | 25 | % | 25 | % | 25 | % | 27 | % | 27 | % | 27 |
PS1/PS-SP2/PS-sp.a3PS-sp.a+4 | 15,181 | 4 | 13,631 | 3 | 17,032 | 5 | 14,041 | 4 | 11,192 | 2 | 13,823 | 4 | 13,513 | 4 | 18,254 | 5 |
LBG1 /LBR2 | 30,531 | 9 | 27,791 | 9 | 26,381 | 8 | 27,331 | 9 | 24,831 | 7 | 33,932 | 11 | 30,352 | 10 | 25,962 | 8 |
N-VA | - | - | - | - | - | - | 6,99 | 1 | 6,74 | 1 | ||||||
PSC | 5,4 | 0 | 6,56 | 1 | 7,3 | 1 | - | - | - | - | - | |||||
ECOLO1/Ecolo-Groen2 | - | - | 6,541 | 1 | 7,01 | 1 | 12,581 | 3 | 10,981 | 2 | 11,172 | 3 | 14,732 | 4 | ||
VIVANT | - | - | - | - | - | 1,21 | 0 | - | - | |||||||
PRL1/LIB2/MR3/Open MR4 | 8,741 | 1 | 12,111 | 3 | 12,841 | 3 | 13,032 | 3 | 18,571 | 5 | 23,253 | 7 | 19,463 | 6 | 22,584 | 7 |
FDF1/DéFI2 | 29,261 | 9 | 25,581 | 8 | 18,691 | 6 | 16,031 | 5 | 14,791 | 4 | - | 8,231 | 2 | 9,702 | 2 | |
UDRT-RAD | - | 4,76 | 0 | - | - | - | - | - | - | |||||||
Vlaams Blok1/Vlaams Belang2 | - | 1,111 | 0 | 2,861 | 0 | 4,771 | 0 | 8,561 | 2 | 9,332 | 2 | 3,462 | 0 | 2,042 | 0 | |
VLAAMS | 10,89 | 2 | 6,56 | 1 | - | - | - | - | - | - | ||||||
LNB | - | - | 7,41 | 1 | - | - | - | - | - | |||||||
Berch'm | - | - | - | 6,6 | 1 | 9,48 | 2 | 7,48 | 1 | 6,82 | 1 | - | ||||
FN | - | - | - | 8,77 | 2 | - | - | - | - | |||||||
PTB-PVA | - | 0,5 | 0 | 0,36 | 0 | 0,5 | 0 | - | - | - | - | |||||
Anderen(*) | - | 1,49 | 0 | 0,59 | 0 | 1,93 | 0 | - | - | - | - | |||||
Totaal stemmen | 13.111 | 12.703 | 12.402 | 11.550 | 11.221 | 11.897 | 12.442 | 13.189 | ||||||||
Opkomst % | 88,92 | 87,44 | 84,15 | 86,73 | 84,81 | |||||||||||
Blanco en ongeldig % | 4,41 | 5,97 | 4,63 | 3,89 | 4,69 | 4,85 | 5,42 | 7,08 |
(*)1982: UDB / 1988: EVA / 1994: PLUS. De grootste partij is in kleur.
Representativiteit
Voor Sint-Agatha-Berchem, net zoals voor de andere gemeenten van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, geldt dat het aantal kiezers in verhouding tot het aantal inwoners erg laag ligt, zowel absoluut als in vergelijking met de rest van het land. Dit is het gevolg van het hoge aandeel niet Belgische inwoners (ook al kunnen deze onder bepaalde voorwaarden over gemeentelijk stemrecht beschikken). Daarnaast ligt ook het aantal kiezers dat niet komt opdagen, ondanks de stemplicht, erg hoog zodat het totaal aantal uitgebrachte stemmen, inclusief ongeldige en blanco, in de 19 gemeenten van het gewest slechts 44,66% van het aantal inwoners bedraagt. Sint-Agatha-Berchem scoort duidelijk beter met een verhouding van 54,26% uitgebrachte stemmen/inwoners.
Verhouding kiezers/inwoners en absenteïsme bij de gemeenteraadsverkiezingen van 14 oktober 2012
- Sint-Agatha-Berchem: 63,97% (kiezers/inw.) - 15,19% (absenteïsme)
- Totaal Brussels Gewest : 53,89% (kiezers/inw.) - 17,14% (absenteïsme)
Ter vergelijking:
- Vlaamse provinciehoofdsteden: 69,30% (kiezers/inw.) - 12,12% (absenteïsme)
- Waalse provinciehoofdsteden: 69,04% (kiezers/inw.) - 17,31% (absenteïsme)
Burgemeesters
- 1818-1825: J. Willems
- 1825-1830: Carolus Huysmans d'Honsem
- 1830-1841: François De Neck
- 1842-1858: Edouard Guillaume Goffin
- 1859-1887: Josse Philippe Auguste Goffin
- 1888-1902: Josse Edouard Goffin
- 1903-1915: Auguste Van Zande
- 1915-1930: Charles Leemans
- 1930-1932: Lambert Brems
- 1932-1940: Isidore Landrain
- 1941-1942: Paul De Spiegeleer
- 1943-1944: Aansluiting bij Groot-Brussel
- 1944-1946: Pierre Cnops
- 1946-1952: Arthur Percque
- 1952-1964: Charles Van Ruyteghem
- 1965-1993: Victor Guns (LBG (CVP)) — de Nederlandstalige Victor Guns was burgemeester van Sint-Agatha-Berchem gedurende meer dan een kwarteeuw en tot op de dag van vandaag de laatste officieel Nederlandstalige burgemeester in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.
- 1993-2003: Julien Gooskens (LBG (PSC))
- 2003-heden: Joël Riguelle (LBG/LBR (cdH))
Evolutie van het inwoneraantal
19e eeuw
Jaar | 1806 | 1816 | 1830 | 1846 | 1856 | 1866 | 1876 | 1880 | 1890 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Inwoneraantal | 1226 | 1200 | 2118 | 672 | 636 | 765 | 998 | 1102 | 1266 |
Opmerking: resultaten volkstellingen op 31/12 |
20e eeuw tot aan herinrichting gemeenten
Jaar | 1900 | 1910 | 1920 | 1930 | 1947 | 1961 | 1970 | 1976 | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Inwoneraantal | 1845 | 3022 | 3851 | 7359 | 11.180 | 15.867 | 19.087 | 18.602 | |
Opmerking: resultaten volkstellingen op 31/12 tot en met 1970 + 31/12/1976 |
Na de gemeentelijke herinrichting
Jaar | 1977 | 1980 | 1985 | 1990 | 1995 | 2000 | 2005 | 2010 | 2013 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Inwoneraantal | 18.602 | 18.792 | 18.811 | 18.566 | 18.653 | 18.735 | 19.968 | 22.185 | 23.380 |
Opmerking: Inwoneraantal op 01/01 - Bron:NIS + Inwoneraantal op 21/01/2013 - Bron: Dienst bevolking Sint-Agatha-Berchem |
Demografische ontwikkeling
- Bronnen:NIS, Opm:1806 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari
De taalevolutie in Sint-Agatha-Berchem
De evolutie van het taalgebruik in Sint-Agatha-Berchem. Cijfers verkregen op basis van de talentelling die in het kader van de volkstelling in België vanaf 1846 in kaart werd gebracht.
Gekende talen
Jaar | enkel NL
Aantal |
NL & FR
Aantal |
enkel FR
Aantal |
FR & D
Aantal |
enkel D
Aantal |
D & NL
Aantal |
NL & F & D
Aantal |
Geen
Aantal |
enkel NL
Aandeel |
NL & FR
Aandeel |
enkel FR
Aandeel |
FR & D
Aandeel |
enkel D
Aandeel |
D & NL
Aandeel |
NL& FR & D
Aandeel |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1846 | 657 | 15 | 0 | 97,8% | 2,2% | 0,0% | |||||||||
1866 | 691 | 74 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 90,3% | 9,7% | 0,0% | 0,0% | 0,0% | 0,0% | 0,0% |
1880 | 970 | 60 | 12 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 93,1% | 5,8% | 1,2% | 0,0% | 0,0% | 0,0% | 0,0% |
1890 | 1.031 | 203 | 28 | 0 | 0 | 0 | 2 | 2 | 81,6% | 16,1% | 2,2% | 0,0% | 0,0% | 0,0% | 0,2% |
1900 | 1.453 | 187 | 46 | 3 | 1 | 2 | 12 | 141 | 85,3% | 11,0% | 2,7% | 0,2% | 0,1% | 0,1% | 0,7% |
1910 | 2.173 | 521 | 128 | 2 | 2 | 8 | 20 | 168 | 76,1% | 18,3% | 4,5% | 0,1% | 0,1% | 0,3% | 0,7% |
1920 | 1.907 | 1.434 | 320 | 6 | 2 | 0 | 42 | 140 | 51,4% | 38,6% | 8,6% | 0,2% | 0,1% | 0,0% | 1,1% |
1930 | 2.427 | 2.964 | 1.622 | 38 | 6 | 4 | 96 | 202 | 33,9% | 41,4% | 22,7% | 0,5% | 0,1% | 0,1% | 1,3% |
1947 | 2.162 | 5.597 | 2.524 | 62 | 4 | 11 | 538 | 282 | 19,8% | 51,4% | 23,2% | 0,6% | 0,0% | 0,1% | 4,9% |
Taal die meestal of uitsluitend gesproken wordt.
Jaar | NL
Aantal |
FR
Aantal |
D
Aantal |
NL
Aandeel |
FR
Aandeel |
D
Aandeel |
---|---|---|---|---|---|---|
1910 | 2.177 | 649 | 28 | 76,3% | 22,7% | 1,0% |
1920 | 2.940 | 768 | 3 | 79,2% | 20,7% | 0,1% |
1930 | 3.799 | 3.334 | 24 | 53,1% | 46,6% | 0,3% |
1947 | 4.805 | 6.072 | 9 | 44,1% | 55,8% | 0,1% |
Op basis van de resultaten van de talentelling van 1947 (gepubliceerd in 1954) werd beslist dat Sint-Agatha-Berchem voortaan deel zou worden van de tweetalige agglomeratie Brussel.
Cultuur
- Lijst van beschermd onroerend erfgoed in Sint-Agatha-Berchem
- GC De Kroon, gemeenschapscentrum
- Gemeentelijke Nederlandstalige bibliotheek
- Gemeentelijke academie voor muziek en woord[4]
Geboren in Sint-Agatha-Berchem
- Guido Fauconnier (1935 - 2005) hoogleraar communicatiewetenschap
- Jean-Claude Van Damme (1960), filmacteur
- Philippe Van Parijs (1951), filosoof
- Johan Van Assche (1956), Vlaams acteur en regisseur
- Sven Gatz (1967), Vlaams volksvertegenwoordiger en gemeenteraadslid in Jette, directeur van de Belgische Brouwers
- Frank Asselman (1972), hordeloper
- Guy Vandevoorde, tekenaar
- Frans De Pauw, jurist gespecialiseerd in internationaal recht en mensenrechten, emeritus professor en decaan van de rechtsfaculteit van de Vrije Universiteit van Brussel
- Jacques Namotte (1939-2012), was cellist van het Nationaal Orkest van België en lid van de poprockgroep Wallace Collection
- Amal Amjahid (1995), zevenvoudig wereldkampioene jiujitsu en in 2018 Brusselaar van het Jaar in de categorie Sport
Externe links
Bronnen, noten en/of referenties |
Gemeenten in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (lijst) | ||
---|---|---|
Anderlecht · Brussel · Elsene · Etterbeek · Evere · Ganshoren · Jette · Koekelberg · Oudergem · Schaarbeek · Sint-Agatha-Berchem · Sint-Gillis · Sint-Jans-Molenbeek · Sint-Joost-ten-Node · Sint-Lambrechts-Woluwe · Sint-Pieters-Woluwe · Ukkel · Vorst · Watermaal-Bosvoorde |
Zie de categorie Sint-Agatha-Berchem van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp. |