Fietssnelweg
Fietssnelweg, snelfietsroute, snelle fietsroute en in Vlaanderen ook fiets-o-strade zijn informele benamingen voor een fietspad dat is bedoeld voor langeafstandsverkeer. Er is geen officiële definitie van een fietssnelweg. Tot de door overheden en verkeerskundigen genoemde kenmerken van een zo'n route behoren afwezigheid van gelijkvloerse kruisingen met gemotoriseerd verkeer, beter wegdek (bij voorkeur asfalt of beton) en afwezigheid van verkeerslichten. Tevens zijn fietssnelwegen doorgaans voorzien van een breder wegdek dan standaard fietspaden en worden scherpe bochten en omwegen in het tracé zo veel mogelijk vermeden. Vaak volgt een fietssnelweg het traject van een spoorweg, dat biedt een zo kort mogelijke route met een minimum aan kruisingen.
.jpg)
Fietssnelwegen worden genoemd als middel om files in het autoverkeer tegen te gaan. De verbetering van de fietsinfrastructuur kan de fiets een aantrekkelijker alternatief voor de auto in het woon-werkverkeer maken.
Wie mogen de fietssnelweg gebruiken?
In Nederland:
- Fietsers: 'gewone' fietsers, ligfietsers, bakfietsen, velomobielen
- Snorfietsers (en afhankelijk van de locatie ook bromfietsen)
- Voetgangers indien trottoir en voetpad ontbreken
- Bestuurders van een segway
- Bestuurders van een gehandicaptenvoertuig. Er geldt voor hen echter wel een maximumsnelheid van 30 km/uur.
In België (regels voor een fietspad):[1]
- Fietsers: 'gewone' fietsers, ligfietsers, bakfietsen, velomobielen
- Bestuurders van voortbewegingstoestellen met een snelheid van meer dan 7 km/uur (enkel binnen de bebouwde kom verplicht, daarbuiten mogen deze bestuurders ook op het voetpad)[1]
- Bromfietsers klasse A (verplicht) met een maximumsnelheid van 25 km/uur[1]
- Bromfietser klasse B (optioneel wanneer de maximumsnelheid 50 km/u is, verplicht als de maximumsnelheid hoger is dan 50 km/u - kan ter plaatse van worden afgeweken doormiddel van verkeersborden)
- Voetgangers en bestuurders van voortbewegingstoestellen die niet sneller gaan dan 7 km/uur indien een trottoir/voetpad ontbreekt[1]
Kenmerken
In Nederland is de fietssnelweg niet vastgelegd in het RVV en in België wordt dit type fietspad niet vermeld in de Wegcode.
Het Nederlands Ministerie van Verkeer en Waterstaat omschrijft de fietssnelweg als een lang fietspad zonder kruisingen, waarop fietsers snel grote afstanden kunnen afleggen. Door het aanleggen van fietssnelwegen hoopt de overheid onder meer het gebruik van de fiets voor het woon-werkverkeer te bevorderen en op die manier files te voorkomen.[2]
In België nemen vooral de provinciebesturen en het Vlaams Gewest het initiatief voor de aanleg van een fietssnelweg. Op het Vlaams Gewestelijk niveau bestaan er geen richtlijnen inzake ontwerp van fietssnelwegen, enkel inzake 'gewone' fietspaden. In de praktijk blijven er verschillen bestaan tussen de provincies. Dat komt doordat de bevoegde Vlaamse ambtenaren (MOW, afdeling Beleid) en agentschappen (AWV) ook per provincie georganiseerd zijn, zodat er per provincie soms andere accenten gelegd worden. Meestal zijn er ook stukken fietssnelweg met gemengd verkeer. Ze mogen ook door auto's en vrachtwagens gebruikt worden. Ze worden fietssnelweg genoemd omwille van de routesignalisatie.
Er is (voor fietsers) geen maximumsnelheid, tenzij (anders) aangegeven. Een fietssnelweg is niet als fietssnelweg genummerd, zoals gebruikelijk voor de autosnelweg in het wegenoverzicht.[3]
Ook in Duitsland bestaat voor deze directe langeafstandsfietspaden geen officiële naam. De overheid daar omschrijft de voorziening als 'een goed aangelegde, vlot te berijden weg voor fietsers'.[4]
Een fietssnelweg in Nederland heeft minimaal twee fietsstroken (één fietsstrook per richting). Er is geen vlucht/pechstrook.
Breedte van de fietsstrook
In Nederland: De minimaal gewenste breedte van de fietsstrook is op de fietssnelweg 2,00 meter. De absolute minimum breedte van de fietsstrook is 1,50 meter.
In België:
- Antwerpen: dubbelrichtingsfietspaden dienen minstens 3 meter breed te zijn
- Vlaams-Brabant: dubbelrichtingsfietspaden dienen 4 meter breed te zijn (minstens 3 meter), enkelrichtingsfietspaden 2.5 meter (minstens 2 meter)[5]
- Oost-Vlaanderen: dubbelrichtingsfietspaden dienen minstens 3 meter breed te zijn.
Kosten en baten
De kosten om een fietssnelweg aan te leggen hangen af van vele factoren zoals de breedte, het materiaal, eventuele grondinnames enz. In België ligt de kost voor de aanleg van een nieuw traject tussen de 300.000 €/km (voor een breed afgescheiden fietspad) en 800.000 €/km (wanneer er bv. tunnels en of bruggen moeten worden gebouwd).[6]
Om af te wegen of het aanleggen van een nieuw traject verantwoord is, worden vaak kosten-baten analyses gebruikt; bv. het Europese HEAT model of het Belgische CWIcal model.[7][8] Zulke analyses wijzen meestal uit dat voordelen groter uitvallen dan de kosten voor de bouw. Vooral de voordelen voor de gezondheid door meer lichaamsbeweging, geven daarbij de doorslag, naast een betere verkeersveiligheid,[9] betere luchtkwaliteit enz.[6] Uit een studie die in 2018 in het economisch tijdschrift ESB verscheen, wijst uit dat de terugverdientijd van de aanleg zo'n vijf jaar is.[10]
Aansluiting
Met een oprit of invoeging is het mogelijk om op de fietssnelweg te komen en met een afrit of uitvoeging is het mogelijk een fietssnelweg weer te verlaten. Het geheel van de oprit en de afrit wordt de aansluiting genoemd.
Maximumsnelheid
De maximumsnelheid op een fietssnelweg is afhankelijk van het soort voertuig:
.svg.png){kind=small} |
 | |
|---|---|---|
| (Elektrische) fiets[11] | 25 km/u [12] | geen |
| Segway | 18 km/u | 25 km/u |
| Gehandicaptenvoertuig (binnen bebouwde kom) | ? km/u | 30 km/u |
| Gehandicaptenvoertuig (buiten bebouwde kom) | ? km/u | 40 km/u |
Trajecten
België
Nederland
| No. | Van - naar | Eigen naam | Status (okt '18) | Omschrijving | Externe link |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Almere-Poort - Almere-Buiten | Spoorbaanpad | Gereed | Dit fietspad volgt de spoorlijn door Almere. Deze fietsroute wordt in 2017-'18 opgeknapt en verbeterd tot snelfietsroute. | |
| 2 | Amersfoort - Utrecht (stad) | F128 | In uitvoering | Dit is de eerste snelfietsroute in de provincie Utrecht. De route loopt van Utrecht (Singel bij Griftpark) via Bilthoven, Den Dolder en Soestduinen naar Amersfoort en v.v. | , |
| 3 | Amsterdam - Haarlem | F200 | In uitvoering | De snelfietsroute begint in Amsterdam-Sloterdijk en volgt de A200 naar het centrum van Haarlem. Op veel plekken is in 2017 het asfalt vernieuwd en in 2019 wordt de N200 en het fietspad vernieuwd. | |
| 4 | Amsterdam - Zaandam | - | Gereed | De fietsroute voert van het NDSM-terrein in Amsterdam-Noord naar het centrum van Zaandam. | |
| 5 | Apeldoorn - Deventer | F344 | Gereed | De route tussen Apeldoorn en Deventer loopt grotendeels langs de provinciale weg N344. | , |
| 6 | Arnhem - Dieren | - | Gepland | De snelfietsroute volgt de spoorbaan. | |
| 7 | Arnhem - Nijmegen | RijnWaalpad | Gereed | Eerste snelfietsroute van Gelderland. Verbindt de Rijn in Arnhem met de Waal in Nijmegen. | |
| 8 | Arnhem - Wageningen | Nederrijnpad | In uitvoering | Volgt de Nederrijn van Arnhem naar Wageningen. | |
| 9 | Arnhem - Zevenaar | De Liemers | Gereed | Deze snelfietsroute volgt de spoorbaan. | |
| 10 | Assen - Groningen | - | In uitvoering | In de winter van 2017-'18 is een eerste deel aangelegd. Naar verwachting is de route in de zomer van 2020 gereed. | |
| 11 | Beuningen - Nijmegen | Batavierenpad | Gereed | Het Batavierenpad heeft zowel een noordelijke als een zuidelijke route tussen de gemeentes Beuningen en Nijmegen. In Nijmegen sluit het aan op het RijnWaalpad. | , |
| 12 | Bilthoven - De Uithof - Houten | - | Deels gereed | Verbeteringen aan bestaande fietspaden zou tot een doorgaande snelfietsroute moeten leiden. Het stuk tussen Bilthoven en de universiteit is inmiddels gerealiseerd. | |
| 13 | Breukelen - Utrecht | - | Gereed | De snelfietsroute volgt het Amsterdam-Rijnkanaal. | |
| 14 | Breda - Etten-Leur | F58 | Gereed | Dit eerste traject van de F58 tussen Breda en Etten-Leur is gerealiseerd. In de toekomst moet de route verder worden doorgetrokken naar Roosendaal en Bergen op Zoom. | |
| 15 | Cuijk - Nijmegen | MaasWaalpad | In uitvoering | Verschillende aanpassingen, waaronder een brug over de Maas, zijn nog nodig om dit pad te voltooien. | |
| 16 | De Lier - Delft - Pijnacker-Nootdorp | ZOEF-route | Gereed | De route verbindt Delft met zowel het Westland als met Pijnacker-Nootdorp. | |
| 17 | Delft - Rotterdam | - | Gereed | De route volgt ook een deel van de A13. Gerealiseerd in 2009. | |
| 18 | Den Haag - Leiden | Via 44 én Velostrada | Gereed | Twee snelfietsroutes verbinden Den Haag met Leiden. De Velostrada volgt het spoor en de Via44 volgt de A44. | |
| 19 | Den Haag - Zoetermeer | F12 | Gereed | Deze snelfietsroute is al in 2008 gerealiseerd en loopt parallel aan de snelweg A12. | |
| 20 | Dordrecht - Rotterdam | F16 | Gereed | Deze route is in 2014 geopend door bestaande fietspaden te verbeteren en knelpunten op te lossen. De route volgt in grote lijnen de A16. Wel zijn er nog veel verkeerslichten op deze route zodat doorfietsen nog niet echt mogelijk is. | |
| 21 | Ede - Veenendaal | - | Gereed | De wegen en fietspaden op deze route zijn verbeterd in 2015/2016 en zo is een snelfietsroute gecreëerd. | |
| 22 | Eindhoven - Helmond | F270 | In uitvoering | De route loopt van station Eindhoven naar station Helmond. | |
| 23 | Eindhoven - Valkenswaard | Oude Spoorbaantracé / F69 | Gereed | Geopend in 2015. Dit fietspad volgt een deel van het oude spoorbaantracé van de spoorlijn Spoorlijn 18 Winterslag - Eindhoven. | |
| 24 | Gouda- Rotterdam | F20 | Gepland | Deze route zal de A20 volgen en vanaf 2021 gereed zijn. | |
| 25 | 's-Hertogenbosch- Oss | F59 | Gereed | Deze route is in 2016 geopend en volgt in grote lijnen de A59. De route zal worden doorgetrokken van 's-Hertogenbosch naar Waalwijk. | |
| 26 | Hoofddorp - Schiphol - Aalsmeer - Uithoorn | - | Gepland 2018 - 2020 | Deze snelfietsroute volgt in hoofdlijnen de oude route van de N201. | |
| 27 | Maassluis - Schiedam | Hoekselijnpad | Deels gereed | Dit pad is deels gereed. Uiteindelijk moet het een doorgaande fietsroute worden tussen Rotterdam en Hoek van Holland. Het deel tussen Maassluis en Schiedam is nu gereed. | |
| 28 | Maastricht - Sittard | - | In uitvoering | In 2018 wordt het eerste deel van de route opgeleverd. | |
| 29 | Oss - Veghel | F50 | Gepland | De voorkeursvariant is het 'Duits lijntje' langs een voormalige spoorlijn. | , |
| 30 | Papendrecht - Dordrecht | F15 Beneden Merwederoute | Gereed | Door verbeteringen in bestaande fietsinfrastructuur is deze snelfietsroute gerealiseerd. De route is in februari 2018 geopend. De snelfietsroute wordt verder uitgebreid richting IJsselmonde. | |
| 31 | Sevenum - Venlo | Greenport Bike-Way Venlo | Gereed | Deze route tussen station Horst-Sevenum en station Venlo is in 2015 geopend. | |
| 32 | Tilburg - Waalwijk | F261 | In uitvoering | Deze snelfietsroute voert van Tilburg NS-station naar Waalwijk bedrijventerrein over een lengte van 18,6 km. De route wordt in delen aangelegd in de periode 2018-2021. Voor deze route is speciale wegmarkering en borden ontworpen. | |
| 33 | Twente | F35 | Deels gereed | Eén van de eerste fietssnelwegen in Nederland, die verschillende steden in Twente met elkaar verbindt. De route wordt ook doorgetrokken naar Duitsland. |
Naast deze snelfietsroutes zijn er nog vele anderen in onderzoek. Hierbij onderzoeken provincies, gemeentes of belanghebben de mogelijkheden voor een bepaalde snelfietsroute.
Duitsland
Ook in Duitsland worden fietssnelwegen aangelegd.
In het Roergebied werd in 2016 tussen de steden Duisburg en Hamm een 100 km lange snelfietsroute aangelegd. Deels is hierbij gebruik gemaakt van een in onbruik geraakte spoorlijn. Andere fietssnelpaden lopen van Frankfurt naar Darmstadt en tussen delen van Berlijn en van München.
Daarnaast is er een plan om Aken via een 30 km lange fietsroute met de Nederlandse plaats Heerlen te verbinden. Deze route staat bekend als de Radschnellweg StädteRegion Aachen.
Externe links
 |
Zie de categorie Fietssnelweg van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp. |
Bronnen, noten en/of referenties
|