Hendrik VI van Engeland

Hendrik VI (Windsor Castle, 6 december 1421 — Londen, 20 mei 1471) was koning van Engeland van 1422 tot 1461 en van 1470 tot 1471.

Hendrik VI
1421 - 1471
1e opvolger voor de Engelse kroon
Periode	1421-1422
Voorganger	Jan van Bedford
Opvolger	Jan van Bedford
Koning van Engeland
Periode	1422 - 1461
Voorganger	Hendrik V
Opvolger	Eduard IV
Koning van Engeland
Periode	1470 - 1471
Voorganger	Eduard IV
Opvolger	Eduard IV
Vader	Hendrik V
Moeder	Catharina van Valois
Wapen van Hendrik als koning van Engeland

Hendrik was het enige kind en dus de erfgenaam van koning Hendrik V van Engeland. Zijn vader stierf toen hij nog maar enkele maanden oud was; zijn moeder, Catharina van Valois, was van Franse afkomst en slechts 20 jaar oud. Vanwege haar nationaliteit mocht zij zich nauwelijks bemoeien met de opvoeding van haar zoon. Regenten voerden in zijn naam het bewind.

Hendriks halfbroers, Edmund en Jasper, kinderen uit het tweede huwelijk van zijn moeder met hofmeester Owen Tudor, kregen later de titel van graaf. Edmund werd de vader van Henry Tudor, de latere koning Hendrik VII van Engeland.

Kroning van Hendrik tot koning van Frankrijk in de Notre-Dame in Parijs.

Hendrik werd een maand voor zijn achtste verjaardag, op 6 november 1429, gekroond in Westminster Abbey. Twee jaar later, op 16 december 1431, werd hij in de Notre Dame te Parijs gekroond als koning van Frankrijk (N.B.: twee-en-een-half jaar eerder, op 17 juli 1429, was Karel VII in Reims óók al als koning van Frankrijk gekroond, door toedoen van het optreden van Jeanne d'Arc; zíjn koningschap werd echter alleen erkend door de partij van de Armagnacs).

Hendrik VI nam echter zelf pas de regering op zich toen hij zes jaar later, in 1437, op zijn zestiende meerderjarig werd.

In het begin van zijn regeringsperiode waren de machtigste regenten zijn ooms Jan van Bedford en Humphrey van Gloucester. Jan stierf in 1435; Humphrey werd beschuldigd van verraad en overleed in 1447.

Als gevolg van zijn successen in de Honderdjarige Oorlog had zijn vader Hendrik V grote gebieden verworven in Frankrijk en was door het verdrag van Troyes in 1420 erfgenaam geworden van de Franse kroon, maar tijdens de regering van zijn zoon zou dit gebied volledig verloren gaan. Met de Vrede van Atrecht in 1435 verloor Hendrik zijn belangrijkste bondgenoot Filips de Goede, de hertog van Bourgondië in deze oorlog. Hendrik VI was gericht op het geestelijke en ontbeerde de wereldlijke wijsheid om effectief te regeren. De Slag bij Castillon in 1453 beëindigde de oorlog. Enkel Calais bleef over.

Zijn vrouw, Margaretha van Anjou (dochter van René I van Anjou, vertrouweling van koning Karel VII van Frankrijk), met wie hij in 1445 trouwde, was politiek bekwamer. Het huwelijk was een deel van de wapenstilstand van het verdrag van Tours met Karel VII. Toen hun eerste en enige kind Eduard in 1453 werd geboren had de koning al een geestelijke inzinking gehad, en gingen er geruchten dat het kind niet van hem was.

Op 4 maart 1461 na een hevige strijd tussen de huizen Lancaster en York, die elkaar de troon betwistten, werd Hendrik afgezet door een ander achterachterkleinkind van Eduard III van Engeland, Eduard van York, bekend als koning Eduard IV van Engeland (Rozenoorlogen).

Engeland, groot met portret van koning Hendrik VI, geslagen te Calais.

Koningin Margaretha was echter vastbesloten namens haar man en haar zoon de troon te heroveren. Hiertoe sloot zij een verbond met Richard Neville, graaf van Warwick, die in onmin leefde met de nieuwe koning. Richard huwelijkte zijn dochter, Anne Neville, uit aan de zoon van Margaretha, de prins van Wales, Eduard; bestreed en versloeg Eduard van York en herstelde het koningschap van Hendrik VI op 30 oktober 1470. Dit duurde echter niet lang.

Eduard IV zocht steun bij zijn Bourgondische bondgenoot, hertog Karel de Stoute en viel Engeland binnen. Warwick werd gedood op 14 april 1471 in de slag van Barnet. Op 4 mei 1471 werd Hendriks zoon, Eduard, gedood in de slag van Tewkesbury. En ook omstreeks mei 1471 werd Hendrik VI gevangengezet in de Tower of London, waar hij waarschijnlijk werd vermoord. Richard, hertog van Gloucester, de latere koning Richard III, wordt weleens genoemd als dader, maar dit wordt onwaarschijnlijk geacht. Hendrik werd begraven in Chertsey Abbey. Later werd zijn lichaam overgebracht naar Windsor Castle en vervolgens naar Westminster Abbey.

Eduard IV volgde hem op.