Maaslandse kunst

Maaslandse kunst of Mosaanse kunst is een regionale stijl binnen de romaanse kunst die tussen de 11e en 13e eeuw een groot aantal kunstwerken op het gebied van architectuur, beeldhouwkunst, edelsmeedkunst en illuminatie heeft voortgebracht in een gebied dat wordt aangeduid als het Maasland.

Nijvel. Westfaçade voormalige abdijkerk (12e eeuw)
Wartburg. Façade Landgrafenhaus, gedecoreerd door Maaslandse 'metzen' (12e eeuw)
Rolduc. Interieur voormalige abdijkerk (12e/13e eeuw)
Maastricht. Basiliek van Onze-Lieve-Vrouw. Gebeeldhouwde kapitelen in de kooromgang (ca 1150)
Luik, Sint-Bartolomeüskerk. Doopvont van Reinier van Hoei (vroeg-12e-eeuws)
Dom van Keulen. Driekoningenschrijn (12e eeuw)
Dom van Aken. Barbarossa-kroonluchter (1170)

Verspreidingsgebied

Het Maasland, het verspreidingsgebied van de Maaslandse kunst, bestaat grofweg uit de huidige provincie Luik, de Belgische provincie Limburg, het zuidelijk deel van Nederlands-Limburg en de aangrenzende regio Aken. Het Mosaanse verspreidingsgebied valt grotendeels samen met de huidige Euregio Maas-Rijn, of ook wel met het oude Prinsbisdom Luik, dat in de middeleeuwen sterke banden had met zowel het Heilige Roomse Rijk als het aartsbisdom Keulen.

De belangrijkste centra van Maaslandse kunst waren de steden Luik, Hoei, Maastricht en Aken en de vele belangrijke abdijen in het gebied (Sint-Truiden, Rolduc, Susteren, Sint-Odiliënberg, Nijvel, Stavelot en Floreffe). Op haar hoogtepunt had de Maaslandse kunst tevens grote invloed op aangrenzende regio's zoals het Utrechtse Nedersticht en het Duitse Rijnland (Keulen, Deutz, Bonn, Schwarzrheindorf).

Maaslandse kunstenaars werkten ook buiten de eigen regio, soms als rondtrekkende ateliers, op zoek naar nieuwe opdrachten. Zo is het waarschijnlijk dat het 'Maastrichtse atelier' van metsen (steenhouwers en beeldhouwers) dat tussen 1140-1180 aan de sculpturale decoratie van de Sint-Servaas- en Onze-Lieve-Vrouwebasiliek werkte, in deze zelfde periode het Landgrafenhaus van de Wartburg en de Nicolaïkerk in Eisenach van beeldhouwwerk voorzagen.

Ontwikkeling van de Maaslandse kunst

Omdat het Maasland het kerngebied vormde van het Karolingische rijk werd de Maaslandse kunst sterk beïnvloed door de Karolingische kunst. De Maaslandse kunst gaat, sterker dan andere regionale varianten in de romaanse kunst, terug op klassieke vormen.

De iconografie van Maaslandse kunst ontleent haar voorbeelden vooral aan oud- en nieuwtestamentische verhalen, maar maakt ook vaak gebruik van alledaagse taferelen en typisch middeleeuwse allegorieën. De gedetailleerde taferelen die op de kapitelen in de beide Maastrichtse hoofdkerken geven een bijzonder inzicht in het leven van de middeleeuwers. Zo zijn er o.a. ambachten te zien, het werken op het land en de bedeling van de armen.

Vaak wordt de Maaslandse edelsmeedkunst als het hoogtepunt van de Maaslandse kunst gezien. Vooral het werk van Nicolaas van Verdun, het driekoningenschrijn in Keulen, het Anno-schrijn in Siegburg en het schrijn van Onze-Lieve-Vrouw in Doornik, worden tot het beste van de romaanse kunst gerekend.

Hoogtepunten Maaslandse kunst

Architectuur

Beeldhouwkunst

Edelsmeedkunst

Overige kunstwerken

Afbeeldingen

Zie ook

Literatuur
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.