Alarmnummer

Een dringende oproep via het alarmnummer 100 of 112 komt uit in een Noodcentrale 112 (afgekort NC112; vroeger Hulpcentrum 100/112 (HC100/112) genaamd). Iedere provincie en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest hebben hun eigen NC112 in de provinciehoofdstad, behalve Waals-Brabant, waar sinds de opdeling van de provincie Brabant in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, Vlaams-Brabant en Waals-Brabant nog steeds geen NC112 is opgericht. De NC112 kan onmiddellijk een ambulance, PIT-team, MUG-team of een brandweerploeg ter plaatse sturen. Indien ook politiebijstand nodig is, kunnen zij contact opnemen met het CIC van de politiediensten.

Een dringende oproep via het alarmnummer 101 komt uit in een Communicatie- en Informatiecentrum (CIC). Elke provincie en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest heeft een CIC. De operatoren van het CIC bestaan uit burgerpersoneel en politieagenten. Het CIC beantwoordt de noodoproepen en verzorgt de dispatching. De dispatching heeft rechtstreeks contact met de politieploegen op de baan.

Het is de bedoeling dat in de toekomst het NC112 en het CIC van eenzelfde provincie samensmelten tot één noodcentrale. Hiervoor moeten wel nog heel wat aanpassingen gebeuren, zoals het samenvoegen van de verschillende meldkamers. Anno 2013 is in de provincies Vlaams-Brabant, Oost-Vlaanderen, West-Vlaanderen en Namen het fysiek samenvoegen van de twee meldkamers al voltooid.[4]

Vanaf 11 februari 2020 zal iedereen die naar 100/101/112 probeert te bellen in België, eerst een keuzemenu moeten doorlopen. Men zal "1" moeten toetsen voor ambulance & brandweer, en "2" voor politie. Vervolgens zal men een operator aan de lijn krijgen. Je zal in alle gevallen geholpen worden indien je naar de noodnummers belt, ook als het niet lukt om een keuze te maken, of als je geen of de verkeerde keuze zou maken krijg je een operator aan de lijn.[5]

Nederlandse 1-1-2

In Nederland worden de 112-oproepen behandeld door de meldkamers van de hulpdiensten. Er is één landelijke meldkamer en zijn er meerdere regionale meldkamers.

De beller van het nummer 112 komt eerst uit bij de meldkamer van de Landelijke Eenheid in Driebergen. Tot 2017 werd er nog onderscheid gemaakt of er werd gebeld met een vaste lijn of een mobiele telefoon. Vaste lijnen kwamen toen nog direct uit bij de dichtstbijzijnde meldkamer van de hulpdiensten, terwijl mobiele oproepen eerst bij de meldkamer in Driebergen binnen kwamen en daarna doorgeschakeld werden naar de juiste regionale meldkamer. De landelijke meldkamer treedt zo op als eerste filter tegen bijvoorbeeld misbruik van het alarmnummer en ontziet zo de belasting op regionale meldkamers. Ook kan de landelijke meldkamer in tijden van grote drukte bij een regionale meldkamer, bijvoorbeeld bij een groot incident met veel 112-bellers, oproepen tijdelijk doorzetten naar een andere regionale meldkamer. Zij nemen de aanname van de noodoproepen dan tijdelijk over.

Bij binnenkomst van een 112-oproep bij de landelijke meldkamer in Driebergen vraagt de centralist welke hulpdienst men wil spreken en in welke plaats. Hierna schakelt de centralist de beller door naar de juiste regionale meldkamer. De landelijke 112-centrale in Driebergen is in alle regio's onderdeel van de regionale meldkamers van de hulpdiensten.

Het alarmnummer is altijd bereikbaar, maar uitdrukkelijk alleen voor spoedeisende hulp bedoeld. Het misbruik maken van de dienst is dan ook strafbaar. De meldkamers beschikken over de mogelijkheid om de gebruikte telefoon te identificeren. In gevallen van extreme hinder kunnen telefoonnummers of zelfs IMEI-nummers geblokkeerd worden. Zij kunnen na de blokkade niet langer meer bellen met het noodnummer 112 of zij kunnen tijdelijk uitgesloten worden van het bellen met 112.

Uit een onderzoek blijkt dat 77% van de binnenkomende gesprekken bij de alarmcentrales vals is. Soms wordt opzettelijk vals alarm gegeven, maar ook is er vaak sprake van zogenaamde broekzakbellers. Het is altijd mogelijk 112 te telefoneren, ook met een mobiele telefoon zonder beltegoed, buiten bereik van het eigen netwerk of zonder simkaart, en er worden geen telefoonkosten in rekening gebracht. Het telefoongesprek staat overigens altijd op de, indien van toepassing, gespecificeerde gespreksnota vermeld. Dit geldt voor het bellen via een mobiele telefoon en een vaste telefoonlijn van KPN, alsook voor internetbellen.

Spoedeisende hulp voor doven en slechthorenden kan via 0800-8112 worden ingeroepen door middel van speciale teksttelefoons, waarover degenen die het betreft reeds beschikken. Niet-spoedeisende hulp voor doven en slechthorenden met teksttelefoon gaat via 0900-1844, beide alleen in Nederland.

In Caribisch Nederland wordt niet 112, maar 911 gebruikt als alarmnummer (zoals in de Verenigde Staten en Canada). Iemand die 112 belt, wordt echter wel doorgeschakeld naar 911.

Op 9 oktober 2012 kreeg men in Nederland te maken met een storing bij 112. De storing ontstond omdat er twee essentiële glasvezelverbindingen niet werkten. Door de storing kreeg 50 procent van de 112-bellers een meldtekst te horen in plaats van een centralist aan de lijn. Bellers bleven daardoor in de wacht staan.[6]

Ook op 24 juni 2019 kreeg Nederland te maken met een storing in het netwerk van KPN, hierdoor waren 112 en 0900-8844 niet bereikbaar.[7]

In België kreeg op 5 april 2019 internetprovider Proximus te maken met een storing op hun netwerk, waardoor veel nummers, inclusief noodnummers 100, 101 en 112 enkele uren niet bereikbaar waren.[8][9][10]

De Europese Unie wilde een Europees alarmnummer invoeren zodat mensen die in de Europese Unie reizen niet telkens alle plaatselijke alarmnummers zouden moeten onthouden. Het nummer 112 werd door de Conférence Européenne des Administrations des Postes et Télécommunications (CEPT) aanbevolen: het is snel draaibaar op een telefoon met kiesschijf, maar kan niet zoals 111 per ongeluk worden gevormd door drie keer op het haakcontact te drukken.[11] Het nummer 112 werd door het Europees besluit 91/396/EEG dan ook als Europees alarmnummer gekozen.[12] De Europese richtlijn 2002/22/EG verplichtte de invoering van het nummer 112.[13]

Het alarmnummer 112 is van kracht in elk land van de Europese Unie.[14] In sommige andere Europese en niet-Europese landen wordt het nummer 112 ook gebruikt. Dit is in Europa het geval in Albanië, Andorra, IJsland, Kosovo, Liechtenstein, Monaco, Montenegro, Noord-Macedonië, Noorwegen, Oekraïne, San Marino, Servië, Vaticaanstad en Zwitserland. Niet (of niet geheel) in Europa liggende landen die 112 gebruiken zijn onder andere Israël, Rusland en Turkije. In sommige van de landen waar 112 van kracht is, is het het enige alarmnummer, in andere landen is 112 van kracht naast plaatselijke alarmnummers. In weer andere landen, bijvoorbeeld Australië, waar 112 geen officieel alarmnummer is, wordt 112 soms toch naar het plaatselijke alarmnummer doorgeschakeld.

De meeste mobiele telefoons hebben een vooraf geprogrammeerde lijst van alarmnummers, waar het nummer 112 meestal in zit naast andere alarmnummers zoals 911. In België en Nederland kunnen deze nummers ook gevormd worden op een mobiele telefoon zonder geldig abonnement, zonder een pincode te moeten ingeven of zonder de toetsen te moeten deblokkeren. Indien het netwerk van de eigen aanbieder niet beschikbaar is, schakelt de telefoon automatisch over op het netwerk van een concurrerende aanbieder voor een 112-oproep. In Nederland is het tevens mogelijk 112 te bellen met een mobiele telefoon zonder geldige simkaart, in België is dit niet mogelijk om misbruik tegen te gaan. Oproepen naar alarmnummers krijgen prioriteit op de gsm-netwerken. Bij oproepen via een vaste telefoonverbinding wordt het adres van de verbinding automatisch meegedeeld aan de alarmcentrale; bij mobiele oproepen wordt alvast de locatie van de gsm-mast meegedeeld, en indien technisch mogelijk ook de GPS-locatie van de telefoon; dit wordt Advanced Mobile Location (AML) genoemd.[15]

Jaarlijks wordt op 11 februari de Europese 112-dag georganiseerd. Deze dag werd binnen de Europese Unie geïntroduceerd om het bestaan van het Europese bereik van 112 te promoten.

In de Verenigde Staten en Canada is 911, uitgesproken als 'nine one one', het alarmnummer. Hier is ook het TV-programma Rescue 911 naar vernoemd.

In Zuid-Amerika zijn verschillende alarmnummers in gebruik. In landen als Brazilië, Argentinië en Chili worden de nummers 112 of 911 soms doorgeschakeld naar plaatselijke alarmnummers.

In Australië is het alarmnummer 000, uitgesproken als 'triple zero'. Het nummer 112 wordt vanaf een mobiele telefoon wel naar 000 doorgeschakeld. In Nieuw-Zeeland is het alarmnummer 111.

In de Aziatische landen zijn verschillende alarmnummers in gebruik. In India wordt het alarmnummer 112 ingevoerd dat de oude alarmnummers zou moeten vervangen; tegen 2017 zou het nummer 112 operationeel zijn.[16]

Er zijn verschillende alarmnummers in gebruik in de Afrikaanse landen, waaronder soms 112.

Voor gebruikers van Iridium (vaak mensen op zee of in de bergen waar alleen satellietcommunicatie mogelijk is), bestaat het nummer 767 (overeenkomend met de sms-toetsen van SOS). Mensen die dit nummer bellen kunnen hulp krijgen in noodsituaties op locaties waar weinig of geen signaal is voor gewone mobiele toestellen.

• Het Meldpunt geweld, misbruik en kindermishandeling voor Vlaanderen is bereikbaar op het nummer 1712 voor mensen die met vragen zitten rond geweld, misbruik of kindermishandeling.
• In Vlaanderen is de Zelfmoordlijn bereikbaar op het noodnummer 1813 voor mensen die aan zelfmoord denken, hun familie en nabestaanden.
• Voor kinderen en jongeren die met vragen zitten is er in Vlaanderen Awel, de voormalige Kinder- en Jongerentelefoon, op het nummer 102.
• In Vlaanderen is er voor mensen die dringend nood hebben aan een gesprek in het algemeen het noodnummer 106 van Tele-Onthaal.
• In België werd het noodnummer 110 opgericht voor vermiste kinderen. Voor de uitbreiding naar de hele Europese Unie werd dit nummer 116000. In België wordt dit nummer beantwoord door Child Focus.
• Het Rode Kruis heeft het nummer 105 voor zowel dringende als niet-dringende oproepen in verband met ziekenvervoer.
• Voor dringend professioneel advies bij vergiftigingen is er het nummer 070-245245, dat door het Antigifcentrum wordt beantwoord.
• Het nummer 1733 wordt anno 2017 uitgebouwd tot het oproepnummer voor minder dringende medische problemen (om de noodnummers 100 en 112 te ontlasten).
• In dezelfde trend wordt bij stormweer door de FOD Binnenlandse Zaken het nummer 1722 geactiveerd voor minder dringende brandweerinterventies (eveneens om de nummers 100 en 112 te ontlasten).
• Bij verlies of diefstal van een identiteitskaart of Belgisch paspoort kan men DOC STOP bellen op het nummer 00800-21232123 om kaart of paspoort te laten blokkeren.
• Bij verlies of diefstal van een bankkaart kan men evenwel CARD STOP bellen op het nummer 070-344344 om de kaart te laten blokkeren.
• Om tips en informatie over misdrijven of verdwijningen te melden aan de politie is er het nummer 0800-30300.

• 113 Zelfmoordpreventie is een platform dat zich richt op zelfmoordpreventie en is bereikbaar op het nummer 0900-0113 voor mensen die een gesprek nodig hebben.
• Voor niet-dringende politieaangelegenheden is er het landelijke nummer 0900-8844, Geen spoed, wel politie.
• Om anoniem informatie en tips rond criminaliteit te melden is er het nummer 0800-7000, Meld Misdaad Anoniem.
• Het alarmnummer van de dierenpolitie in Nederland is 144.
• Om verloren bankpassen te laten blokkeren is er het nummer 0800-0313.