Luzon (eiland)
Luzon is het grootste eiland van de Filipijnen. Het eiland is 104.688 km² groot, ongeveer 35% van het landoppervlakte van de Filipijnse archipel. Op het eiland woont ongeveer de helft van de totale bevolking van de Filipijnen.
| Eiland van Filipijnen | |
 | |
Locatie | |
| Land | Filipijnen |
| Locatie | Zuid-Chinese Zee |
| Coördinaten | 16°NB, 121°OL |
Algemeen | |
| Oppervlakte | 104.688 km² |
| Inwoners | ca. 52 miljoen |
| Hoofdplaats | Manilla |
| Hoogste punt | Mount Pulag (2922 m) |
| Detailkaart | |
 | |
Manilla, de hoofdstad en regeringszetel van de Filipijnen, ligt centraal op het eiland in een dichtbevolkt gebied dat Metro Manilla wordt genoemd. Manilla is samen met Vigan City in het noorden van Luzon een van de drie steden die de Spanjaarden reeds in de 16e eeuw gesticht hebben. Het unieke en goed bewaarde historisch centrum van Vigan is in 1999 op de Werelderfgoedlijst toegevoegd.
Het landschap van Luzon is er een van extremen. Het grootste meer van de Filipijnen, Laguna de Bay en de langste rivier van het land, de Cagayan zijn op het eiland te vinden. Ook beruchte actieve vulkanen zoals de Pinatubo, Mount Taal en de Mayon liggen op Luzon. In het bergachtige noorden liggen de wereldberoemde rijstterrassen van Banaue die net als Vigan City op de werelderfgoedlijst staan. De hoogste berg van Luzon is Mount Pulag, die met 2922 meter net iets lager is dan de hoogste berg van de Filipijnen, Mount Apo. Naast de bergen zijn op het eiland echter ook uitgestrekte vlakten te vinden, waar veel landbouwproducten van de Filipijnen vandaan komen.
Samenleving en cultuur
Bevolkingsgroepen
Het eiland Luzon is een groot eiland en herbergt dan ook diverse groepen met een verschillende etnische achtergrond. De regio's Ilocos en Cagayan Valley worden voornamelijk bevolkt door de Ilocanos. De meeste inwoners van Pangasinan, ten zuiden van Ilocos Sur, zijn Pangasinan. In Pampanga en Tarlac en de rest van het centrale deel van Luzon wonen weer voornamelijk Kampampagans. In de regio's CALABARZON en Metro Manilla zijn de Tagalog in de meerderheid en het schiereiland Bicol, het zuidwestelijke deel van Luzon, wordt voornamelijk bevolkt door de Bicolanos. Daarnaast zijn er nog andere etnische groepen op Luzon. De Aeta wonen in Zambales, de Ibanag in Cagayan, de Igorot in de Cordillera en de Ilongot in de zuidelijke Sierra Madre.
In stedelijke gebieden komt men door recente migratie ook Moros en Filipino's van Chinese afkomst tegen. Daarnaast ziet men daar ook wel Filipino's van Spaanse komaf, Europeanen, Filipino's van Amerikaanse komaf, Japanners, Koreanen en veel andere etniciteiten.
Geografie
Bestuurlijke indeling
Het eiland is ingedeeld in de volgende 7 regio's en 30 provincies:
|
|
|
|
Van de provincies Albay, Batangas, Cagayan, Camarines Norte, Camarines Sur, Cavite, Pangasinan, Quezon en Zambales liggen ook delen niet op het eiland Luzon.
Topografie en landschap
Het eiland Luzon is 104.688 km² groot en is daarmee het grootste eiland van de Filipijnen en een van de grootste eilanden ter wereld. Luzon strekt zich uit over 830 kilometer lengte en is maximaal zo'n 240 kilometer breed. Het noorden van het eiland is bergachtig met de twee van noord naar zuid lopende bergketens Cordillera Central en Sierra Madre. Tussen deze twee bergketens loopt de Cagayan. De Cagayan is met 354 kilometer de langste rivier van de Filipijnen. Ten zuiden van het punt waar deze twee bergketens samenkomen begint een grote vlakte die zicht uitstrekt van de Lingayengolf in het noorden tot het Zambalesgebergte in het westen, en Manilla in het zuiden. In het Zambalesgebergte is een van de meest beruchte vulkanen van het land te vinden, de Mount Pinatubo. Ten zuidoosten van Manilla ligt Laguna de Bay. Dit vrij ondiepe meer van 949 km² groot is het grootste meer van de Filipijnen. Vanuit Laguna de Bay stroomt rivier de Pasig dwars door een vijftal steden van Metro Manilla voor deze na 27 kilometer in de stad Manilla uitmondt in de Baai van Manilla.
Ten zuiden en zuidoosten van Manilla is de kustlijn van het eiland veel grilliger dan het overgrote deel van het noorden. Er zijn veel baaien en eilandjes voor de kust te vinden. In het zuiden van het het Bicol-schiereiland, net ten noorden van Legazpi City ligt de mooi symmetrische kegelvormige vulkaan Mayon. De derde zeer actieve vulkaan op Luzon is Mount Taal in de provincie Batangas ten zuiden van Manilla.
Klimaat
Temperatuur
De gemiddelde temperatuur van de drie op Luzon gelegen weerstations varieert gedurende het jaar tussen 25,3 en de 29,4 graden Celsius. In de bergen kan de gemiddelde temperatuur echter behoorlijk lager liggen. Zo is de gemiddelde temperatuur over het jaar genomen in Baguio dat op een hoogte van zo’n 1500 meter ligt 18,3 graden Celsius. De warmste maanden zijn april, mei en juni en de koelste maanden zijn december, januari en februari
Regenval
De regenval van Luzon is net als de regenval van de Filipijnen te onderscheiden in vier typen.
- Type I: Twee duidelijk te onderscheiden seizoenen. Een droog seizoen van november tot en met april en een nat seizoen de rest van het jaar
- Type II: Geen duidelijk te onderscheiden droog seizoen en een duidelijk te onderscheiden natte periode van november tot en met januari.
- Type III: Geen duidelijk te onderscheiden seizoenen. Het is relatief droog van november tot en met april en relatief nat de rest van het jaar.
- Type IV: De regenval is gelijkmatig verdeeld over het jaar.
De westelijke helft van de hoofdmoot van het eiland Luzon is qua regenval in te delen in type I. Het uiterste noorden van Luzon en oostelijke deel van het Bicol-schiereiland zijn in te delen in type II. Het midden van Noord-Luzon en de zuidelijke delen van het Bicol-schiereiland in type III en het oosten van Noord-Luzon en het midden van Bicol-schiereiland zijn in te delen in type IV.