Wertheimpark
Het Wertheimpark is een klein park in de Plantagebuurt in Amsterdam. Het is gelegen aan de Plantage Middenlaan, de Plantage Parklaan en de Nieuwe Herengracht, tegenover de Amsterdamse Hortus Botanicus. Het is het enige park dat binnen de grenzen van het stadsdeel Centrum ligt. Het park is vernoemd naar de Amsterdamse Joodse ondernemer en filantroop Abraham Carel Wertheim (1832-1897). Op 14 augustus 1942, tijdens de Duitse bezetting in de Tweede Wereldoorlog, werd bij besluit van burgemeester Edward Voûte een aantal Amsterdamse straat- en parknamen veranderd. Het ging hier om straten en parken die naar het Nederlandse koningshuis of naar Joden genoemd waren. Ook het Wertheimpark kreeg een andere naam. Tot na het einde van de oorlog in mei 1945 heette het park "Parktuin". Op de pilaren naast de hoofdingang van het park, op de hoek van de Plantage Middenlaan en Plantage Parklaan, staan, met lantaarns gekroonde, witmarmeren sfinxen.
In het park, dat 0,75 hectare groot is, bevindt zich een natuurstenen fontein uit 1898, ontworpen door de architect Jonas Ingenohl. Het randschrift van de fontein luidt "Der armen hulp, der zwakken staf, der menschen vriend, een wekstem ten leven, den kunstenaar tot steun, den tragen tot spoorslag, door stad en land betreurd". Een plaquette toont het portret van Wertheim.[1]
Het Nederlands Auschwitz Comité organiseert hier jaarlijks op de laatste zondag in januari de Nationale Holocaust Herdenking.
Monumenten
Sinds 1993 is het Auschwitzmonument een belangrijk en gezichtsbepalend onderdeel van het park. Het monument Gebroken spiegels werd ontworpen door Jan Wolkers.
Onder het horizontale, glazen monument is een urn verwerkt met as van Auschwitz-slachtoffers. Helaas gaat het spiegeleffect wat de gebroken hemel moet weergeven vaak verloren door stof en gebrekkig onderhoud. Het meestal wat beslagen informatiebordje geeft in Nederlands en Engels de intentie van de kunstenaar en het monument weer. De verticale glazen plaat, rechts achter het spiegelmonument met de tekst "Nooit meer Auschwitz" wordt volgens Joodse traditie tegenwoordig door bezoekers belegd met steentjes uit de omgeving.
Op initiatief van het Nederlands Auschwitz Comité is in 2014 overwogen op deze plek in de oude Amsterdamse Jodenbuurt een tweede oorlogsmonument te plaatsen. Omwonenden en de weduwe van Jan Wolkers maakten er, onder meer vanwege de omvang, bezwaar tegen. Het zou 6m hoog, en 1000m2 groot worden. Het ontwerp van de vermaarde architect Daniel Libeskind, kreeg de naam Pad van Licht. Het zou 102.000 namen dragen van Nederlandse holocaustslachtoffers die geen graf kregen [2]. Men noemde het ook wel het namenmonument.
 Ingangspoort |
 Fontein |
De naam van het aangrenzende sportpark Parkschouwburg herinnert aan het theater (de Parkschouwburg), dat hier tot 1911 stond.
 |
Zie de categorie Wertheimpark van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp. |
Bronnen, noten en/of referenties
|
