Basiliek van de H.H. Wiro, Plechelmus en Otgerus
De Basiliek van de H.H. Wiro, Plechelmus en Otgerus te Sint Odiliënberg in het bisdom Roermond is een parochiekerk in romaanse stijl, die in 1957 tot basiliek werd verheven. De kerk ligt op een kerkheuvel aan de Roer.
Basiliek van de H.H. Wiro, Plechelmus en Otgerus
| ||||
 | ||||
Basiliek van Wiro, Plechelmus en Otgerus te Sint Odiliënberg | ||||
| Plaats | Sint Odiliënberg | |||
| ||||
De kerk is deels opgetrokken in Kunradersteen, deels met Maaskeien en deels met bovencarbonische zandsteen.[1]
Geschiedenis
Volgens de overlevering werd in de 8e eeuw op een heuvel, de Sint-Petrusberg, aan de voet waarvan later het dorp Sint Odiliënberg ontstond, een abdij gesticht door drie Angelsaksische priesters Wiro, Plechelmus en Otgerus. Van de oorspronkelijke abdijkerk zijn bovengronds geen resten bewaard gebleven. Wel is bekend dat het een eenbeukig gebouw betrof, met een westwerk en een smaller koor. In de 11e en 12e eeuw werd deze kerk geheel vervangen.
De huidige kerk is slechts gedeeltelijk nog origineel. Hij werd tussen 1679 en 1688 gerestaureerd door de toenmalige pastoor, Willem Basel.[2] Deze restauratie was vermoedelijk niet erg ingrijpend. In 1706 gaf de bisschop van Roermond, Angelus d'Ongnies et d'Estrees, opdracht tot de viering van het duizendjarig jubileum van de aankomst van de heiligen Wiro, Plechelmus en Otgerus.[3] Sommige oude bronnen spreken daarom van 706 als stichtingsdatum van de abdij.
De meest ingrijpende restauratie, die de kerk zijn huidige aanzicht gaf, was die door architect Pierre Cuypers, van 1880 tot 1883. Mede op basis van nog aanwezige delen werden ontbrekende delen toen gereconstrueerd. De zijbeuken, de zuidelijke transeptarm met toren, de voorgevel en de beide zijkoren aan het transept werden geheel herbouwd. Bovendien werden nog bestaande oude delen vernieuwd. Tijdens de restauratie werd een graf ontdekt, waarvan gedacht werd dat hier Wiro, Plechelmus en Otgerus waren begraven.[4] De gerestaureerde kerk werd in mei 1886 ingewijd door aartsbisschop Snickers van Utrecht.[5] Toen Duitse troepen begin 1945 de koortorens opbliezen, waarbij ook grote delen van koor en transept werden verwoest, resteerde een ruïne.
Na de oorlog werd de kerk volgens de plannen van Cuypers herbouwd door Alphons Boosten, maar met een sterk versoberd interieur. Tijdens het herstel van de kerk voerde de Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek archeologisch onderzoek uit. In mei en juni 1949 werd onder het koor een oudere, veelhoekige koorsluiting gevonden. Binnen dit koor werden de resten gevonden van een rode mortelvloer uit de vroege middeleeuwen. In het midden werd een reliekgraf gevonden met dezelfde rode mortel en gevuld met zand. Tussen het zand vond men een klein stukje goudemail met een vrij primitieve Christuskop, dat gedateerd wordt omstreeks de 10e eeuw. Onder het altaar bevindt zich een nog ouder graf.[6] Mogelijk lagen hier de heiligen Wiro, Plechelmus en Otgerus begraven.[7] In 1953 kreeg Joep Nicolas de opdracht enkele glas-in-loodramen voor de kerk te maken.[8] Deze werden in 1954 uitgevoerd.[9] In september 1957 werd de kerk door paus Pius XII tot basiliek verheven.[10]
Kapel
Naast de basiliek staat de O.L. Vrouwekapel, een eenbeukig gebouw dat in de 11e eeuw werd gesticht als parochiekerk en als zodanig tot 1680 dienstdeed. Hoewel ook dit gebouw vele wijzigingen heeft ondergaan, wordt het thans van grotere historische waarde geacht dan de basiliek.
.JPG)
Basiliek en kapel.JPG)
Zijkant basiliek.JPG)
Kruisen tegen de basiliekmuur.JPG)
Plein voor de kerk
Bronnen
Referenties
|
 |
Zie de categorie Basiliek van Wiro, Plechelmus en Otgerus, Sint Odilienberg van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp. |
