Prins Hendrikplantsoen
Het Prins Hendrikplantsoen is een voormalig klein plantsoen in het centrum van Amsterdam, tegenover Station Amsterdam Centraal, dat tot 22 juli 2018 dienst deed als busstation. Het Prins Hendrikplantsoen was gelegen tussen de Prins Hendrikkade tegenover het Victoria Hotel en het Open Havenfront.
Het plantsoen werd vernoemd naar Hendrik van Oranje-Nassau. Zijn borstbeeld stond tot 1979 in het plantsoen maar werd toen verplaatst naar een locatie tegenover het Scheepvaarthuis aan de Prins Hendrikkade.
Het plantsoen werd in 1883 aangelegd, gelijk met de bouw van het Centraal Station. Naast grasveld bestond de vegetatie uit linden, esdoorns, iepen en platanen en was omgeven door een hekwerk. Ook bevonden zich in het plantsoen een aantal bankjes en stonden er een tweetal peperbussen. In het voorjaar en de zomer bloeide er volop bloembollen.[1]
In de jaren zestig werd een deel van het plantsoen in gebruik genomen als busstation voor Maarse en Kroon, onder meer voor de lijnen naar Schiphol. Ook was er een speciaal tramspoor waarop wachtwagens werden opgesteld. Vanaf 1973 werden de bussen van Maarse en Kroon vervangen door bussen van Centraal Nederland, in 1994 door de NZH en sinds 1999 door Connexxion. In de jaren 1980 en 1990 werd het busstation verder uitgebreid en veranderd en bleef er een miniplantsoentje over. Het plantsoen werd volop gebruikt voor het stallen van fietsen, alhoewel dat niet was toegestaan, waarvoor vooral de oude plataan werd gebruikt. Deze verdween echter in 2006, evenals het eethuisje en de peperbussen. In 2008 werd het busstation weer heringericht en verdween al het groen, zodat er nu geen plantsoen meer over is en er slechts een asfaltvlakte rest.
Het plantsoen moest geheel verdwijnen om ruimte te maken voor bushaltes die van het Stationseiland moesten verdwijnen door de aanleg van de Noord-Zuidlijn. Het (voormalige) Prins Hendrikplantsoen bood tot 22 juli 2018 ruimte aan de GVB-buslijnen 18, 21, 22 en de Connexxion-lijnen 347/N47, 357/N57, N92, N94 en N97. Ook vertrok hier in de zomermaanden Touristtram-lijn 20. Verder was er ruimte voor toerbussen, waaronder de dubbeldeks Hop on, hop off-bussen. Tot 2010 vertrok hier ook de Opstapper. Ook op 22 juli 2018 verdween het autoverkeer op de Prins Hendrikkade.
Wanneer de bussen naar het busstation IJzijde zouden verhuizen zou het plantsoen worden ontgraven en dienst gaan doen als nieuwe ligplaats voor de rondvaartboten.[2] Volgens de meest recente plannen ziet men hier echter vanaf en komt er een plein of plantsoen met meer groen en plaats voor 17.500 fietsen. Door de gewijzigde plannen hoeft er op de plek ook geen tijdelijk tramstation te komen en kan het hele gebied rondom het Stationsplein in 2021 gereed zijn. Voorts bespaart de gemeente door het niet ontgraven vijf tot tien miljoen euro.[3] Inmiddels is het plantsoen en de Prins Hendrikkade afgesloten en veranderd in een bouwterrein. Inmiddels is toch het voormalige plantsoen ontgraven en zijn de tramsporen verlegd naar de Prins Hendrikkade zelf. Hier bevindt zich van april tot augustus 2020 een tijdelijke standplaats van de tramlijnen 13 en 17 in verband met werkzaamheden op het westelijk deel van het Stationsplein waarbij staduitwaarts over het Damrak moet worden gereden.[4]
Fietsenstalling
Onder de noemer 'De Entree' wordt er tussen 2018 en 2023 onder het westelijke deel van het Open Havenfront een fietsenstalling gebouwd voor circa 7.000 fietsen. In het verlengde van de Martelaarsgracht, naast de Westelijke Toegangsbrug, komt de entree. Ook wordt het water verbreed aan de zijde van de Prins Hendrikkade (het vroegere Prins Hendrikplantsoen). Hier komt een verlaagde kade met steigers voor rondvaartboten. De kosten van het hele project zijn begroot op 90 miljoen euro.[5][6][7]
Bronnen en referenties
|
