schieten

[1] Schieten.

Nederlands
Uitspraak
  • Geluid:  schieten    (hulp, bestand)
  • IPA:
    • (Noord-Nederland): /ˈsχi.tə(n)/
    • (Vlaanderen, Brabant, Limburg): /ˈsxi.tə(n)/
Woordafbreking
  • schie·ten
Woordherkomst en -opbouw
  • In de betekenis van ‘snel bewegen’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1285 [1]
  • In de betekenis van ‘projectiel met werktuig werpen’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 901 [1]
stamtijd
onbepaalde
wijs		 verleden
tijd		 voltooid
deelwoord
schieten
/sxitə(n)/		 schoot
/sxot/		 geschoten
/ɣəsxotə(n)/
klasse 2 volledig

Werkwoord

schieten

  1. overgankelijk een projectiel afvuren met een wapen
  2. inergatief (sport) de bal een trap geven (bv. in het voetbal) of een slag geven (bv. met een hockeystick)
  3. ergatief zich snel voortbewegen
    • Toen de hagel begon neer te komen schoot het gehele gezelschap onder de brug om te schuilen. 
  2. (plantkunde), (figuurlijk) snel groeien
Verwante begrippen
Uitdrukkingen en gezegden
   
  • [4]: Als paddenstoelen uit de grond schieten
Snel en in grote massa tevoorschijn komen
  • Een bok schieten
een grote fout begaan of zich lelijk vergissen
  • In de roos schieten
het precies goed raden/doen
  • In zijn wiek geschoten zijn
zich beledigd voelen
  • Je moet de huid van de beer niet verkopen voor hij geschoten is.
men viert best de overwinning niet alvorens er gewonnen is
  • Met een kanon op een mug schieten
Ophef maken om niks
  • Met spek schieten
overdrijven of opscheppen
  • Onder iemands duiven schieten
klanten bij een ander overhalen om klant te worden bij jou
  • Te kort schieten
iets onvoldoende hebben of doen
  • Uit zijn slof schieten
erg boos worden ofwel: erg actief worden
Verwante begrippen
Hyponiemen
   
Afgeleide begrippen
   
Vertalingen
    1. een projectiel afvuren met een wapen   
    2. de bal een trap geven   
    als paddenstoelen uit de grond schieten   
  • Duits: wie Pilze aus dem Boden schießen

Gangbaarheid
  • Het woord schieten staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.
100 %van de Nederlanders;
100 %van de Vlamingen.

Meer informatie

Verwijzingen
  1. "schieten" in: Sijs, N. van der Chronologisch woordenboek. De ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen. 2e druk (2002) Veen, Amsterdam / Antwerpen; op website dbnl.org; ISBN 90 204 2045 3
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.