Lijst van gebeurtenissen tijdens de Tweede Wereldoorlog: 1941

Dit is een lijst van gebeurtenissen tijdens de Tweede Wereldoorlog tijdens het jaar 1941.

Duitse inval in de Sovjet-Unie

Opmerking: Bij het opzoeken van gebeurtenissen naar datum gebeurt het soms dat verschillende officiële bronnen elkaar qua datum tegenspreken. Vrijwel altijd zijn deze verschillen zeer klein, meestal één dag verschil. De oorzaak hiervan is te vinden in het feit dat bepaalde militaire acties tijdens de nacht starten en nog doorlopen in de vroege uren van de volgende dag. Ook gebeurt het dat een auteur de situatie beschrijft wanneer de actie volledig afgelopen is, met andere woorden de dag na de overgave, de dag na de vredesonderhandeling, enz. Ook zij opgemerkt dat het einde van een militair offensief of campagne niet steeds eenduidig te bepalen is. De bepaling van de datum is afhankelijk van de referentie die door de auteur werd gebruikt. Er is getracht in deze lijst zo veel mogelijk de exacte referentie van de datum aan te duiden via een omschrijving van wat er gebeurd is of bedoeld werd.

Januari

1 januari

De Britse luchtmacht bombardeert Bremen.
De Britten dringen Libië binnen en rukken op naar Bardia.
Duitse bommenwerpers bombarderen, al dan niet abusievelijk, Ierland.

2 januari

President Franklin D. Roosevelt kondigt het bouwprogramma aan voor 200 vrachtschepen (Liberty ships) ter ondersteuning van de Atlantische konvooien.

4 januari

De Grieken hervatten hun opmars in Albanië. Hun doel is inname van Klisura.

5 januari

De Britten nemen Bardia in en maken ca. 40.000 Italianen krijgsgevangen.
Gevechten beginnen tussen nationalistische en communistische troepen in China.
Nadat een vermeende aanval van troepen uit Frans Indochina op de grensplaats Aranyaprathet, steken Thaise troepen de grenzen met Laos en Cambodja over.

8 januari

De Britse opmars snijdt Tobroek af van de rest Libië.

10 januari

De Nederlandse Bioscoopbond ontzegt Joden de toegang tot theaters.
De Lend Lease Act wordt ingebracht in het Amerikaans Congres.
Duitsland en de Sovjet-Unie sluiten een verdrag om enkele grensgeschillen op te lossen en de economische relaties te versterken.

10 januari

Alle joodse inwoners van Nederland moeten zich laten registreren. Ook wie slechts één joodse voorouder heeft gehad, dient zich te melden. Zij moeten daartoe één gulden te betalen.
Bij de eerste Duitse actie in het Middellandse-Zeegebied valt de Luftwaffe een Brits konvooi aan. Het vliegdekschip HMS Illustrious raakt ernstig beschadigd.

11 januari

In Engeland wordt de Koninklijke Nederlandse Brigade Prinses Irene opgericht.
In Führerdirectief #22 geeft Adolf Hitler opdracht Duitse troepen naar Libië te zenden om de Italianen daar bij te staan.

12 januari

De kleine zeehaven Tobroek wordt veroverd door Britse, Australische en Nieuw-Zeelandse troepen.

13 januari

Adolf Hitler ontvangt Boris III van Bulgarije in Berlijn en vraagt hem om toe te treden tot de Asmogendheden, of in elk geval Duitsland doorgang te verlenen voor een aanval op Griekenland, doch deze weigert.

14 januari

Hitler treft de Roemeense premier Ion Antonescu

16 januari

Grootschalig Duits bombardement op Valletta. Begin van de Slag om Malta.
Slag bij Yang Dang Khum: De Fransen voeren een aanval uit op de Thai die in Cambodja bezig zijn aan een opmars naar Sisophon. De Fransen moeten zich uiteindelijk terugtrekken, maar de Thaise opmars wordt gestopt.

17 januari

De Italianen in Oost-Afrika verlaten Kassala en Teseney en trekken zich terug naar Keru en Aicotta.

18 januari

Een Duits bombardement maakt het vliegveld van Malta onbruikbaar.

19 januari

De Britten vallen vanuit Soedan Eritrea binnen. Kassala en Teseney, die enkele dagen eerder door de Italianen zijn verlaten, worden ingenomen.
Adolf Hitler en Benito Mussolini ontmoeten elkaar in Obersalzburg. Hitler meldt dat een divisie onder Erwin Rommel naar Tripoli zal worden gestuurd om de Italianen bij te staan.
De Roemeense leider Ion Antenescu voert wijzigingen uit in zijn regering, waarbij leden van de IJzeren Garde worden vervangen door getrouwen uit het leger.

20 januari

Het Afrikakorps, onder leiding van Erwin Rommel, wordt naar Afrika gestuurd om de Italianen te helpen.
In Bulgarije worden de eerste anti-Joodse maatregelen afgekondigd.

21 januari

Begin van de Opstand van de IJzeren Garde in Roemenië, waarin de organisatie de macht tracht te grijpen nadat zij uit de regering is gezet.
Begin van de pogrom van Boekarest: In Roemenië worden twee dagen lang grote hoeveelheden Joden mishandeld en vermoord.
De Britten nemen Aicotta in.
De Britten veroveren Tobroek in zeer korte tijd.

22 januari

Britse troepen vanuit Aicotta nemen de achterhoede van de Italiaanse troepen in het zwaar verdedigde Keru gevangen en snijden de stad af van de rest van Eritrea.

24 januari

De Thai bombarderen het vliegveld van Angkor.

25 januari

Haile Selassie keert terug in Ethiopië
De Japanners in Hunan breken door de Chinese linies en rukken op richting Wuyang.

26 januari

Begin Brits offensief in Brits Somaliland en Italiaans Somaliland.

27 januari

Antisemitische onrust, veroorzaakt door de Weerbaarheidsafdeling, in Amsterdam.
De Britten nemen Haweina (Somaliland) in.

29 januari

De Griekse dictator Ioannis Mataxis overlijdt. Alexandros Koryzis volgt hem op als premier.

30 januari

De Britten veroveren Derna.
De Japanners bereiken Wuyang.

31 januari

Aan boord van een Japans oorlogsschip in de haven van Saigon wordt een wapenstilstand getekend tussen Siam en Frans Indochina.

Februari

1 februari

De Britten nemen Agordat (Eritrea) in.

2 februari

De Britten veroveren Barentu.

5 februari

De Britten in Libië bereiken de kustweg ten zuiden van Benghazi, waar ze strijd leveren met de zich terugtrekkende Italianen in de Slag bij Beda Fomm.

6 februari

Dirk Jan de Geer keert terug in Nederland.
De Britten veroveren Benghazi.

7 februari

Einde van de Slag bij Beda Fomm. De Italianen geven zich over.

9 februari

De Weerbaarheidsafdeling veroorzaakt rellen in de Jodenbuurt te Amsterdam.
Pierre-Étienne Flandin, Franse minister van Buitenlandse Zaken, wordt ontslagen. Admiraal François Darlan volgt hem op.
De Engelsen bombarderen Genua en Livorno.
De Britten beëindigen hun opmars in Libië na het bereiken van El Agheila.

10 februari

Het eerste nummer van het illegale blad Het Parool verschijnt.verte
Winston Churchill beveelt Archibald Wavell, hoofd van de Britse troepen in Egypte en het Midden-Oosten, dat de verdediging van Griekenland (waar een Duitse aanval wordt verwacht) de prioriteit heeft boven een verder oprukken in Libië.
De eerste Duitsers komen aan in Tripoli.
Operatie Colossus: In de eerste Britse paratroepers-actie ooit, wordt het aquaduct van Tarente buiten werking gesteld. Alle paratroepers worden echter gevangen genomen, en het aquaduct is enkele dagen later alweer gerepareerd.

11 februari

De Britten nemen Afmadu (Italiaans Somaliland) in.

12 februari

Erwin Rommel komt aan in Tripoli.

13 februari

Op Duits bevel is uit de Amsterdamse joodse burgerij een zogeheten Joodse Raad geformeerd. Men sprak af dat de Raad in 'hoofdzaak een uitvoerende en overbrengende taak zal hebben, doch geen verantwoordelijkheid kan dragen voor de opdrachten die hij heeft over te brengen'. Ook stelde men dat men niet zo ver kan gaan 'voor de joden oneervolle opdrachten te aanvaarden.'
Besloten wordt om vijfduizend Weense Joden in de komende maanden naar de vernietigingskampen in Polen te deporteren.

14 februari

Mussert roept op om dienst te nemen bij de Waffen-SS
De Zuid-Afrikanen en Britten veroveren Gobwen en Kismayu. Neder Juba is daarmee in Britse handen.

15 februari

De besturen van acht Groningse studentenverenigingen richten een brief tot de Duitse gevolmachtigde voor de provincie Groningen naar aanleiding van de invoering van een numerus clausus (beperking van het aantal) voor Joodse studenten. Deze brief - aan de gemachtigde persoonlijk afgegeven - houdt onder meer in, dat de verenigingen hierin een directe aantasting van de Nederlandse traditie (van) vrijheid van studie zonder onderscheid van ras of geloof (zien). Daarenboven menen wij, dat deze maatregelen in strijd zijn met het Volkenrecht. ...Daarom komen wij met kracht op tegen deze bovengenoemde onrechtmatigheid. De besturen verzoeken hun leden dringend na dit duidelijke protest verdere demonstraties achterwege te laten.

16 februari

De Britten bevelen dat Cyrenaica bezet moet worden met het minimaal aantal benodigde troepen, zodat de rest van de Britse troepen beschikbaar is voor actie in Griekenland.

17 februari

Bulgarije en Turkije sluiten onder Duitse druk een vriendschapsverdrag. Turkije accepteert de mogelijkheid dat Duitse troepen door Bulgarije trekken. Turkije zal geen deel uitmaken van een verbond tegen Duitsland tenzij het zelf door Duitsland aangevallen wordt.

18 februari

Zuid-Afrikaanse troepen trekken Ethiopië binnen vanuit Kenia en nemen Mega in.

19 februari

Haile Selassie komt aan in Dangila om deel te nemen aan de strijd tegen de Italianen.

22 februari

IG Farben besluit tot oprichting van de Buna-Werke bij Auschwitz
Eerste Duitse razzia's op Joden in Amsterdam. De razzia's duren twee dagen.
De Britten en Zuid-Afrikanen veroveren Jilib.

24 februari

De Britten veroveren Barawe.

25 februari

Uit protest tegen twee razzia's wordt in Amsterdam de Februaristaking georganiseerd. De staking wordt hard neergeslagen: er vallen hierbij negen doden en vierentwintig zwaargewonden.
De Britten nemen Marka in en bereiken het gedemiterailliseerde Mogadishu.

26 februari

De Britten nemen Bardera in.

28 februari

Baidoa valt in Britse handen.
Begin van de bouw van bruggen over de Donau tussen Roemenië en Bulgarije als voorbereiding van de invasie van Griekenland.

Maart

De geallieerden (blauw en rood) en de asmogendheden (zwart), maart 1941.

1 maart

De Vrije Fransen onder generaal Leclerc veroveren Kufra op de Italianen na een beleg.
Bulgarije sluit zich aan bij het Driemogendhedenpact.

2 maart

De Duitsers trekken Bulgarije binnen.
Bulgarije sluit de grenzen met Joegoslavië, Griekenland en Turkije.

4 maart

Sabotageproces in Den Haag. Achttien doodvonnissen uitgesproken.
Adolf Hitler zendt een bericht aan Ismet Inönu om hem te verzekeren dat de Duitse activiteit in Bulgarije niet tegen Turkije is gericht. Hij belooft dat de Duitse troepen een afstand van 50 kilometer tot de Turkse grens zullen blijven.
Adolf Hitler ontmoet in het geheim regent Paul van Joegoslavië in Berchtesgaden, in de hoop ook Joegoslavië bij het Driemogendhedenpact te laten aansluiten.
Henry Wilson komt aan in Griekenland, als commandant van de Britse troepen aldaar.
Operatie Claymore: Britse commandotroepen landen op de Lofoten (Noorwegen). Tien Duitse schepen worden tot zinken gebracht, meer dan 200 Duitsers worden gevangen genomen en 300 Noorse vrijwilligers naar Groot-Brittannië overgebracht. Codeboeken en rotors van de totdantoe onbreekbare Enigma-machine van de Kriegsmarine worden buitgemaakt. De Duitsers reageren met harde vergeldingsmaatregelen tegen de lokale bevolking.

5 maart

Begin van Operatie Leicester, het overbrengen van Britse troepen van Egypte naar Griekenland.
Britse troepen oprukkend vanuit Italiaans Somaliland nemen Dolo in.

7 maart

U-47 wordt vermist en is vermoedelijk bij Rockall Banks in de Atlantische Oceaan verloren gegaan.
De eerste Britse soldaten landen in Griekenland.

10 maart

Nigeriaanse soldaten nemen Daghabur in. Hun opmars (930 kilometer vanaf Mogadishu in minder dan 10 dagen) geldt als de snelste militaire achtervolging ooit tot dan toe.

11 maart

De Verenigde Staten keuren de Lend-Lease Act goed.

12 maart

Verordening tot verwijdering van Joden uit het Nederlandse bedrijfsleven.

13 maart

De achttien ter dood veroordeelden worden gefusilleerd.

14 maart

De Japanners vallen vanuit Anyi/Nanchang aan in de richting van Shanggao.

16 maart

De Luftwaffe bombardeert Bristol.

19 maart

De Luftwaffe bombardeert Londen.

24 maart

De Britten heroveren Brits Somaliland.
De RAF bombardeert Berlijn.
De Duitsers onder Erwin Rommel nemen El Agheila in, de verst vooruitgeschoven post van de Britten in Libië.

25 maart

Joegoslavië sluit zich aan bij het Driemogendhedenpact.

26 maart

De Italianen geven Keren op.
In de Sovjet-Unie worden de troepen langs de westgrens in hoogste graad van paraatheid gebracht en de verdediging versterkt.

26-27 maart

In Joegoslavië vindt een staatsgreep plaats door Servische officieren onder leiding van Borivoje Mirković die zich verzetten tegen de pro-Duitse koers van de regering. Koning Paul wordt gedwongen tot aftreden ten gunste van zijn zoon Peter II. Een nieuwe regering wordt gevormd onder Dušan Simović.

28 maart

In de Slag bij Kaap Matapan boekt de Royal Navy een zege op de Italiaanse vloot.
Alle Duitse schepen die zich in Amerikaanse havens bevinden worden in beslag genomen.

29 maart

Dire Dawa valt in Britse handen.

31 maart

De Slag om Tobroek gaat van start. Het Afrikakorps neemt het op tegen de geallieerden. Op deze dag vindt een mislukte poging plaats Mersa Brega in te nemen.

April

De geallieerden (blauw), de Sovjetunie (rood) en de asmogendheden (zwart) in april 1941.

1 april

Mr. L.J.A. Trip treedt af als President van De Nederlandsche Bank naar aanleiding van het opheffen van de deviezengrens tussen Nederland en Duitsland. Hij wordt opgevolgd door de NSB'er Rost van Tonningen.
Bordjes met de tekst "Voor Joden verboden" in Nederlandse cafés verplicht.trekken
De Britten trekken zich terug uit Mersa Brega naar Msus, daarmee het Afrikakorps vrije opmars naar Cyrenaica gevend.

1-3 april

In Irak vindt een anti-Britse staatsgreep plaats, geleid door Rasjid Ali al-Gailani.

2 april

De Britten bezetten Asmara, de hoofdstad van Eritrea.
Het Afrikakorps onder Erwin Rommel neemt Agedabia in.
De Hongaarse premier Pal Teleki pleegt zelfmoord.

3 april

Het Afrikakorps verovert Benghazi.

5 april

Joegoslavië sluit een pact met de Sovjet-Unie.
De Britten bereiken Addis Abeba.

6 april

Duitsland, Italië en Hongarije verklaren Joegoslavië de oorlog. De Duitsers bombarderen Belgrado, waardoor duizenden burgerdoden vallen.
Duitse troepen vallen Griekenland binnen.
De Britten bezetten Addis Abeba.
Philip Neame, Richard O'Connor en John Combe, de leiders van de Britse troepen in Cyrenaica, worden door de Duitsers gevangengenomen.

7 april

De Duitsers nemen Skopje en Strumica in.

8 april

De Luftwaffe bombardeert Belgrado.
Het Afrikakorps bezet Mechili.

9 april

De Griekse Mataxislinie langs de grens met Bulgarije valt.
Duitsland verovert Saloniki.
Duitse troepen trekken Joegoslavië binnen vanuit Oostenrijk en nemen Maribor in.
De Britten bombarderen Berlijn met brandbommen.
De Verenigde Staten bezetten Groenland.

10 april

De Australiërs en Britten in Tobroek zijn omsingeld. Begin van het beleg van Tobroek.
De Duitsers veroveren Zagreb.
Nabij Vevi vindt het eerste contact plaats tussen Duitse en Britse troepen in Griekenland.
Een Amerikaanse torpedobootjager bestookt een Duitse onderzeeboot met dieptebommen, de eerste openlijke militaire actie van de Amerikanen in de oorlog.

11 april

Erwin Rommel komt aan bij de zeehaven Tobroek, aan de Egyptische grens.
Hongaarse troepen vallen Joegoslavië binnen.

12 april

Het Afrikakorps bezet Bardia.
De Duitsers nemen Belgrado in.

13 april

Neutraliteitsovereenkomst wordt getekend tussen de Sovjet-Unie en Japan
Erwin Rommel krijgt de opdracht uit Berlijn om met zijn Afrikakorps eerst Tobroek in te nemen alvorens naar Egypte op te rukken.
De Duitsers trekken Belgrado binnen.
Slag bij Ptolemaida: In een directe tankslag verslaan de Duitsers de Britten in Noord-Griekenland en dwingen ze hun posities op te geven.
Hoewel hun terugtrekking naar de Olympus nog niet voltooid is, besluiten de Britten en Grieken zich al verder terug te trekken naar Thermopylae.
Japan en de Sovjetunie sluiten een neutraliteitsovereenkomst.

14 april

Het Afrikakorps bereikt de Egyptische grens.
In Parijs worden voor de eerste keer op grote schaal Joden gearresteerd. In totaal worden er 3.600 Joden opgepakt.
De Duitsers nemen Katerini in.
Russische troepen langs de westgrens krijgen opdracht 'gevechtsklaar' te staan.

15 april

Bulgaarse troepen vallen Griekenland en Joegoslavië binnen
Sarajevo valt in Duitse handen.

16 april

Zware bombardementen op Londen.
De Duitsers overweldigen de Nieuw-Zeelandse verdedigers bij Platamon en steken de Pinios over.
Verdere Britse versterkingen in Griekenland vanuit Egypte worden afgeblazen.

17 april

Joegoslavië capituleert.
De Griekse premier Alexandros Koryzis pleegt zelfmoord.
Begin van de Slag bij Combolcia, waarin de Italianen trachten te voorkomen dat de Zuid-Afrikanen Dessie innemen, waarheen de Italianen zijn teruggetrokken na de val van Addis Abeba.
In een geheim overleg belooft de regering van IJsland zich niet te verzetten tegen een vervanging van de bestaande Britse bezetting door een Amerikaanse.

19 april

Zware bombardementen op Londen.
De Duitsers nemen Larissa in.

20 april

Zware bombardementen op Londen.

21 april

Meer dan 200.000 Griekse soldaten in het Grieks-Albanese grensgebied geven zich over aan de Duitsers. De voorwaarden voor de overgave zijn mild: De soldaten worden niet krijgsgevangen gemaakt, maar mogen gedemobiliseerd naar hun woonplaats terugkeren. Mussolini is verbolgen dat de Grieken zich enkel aan de Duitsers overgeven en niet ook aan de Italianen.
De Duitsers veroveren Volos.

22 april

De Britten beginnen de evacuatie van zowel burgers als militairen uit Griekenland.

23 april

Koning George II en de Griekse regering worden geëvacueerd naar Kreta.

24 april

Griekenland geeft zich in Epirus en Macedonië over.
De Duitsers vallen de Grieks-Britse versterkingen bij Thermopylae aan. Begin van de Slag bij Thermopylae.

25 april

De Britten uit de omgeving van Thermopylae worden geëvacueerd, waarna de stelling aldaar wordt opgegeven. Einde van de Slag bij Thermopylae.

26 april

De Zuid-Afrikanen nemen Dessie in.

27 april

Oprichting van het Sloveens Bevrijdingsfront in Ljubljana
Capitulatie Griekenland

28 april

Salloum (Egypte) wordt door het Afrikakorps veroverd.

30 april

De laatste Britse troepen verlaten het Griekse vasteland.
Duitse infanteristen van het Afrikakorps veroveren de heuvel Ras-el-Medauar.
In Kroatië worden anti-Joodse maatregelen afgekondigd.

Mei

1 mei

In Nederland mogen Joden niet meer in schouwburgen en bioscopen komen, uitgezonderd de zgn. joodse theaters. Daar mogen geen ariërs komen.

10 mei

Rudolf Hess vliegt uit Duitsland naar Schotland.
Londen wordt zwaar gebombardeerd.

11 mei

Rudolf Hess landt in Schotland en wordt gevangengenomen.

12 mei

Ontmoeting tussen Hitler en Darlan in Berchtesgaden. De Duitsers mogen vanaf dat moment gebruikmaken van Syrische vliegvelden.

15 mei

De Britten lanceren een tegenaanval in de richting van Salloum.

20 mei

Omstreeks 8u00 's ochtends worden de eerste Duitse paracommando's boven Malème en Chania gedropt. De Landing op Kreta, of operatie Mercurius is begonnen.

21 mei

De Nieuw-Zeelandse infanterie, trekken per vergissing terug van heuvel 107, die een overzicht gaf op het vliegveld van Malème. Een strategische blunder zo bleek, want de Duitsers konden hierdoor 14000 manschappen per vliegtuig aan land brengen.

22 mei

In de nacht van 21 op 22 mei zetten twee Nieuw-Zeelandse bataljons een tegenaanval in op het vliegveld van Malème. Het vliegveld wordt niet ingenomen en de geallieerden moeten zich terugtrekken om niet ingesloten te raken.

23 mei

Luftwaffe valt een Brits eskader bij Kythira aan.

24 mei

De Britten gaan op zoek naar de Bismarck. Ze verliezen daarbij de Engelse slagkruiser HMS Hood.

26 mei

Alle Nederlandse orkesten zijn gecontroleerd en Joodse musici zijn van deelname eraan uitgesloten.

27 mei

Het Afrikakorps slaat een aanval van de Britten af en krijgen versterking van de 15e Pantserdivisie.
De Bismarck wordt tot zinken gebracht.

28 mei

De Britten ontruimen Kreta. De operatie duurt tot 31 mei.

30 mei

In Kroatië worden anti-Joodse maatregelen afgekondigd.

31 mei

Irak en Groot-Brittannië tekenen een wapenstilstand.

Juni

1 juni

De laatste verdedigers op het eiland Kreta geven zich over. De Landing op Kreta is beslecht in het voordeel van Duitsland met een pyrrusoverwinning.

2 juni

Ook in Frankrijk worden speciale verordeningen uitgevaardigd tegen Joden.

4 juni

In Nederland worden badplaatsen, plantsoenen enz. verboden voor Joden.

8 juni

De Britten en Vrije Fransen trekken de Syrische grens over.

11 juni

In Den Haag en Amsterdam vinden razzia's op Joden plaats.

13 juni

De Vichy-regering gebiedt alle (niet-Franse) joodse burgers in het niet-bezette deel van Frankrijk te interneren. De anti-joodse maatregel zou een eigen initiatief zijn van de Vichy-regering.

15 juni

Kroatië sluit zich aan bij het driemogendhedenpact.

18 juni

In Nederland geldt een verplichting tot het inleveren van koper, tin en nikkel.
De RAF bombardeert het Ruhrgebied.
Duits-Turks vriendschapsverdrag.

19 juni

De Britten lijden een gevoelige nederlaag bij Salloum.

21 juni

De Britten en Vrije Fransen trekken Damascus binnen.

22 juni

Operatie Barbarossa gaat van start. Hitlers troepen vallen de Sovjet-Unie binnen.
Duitsland, Italië en Roemenië verklaren de Sovjet-Unie de oorlog.
In Nederland worden talloze communisten opgepakt.

24 juni

De Duitsers nemen Brest, Vilnius, Kaunas en Białystok in.

25 juni

Finland verklaart de Sovjet-Unie de oorlog.

26 juni

Minsk wordt door de Wehrmacht ingenomen. Tevens passeren de Duitsers de Dvina en vallen Finse troepen het Ladogafront aan.

27 juni

Hongarije verklaart de Sovjet-Unie de oorlog.

29 juni

Albanië verklaart de Sovjet-Unie de oorlog.

30 juni

De diplomatieke betrekkingen tussen Vichy-Frankrijk en de Sovjet-Unie worden verbroken.

Juli

De geallieerden (blauw en rood) en asmogendheden (zwart) in juli 1941.

1 juli

Offensief van de RAF boven Het Kanaal, Duitsland en Noord-Frankrijk.
Duitse troepen arriveren in Riga. Heinz Guderian stoot door tot over de Berezina

2 juli

Legergroep Midden aan het oostfront boekt grote vorderingen en heeft Wit-Rusland grotendeels veroverd.
Begin van de massamoord in Lemberg. Er worden circa zevenduizend Joden vermoord.

5 juli

Ontbinding van alle politieke partijen in Nederland.

6 juli

Het Rode Leger lanceert een tegenaanval in Wit-Rusland.

7 juli

De eerste Amerikaanse zeestrijdkrachten arriveren op IJsland en Groenland.

8 juli

De Joden in de bezette Baltische staten moeten een Jodenster dragen.

9 juli

Duitse troepen nemen Vitebsk in.

10 juli

Begin van de slag om Smolensk.
Offensief van Legergroep Noord in de richting van Leningrad.
Het Vrijwilligerslegioen Nederland wordt opgericht.
Finse troepen rukken de Sovjet-Unie binnen.

14 juli

In Syrië tekent de Vichy-regering een wapenstilstandsverdrag met Groot-Brittannië.

15 juli

Wehrmacht rukt op tot in Smolensk.

17 juli

Canada voert de dienstplicht in.

21 juli

Het Rode Leger moet zich terugtrekken tot achter de Dnjestr.
De Luftwaffe valt Moskou aan.

22 juli

In Nederlands-Indië wordt de dienstplicht ingevoerd.

26 juli

Landing van Japanse troepen in Indo-China.
President Roosevelt kondigt een olie-embargo tegen Japan af.
Propaganda van de Nederlandse Unie wordt verboden.

29 juli

Frans-Japans akkoord inzake de gemeenschappelijke verdediging van Indo-China.

Augustus

1 augustus

De Sovjets lanceren een tegenoffensief op het centrale front van de Duitsers.

5 augustus

De Britten sturen versterkingen naar Singapore.

8 augustus

Joods geld moet worden gestort bij de Dienststelle Lippmann, Rosenthal en Co. in Amsterdam.

9 augustus

Begin van de conferentie van Placentia Bay.

11 augustus

Legergroep Zuid lanceert een offensief richting de Zwarte Zee.
Algemene mobilisatie in Japan.

12 augustus

Roosevelt en Churchill ondertekenen het Atlantisch Handvest.

14 augustus

De Duitsers doden vijf mensen uit Westmaas omdat ze geallieerde piloten hebben geholpen.

15 augustus

De Duitsers hebben grote delen van Oekraïne veroverd.

16 augustus

Duitse aanval en inname van Novgorod

18 augustus

De eerste tweehonderd gevangenen komen aan in Kamp Amersfoort. Het is een groep communisten die eerder was geïnterneerd in Kamp Schoorl

19 augustus

Legergroep Noord valt Leningrad aan.

25 augustus

Britse en Sovjettroepen rukken Irak binnen.

27 augustus

Aanslag op Pierre Laval en Marcel Déat in Versailles.

28 augustus

De Duitsers bezetten Dnjepropetrovsk

29 augustus

Joodse leerlingen worden van de scholen verwijderd.

September

1 september

De Duitsers bezetten Karelië.

5 september

Estland staat geheel onder Duits gezag.

6 september

De stad Leningrad krijgt voor het eerst te maken met een Duits bombardement.

7 september

Grote luchtaanval van de RAF op Berlijn.

8 september

Het Rode Leger doet een tegenaanval ten zuidoosten van Smolensk en verovert Jelnja.
Begin van het beleg van Leningrad.
Grote luchtaanval op Leningrad, waarbij grote voedselvoorraden verloren gaan.

16 september

Op de bezittingen van het Nederlandse Koninklijk Huis wordt door de Duitsers beslag gelegd.

19 september

De verordening wordt van kracht waarbij alle Joden in Duitsland vanaf zes jaar verplicht zijn op straat een Jodenster te dragen.
Het 6e Duitse leger uit het 29e Legerkorps neemt de Oekraiense stad Kiev in.

25 september

Duitsland lanceert een aanval richting de Krim.

26 september

Ter vergelding van Duitse slachtoffers tijdens aanslagen van het NKVD, beslissen de Duitsers alle Joden in Kiev terecht te stellen.

27 september

Heydrich wordt benoemd tot Rijksprotector van Protectoraat Bohemen en Moravië.
Einde van de Italiaanse tegenstand in Ethiopië.
generaal Georges Catroux van de Vrije Fransen roept de onafhankelijkheid van Syrië uit.

29 september

De Joden in Kiev worden verzameld onder het voorwendsel dat ze zouden worden geherhuisvest.

30 september

Tussen 29 september en 30 september worden bijna 34 000 joden naar het ravijn Babi Jar gedreven en geëxecuteerd door leden van Sonderkommando's, de Waffen-SS en Oekraïense collaborateurs. Zie ook Bloedbad van Babi Jar.

Oktober

1 oktober

In oktober worden in Servië massaal joodse mannen gearresteerd en geëxecuteerd.
In oktober wordt het zigeunergetto van Belgrado gevormd.
In Vilnius in Litouwen worden 3000 Joden opgepakt en in de bossen van Ponary doodgeschoten: Bloedbad van Paneriai.
Bij Odessa landen Duitse strijdkrachten met gliders achter de Sovjetlinies.
De Finse strijdkrachten veroveren Petrozavodsk ten westen van het Onegameer.
Een Engels-Amerikaanse commissie onder leiding van Lord Beaverbrook en Averell Harriman is in Moskou overeengekomen de militaire hulp aan de Sovjet-Unie in 1942 te vergroten. Deze overeenkomst wordt op 4 oktober door Washington en Londen bevestigd.

2 oktober

Bij Žagarė in Litouwen worden 2146 Joden door SS Einsatzkommandos met machinegeweren vermoord.
Operatie Taifun gaat van start. Hoofddoel van de operatie is de verovering van Moskou. In het zuiden de zee van Azov. Het plan voorziet in het insluiten van de Sovjetstrijdkrachten in twee "Kessels" bij Vyana en Briansk.

3 oktober

In Parijs blazen nazisympathisanten zes synagogen op.
Duitse troepen veroveren Tsarkoe Selo bij Leningrad en het industriële centrum Orel.
Hitler houdt een voorbarige overwinningsrede: "De vijand in het oosten is vernietigd"

3 oktober - 4 oktober

Bij een bombardement van de Rotterdamse havenbekkens door RAF, komen ruim 100 mensen om door missers en afzwaaiers, die op woonwijken terechtkomen.

4 oktober

In Noorwegen waarschuwt de Duitse bezetter het Noorse volk om mee te werken of anders hongersnood tegemoet te zien na groeiende onrust en rellen.
In Vichy Frankrijk zet Maarschalk Pétain het doodvonnis van Paul Collette, die probeerde een aanslag te plegen op Pierre Laval en Marcel Deat, om in levenslange gevangenisstraf.
In Vichy Frankrijk stelt Maarschalk Pétain een eenheidsvakbond verplicht voor alle werkenden.

5 oktober

Begin van de Slag om de Zee van Azov

6 oktober

Het Duitse 2e Leger en de 2e Panzergruppe sluiten de "Kessel" van Bryansk. Drie Sovjetlegers zijn ingesloten.

Politiek

In Australië vormt Labourleider John Curtin een nieuw Labourkabinet en wordt zelf premier.

7 oktober

In Rovno in Polen worden 17000 Joden doodgeschoten.
De Duitse 3e en 4e Panzergruppen sluiten de "Kessel" bij Vjazma. Zes Sovjetlegers zijn ingesloten.
Finland weigert toe te geven aan geallieerde druk om de strijd tegen de Sovjet-Unie te staken.
Begin van de herfstregenperiode aan het Oostelijk front (raspoetitsa). De modder begint de Duitse opmars ernstig te vertragen.

7 oktober - 20 oktober

Door de zogenaamde "Kessels" van Vyasma en Briansk worden 673.000 Sovjetsoldaten en 1254 tanks ingesloten. Hierdoor wordt de Duitse opmars vertraagd en krijgen de Sovjets de tijd hun verdediging te versterken.

8 oktober

Begin van de bouw van het concentratiekamp Birkenau in Polen.
In China komen Chinese troepen aan bij Yuezhou en beëindigen zo de 2e slag om Changsa.

9 oktober

Turkije tekent een handelsverdrag met Duitsland om grondstoffen te leveren in ruil voor afgewerkte producten.

10 oktober

Generaal Zjoekov neemt het bevel op zich van de verdediging van Moskou.

11 oktober

De Macedonische bevolking begint een gewapende opstand met partizanenacties in Pripep.
De Sovjettank T34 komt voor het eerst in actie op het Moskou front.

12 oktober

De RAF voeren hun eerste grootschalige nachtbombardement op Neurenberg uit.

12 oktober - 26 oktober

Het Australische garnizoen van het belegerde Tobruk wordt afgelost door de Britse 70e Infanterie Divisie via zee. Bij deze operatie gaat ten minste één schip, de mijnenlegger HMS Latona, verloren.

13 oktober

De legercommandant van het Indische leger, luitenant-generaal Gerardus Johannes Berenschot komt bij een vliegtuigongeluk om het leven. Hij wordt opgevolgd door generaal-majoor Hein ter Poorten.

Militair-Europa-Oostfront-Scandinavië

Kalinin wordt door de Duitsers bezet

14 oktober

Begin van de eerste massadeportatie uit Duitsland naar Kaunas, Lodz, Riga en Minsk.
Einde van de strijd in de "Kessel" van Vjazma.

15 oktober

Evacuatie van de Sovjetregeringsdiensten en het Corps Diplomatique vanuit Moskou naar Koejbyshev. Stalin blijft in Moskou.
De Sovjets beginnen met het evacueren van Sebastopol.

16 oktober

Eerste deportatie van joden uit het Protectoraat Bohemen en Moravië naar vernietigingskampen.
Duitse en Roemeense troepen trekken Odessa binnen. Enkele uren tevoren zijn de laatste Sovjettroepen over zee ontsnapt.
Meer dan een half miljoen mannen, vrouwen en kinderen voltooien de nieuwe verdedigingsring rond Moskou.
De Japanse premier Prins Fumimaro Konoye treedt af.

17 oktober

Oprichting van het Servisch comité voor de bevrijding van het volk in Uzice.

18 oktober

Generaal Hideki Tojo, Japanse minister van oorlog wordt benoemd als nieuwe premier. Hiermee wordt de kans op oorlog aanzienlijk vergroot.

19 oktober

Taganrog aan de Zee van Azov valt in Duitse handen.
Troepen vanuit Siberië en het Verre Oosten komen aan in Moskou.
Voor de Afrikaanse westkust wordt het Amerikaanse koopvaardijschip Lehigh door een Duitse U-Boot tot zinken gebracht.

20 oktober

Beëindiging van de strijd in de sector van Briansk.
Stalin kondigt de staat van beleg af voor Moskou.

20 oktober

In Nantes vermoordden verzetsstrijders de plaatselijke commandant, luitenant-kolonel Karl Holz.

20 oktober

Als vergelding worden vijftig gijzelaars door de Duitsers geëxecuteerd.

21 oktober

Bij Kragujevac in Servië worden 2300 Serviërs afgeslacht door Duitsers en de plaatselijke fascistische militie als vergelding voor aanvallen door partizanen.
In Bordeaux zijn 100 mensen in gijzeling genomen en een uitgaansverbod is afgekondigd nadat een Duitse officier bij een aanslag om het leven is gekomen.

22 oktober

In Odessa sterft de Roemeense commandant, generaal Glugoscianu en 50 leden van zijn staf als gevolg van een bomaanslag. Als vergelding worden 5000 Joden in en buiten de stad afgeslacht.

23 oktober

Het Sovjetcommandosysteem wordt gereorganiseerd: generaal Zjoekov wordt verantwoordelijk voor de noordelijke sector, Timosjenko voor de zuidelijke sector.

Nederland en België

Oprichting van de Nederlandse Landstand
De Gestapo arresteert de domproost van de Sint-Hedwigskathedraal in Berlijn, Bernhard Lichtenberg vanwege zijn vele protesten tegen de regering
In Londen vraagt generaal De Gaulle het Franse verzet te stoppen met aanslagen op Duits militair personeel om verdere vergeldingen tegen het Franse volk te voorkomen.

24 oktober

Adolf Eichmann keurt een plan goed om Joden te vergassen met uitlaatgassen in speciaal daarvoor aangepaste auto's
Charkov wordt veroverd door Duitse troepen
In Bordeaux worden vijftig gijzelaars geëxecuteerd.

25 oktober

Het Britse slagschip HMS "Prince of Wales" vertrekt uit Engeland met bestemming Singapore om daar het vlaggenschip te worden van de nieuwe Britse vloot in het Verre Oosten.
Winston Churchill veroordeelt de Duitse vergeldingsexecuties in bezette gebieden.

26 oktober

De RAF bombardeert 's nachts Hamburg met 115 vliegtuigen.

27 oktober

In Kalisz in Polen worden 290 Joden uit een bejaardenhuis vergast met uitlaatgas in een eerste proef met een speciaal daarvoor aangepaste auto.
Bij Kovno in Litouwen worden 9.000 Joden, waaronder 4.273 kinderen door Duitse Einsatzkommando's vermoord.
De Duitsers veroveren Kramatorsk.
De Duitsers breken door op de Krim en bereiken Sebastopol.

28 oktober

De Duitse generaal Guderian voert een hernieuwde aanval op Moskou uit, maar komt door de modder niet vooruit.

30 oktober

De Duitse troepen stoppen met aanvallen over land op Moskou om het opdrogen en harder worden van de grond af te wachten.
President Roosevelt van de Verenigde Staten verleent de Sovjet-Unie een rentevrije lening van $1000 miljoen dollar om uitrusting te kunnen kopen via de Lend-Lease regeling.

31 oktober

Vanuit Estland rapporteert SS Commandant Erich von dem Bach-Zelewski aan Berlijn dat er in Estland geen Joden meer overgebleven zijn.
De Luftwaffe bombardeert Moskou met 45 bombardementsvluchten.
Ten westen van IJsland wordt de Amerikaanse torpedobootjager USS Reuben James (DD-245) door de Duitse U-boot U-552 getorpedeerd. 115 van de 160 man tellende bemanning komen om. Het is het eerste Amerikaanse oorlogsschip dat wordt getroffen.

November

1 november

Grootste deel van de Krim door de Duitsers bezet.

2 november

De Duitsers veroveren Koersk.

13 november

Het Britse vliegdekschip HMS Ark Royal wordt bij Gibraltar tot zinken gebracht.

15 november

Jalta wordt door de Duitsers veroverd.
De Duitsers hebben de hele Krim veroverd.

16 november

Groot Duits offensief richting Moskou.

17 november

In de nacht van 17 op 18 november 1941 ondernamen Britse commando’s een poging om Erwin Rommel, bevelhebber van het Afrikakorps te vermoorden. Rommel bleek zichzelf niet op de ondernomen plaats te begeven.

18 november

Herziening van de Neutraliteitswet in de Verenigde Staten.

19 november

Duits offensief tegen Rostov.

22 november

De Duitsers drijven de laatste Sovjettroepen uit Rostov.

25 november

Het Rode Leger doet aan het zuiden van het front enkele verwoede tegenaanvallen.

26 november

Generaal Georges Catroux roept de onafhankelijkheid van Libanon uit.

28 november

De Nederlandse onderzeeboot O 21 onder commando van Ltz I J.F. van Dulm brengt in de Golf van Cagliari de Duitse U-boot U-95 tot zinken.

29 november

Het Rode Leger herovert Rostov.

December

De geallieerden (blauw en rood) en de asmogendheden (zwart) in december 1941.

1 december

De Sovjets versterken het Europees front met troepen afkomstig uit de Aziatische sector.

2 december

De Duitsers bereiken de voorsteden van Moskou.

6 december

Duits offensief tegen Moskou wordt tot staan gebracht.
Het Rode Leger doet een tegenoffensief over het hele front.
President Roosevelt doet een beroep op keizer Hirohito van Japan om de vrede te bewaren.

7 december

Aanval op de Amerikaanse marinebasis Pearl Harbor door Japanse vliegtuigen.
Ontscheping van Japanse troepen in Thailand en het noordoosten van Malakka.
Japan verklaart de Verenigde Staten, Groot-Brittannië, Australië en Canada de oorlog.

8 december

Oorlogsverklaring van de Verenigde Staten aan Japan.
Nederland beschouwt zich in staat van oorlog met Japan.

9 december

De laatste Australische soldaten verlaten Noord-Afrika. Zij zijn vervangen door Britten en Polen.
Vrij Frankrijk verklaart Japan de oorlog.

10 december

Het Britse slagschip Prince of Wales en de slagkruiser Repulse worden door Japanners voor de kust van Maleisië tot zinken gebracht.
Japanse strijdkrachten landen op de westkust van Malakka.
De Japanse troepen landen op Luzon (Filipijnen).
Japan verovert Bangkok.
Britten heroveren Tobroek.

11 december

Duitsland, gevolgd door Italië, verklaart de oorlog aan de Verenigde Staten.

12 december

Begin van het Englandspiel.
Sovjets ontzetten het gebied van Moskou.
De Nederlandse onderzeeboot O 16 brengt in de Baai van Sungai Petani vier Japanse troepentransportschepen tot zinken.
De Nederlandse onderzeeboot K XII brengt voor de kust van Malakka een Japans vrachtschip tot zinken.
Voor het eerst worden er Franse Joden geconcentreerd, plaats is het doorgangskamp Compiègne.

13 december

Bulgarije verklaart de oorlog aan de Verenigde Staten en aan Groot-Brittannië.
De Britse marine behaalt bij Kaap Bon een overwinning op de Italianen.
De Japanners bezetten de Amerikaanse basis bij Guam.
De Nederlandse onderzeeboot K XII brengt bij Kota Bharu een Japanse tanker tot zinken.

14 december

Hitler geeft opdracht tot de bouw van de Atlantikwall.
Nederlandse Unie, Nationaal Front en de NSNAP worden door de Duitsers ontbonden.

15 december

De Nederlandse onderzeeboot O 16 loopt op een Japanse mijn in de Golf van Siam en zinkt. 41 van de 42 opvarenden komen om het leven.
Ierland verklaart neutraal te blijven.

16 december

De Duitsers moeten zich over het hele oostfront terugtrekken. Het Rode Leger verovert Kalinin.

17 december

Japanse troepenontscheping op Borneo.

18 december

De geallieerden bezetten Timor.

19 december

Adolf Hitler ontslaat Von Brauchitsch, opperbevelhebber van het Duitse leger, en neemt zelf de leiding op zich.
Japanse troepen bezetten Penang.
De Nederlandse onderzeeboot O 20 wordt op weg naar de Golf van Siam door Japanse torpedobootjagers tot zinken gebracht.
Japanse troepen vallen Hongkong binnen.

22 december

De Arcadiaconferentie vindt plaats.

23 december

Japan verovert het eiland Wake.

24 december

De Vrije Fransen bezetten de eilandengroep Saint-Pierre en Miquelon.
De Britse troepen heroveren Benghazi.
Afrikakorps moet zich terugtrekken uit Cyrenaica.

25 december

Hong Kong capituleert.

28 december

Japanse landing op Sumatra.

29 december

De Sovjettroepen landen in de Krim en voeren een succesvolle tegenaanval uit in de richting van Kertsj

Referenties

Grootboek van de Tweede Wereldoorlog deel I: Van München tot Pearl Harbor, The Reader Diggest, ISBN 9064070113
Enigma, the battle for the code, Hugh Sebag-Montefiore, ISBN 0-75381-130-8
The Chronological Atlas of World War II, Barrie and Frances Pitt, ISBN 0-333-44881-2
The Second World War, John Keegan, ISBN 0-7126-7348-2
World War Two, YouTube-kanaal, https://www.youtube.com/channel/UCP1AejCL4DA7jYkZAELRhHQ

Lijsten van gebeurtenissen in de Tweede Wereldoorlog
Duitsland en bezet gebied · Lage Landen en Luxemburg · West- en Noord-Europa, Amerika, Atlantische Oceaan · Oost-Europa · Finland · Middellandse Zee, Afrika, Midden-Oosten · Verre Oosten · Jodenvervolging en concentratiekampen — 1939 · 1940 · 1941 · 1942 · 1943 · 1944 · 1945

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.