Boskoop

Boskoop ( uitspraak (info / uitleg)) is een plaats in Zuid-Holland, die gelegen is aan (gekanaliseerde) rivier de Gouwe tussen Alphen aan den Rijn en Waddinxveen. Het dorp is vooral bekend vanwege de appel- en sierteelt en de Schouw. Tot 1 januari 2014 was Boskoop een zelfstandige gemeente, per die datum is Boskoop opgegaan in de fusiegemeente Alphen aan den Rijn.

Boskoop
Plaats in Nederland
(Details) (Details)

Situering
Provincie Zuid-Holland
Gemeente Alphen aan den Rijn
Coördinaten52° 5′ NB, 4° 33′ OL
Algemeen
Inwoners (BAG, 2019)16.005[1]
Overig
Postcode2771
Woonplaatscode2998
Voormalige gemeente- 2013
Opgegaan inAlphen aan den Rijn
Websitewww.boskoop.nl
Portaal    Nederland

Algemene gegevens

Boskoop is een dorp gesitueerd aan beide oevers van de Gouwe en het ligt tussen Alphen aan den Rijn (in het noorden) en Waddinxveen (in het zuiden), die allebei ook grenzen aan deze (gekanaliseerde) rivier. Het dorp wordt in het westen begrensd door Hazerswoude-Dorp en in het oosten en zuidoosten door de gemeente Bodegraven-Reeuwijk . De oevers van de Gouwe worden verbonden door een hefbrug die aan de oostzijde doorloopt in het Reijerskoop en aan de westkant in de belangrijkste verbindingsweg in Boskoop, de Zijde.

Boskoop is nationaal en internationaal bekend om zijn boomkwekerijen, waarvan er ongeveer 770 verspreid liggen over een oppervlakte van 1100 hectare, omgeven door vele honderden kilometers waterwegen en sloten ten behoeve van de drainage. Per 4 oktober 2019 had Boskoop een inwoneraantal van 16.005.[1]

Tot 1988 bestond in Boskoop de Rijks Hogere School voor Tuin- en Landschapsinrichting. In dat jaar fuseerde deze met de Wageningse laboratoriumopleiding Stova, de Rijks Hogere Landbouwschool in Deventer en de Hogere Bosbouw en Cultuurtechnische School in Velp tot Hogeschool Van Hall Larenstein, gevestigd in Velp en Deventer.

Tot 1 januari 2014 was Boskoop een zelfstandige gemeente, sindsdien behoort het tot de fusiegemeente Alphen aan den Rijn.

Verkeer en vervoer

Boskoop ligt aan de enkelvoudige spoorlijn Gouda - Alphen aan den Rijn en heeft twee stations: station Boskoop, gelegen tegenover het rosarium en sinds 10 december 2017 station Boskoop Snijdelwijk.

Per auto is Boskoop van diverse richtingen bereikbaar. Men kan vanaf Alphen aan den Rijn de Alphenseweg volgen die langs de Gouwe loopt en over Boskoop verder doorloopt richting Waddinxveen en Gouda als N207. Aan de westkant is verder de N455 een belangrijke verbindingsroute.

Bodem, landschap en geschiedenis

De veenmoerassen die op de plaats van het huidige Boskoop waren gelegen werden in de 12e eeuw in cultuur gebracht door middel van cope-ontginning. Hieraan ontleent Boskoop zijn naam: de cope van Bucki of Buckeskop, genoemd naar een Fries met de (voor)naam Bucke. Zie ook Vriezekoop. Graaf Willem I noemde Boskoop zo in de oorkonde die hij in 1222 opstelde ten behoeve van de abdis van de Abdij van Rijnsburg.[2]

Veengrond

Het verloop van de geschiedenis van Boskoop heeft veel te maken met het feit dat de gemeente op een gebied met een dikke veenlaag ligt. In Boskoop is nooit op grote schaal turf gewonnen, zoals op veel andere plekken in het Groene Hart. In het Hollandse binnenland werden de veengronden langs een riviertje meestal van de vervening uitgezonderd wegens de afwijkende, voor turf minder geschikte samenstelling. In bepaalde perioden zou de abdij de afgraving van de veenlaag op haar grondgebieden niet hebben toegelaten. Om gronden voor de boomkwekerij te verbeteren is er veel grond van buiten aangevoerd (‘opgevaren’). Daardoor heeft de bodem van Boskoop een bijzondere, in hoge mate door de mens bepaalde samenstelling.

Boomteelt

Vanouds beschouwt men de bodem onder Boskoop als bijzonder geschikt voor de boomteelt. Eeuwenlang heeft Boskoop zich met name toegelegd op de teelt van fruit en fruitbomen, met name appels en appelbomen. Volgens sommigen werd men daarin gestimuleerd door de Abdij van Rijnsburg. Een appelsoort die in de Lage Landen en Duitsland wijd verspreid is, draagt de naam van de plaats: de schone van Boskoop, een ondersoort van de goudreinette. In Duitsland ontdekte fruitplantage-pionier Otto Schmitz-Hübsch in 1923 een mutatie van deze soort die hij opkweekte en in 1939 als roter Boskoop Schmitz-Hübsch in de handel bracht. Dit is tot nu toe de meest verkochte appelsoort in Europa. Ook een druivenras is naar de plaats genoemd, de glorie van Boskoop. Van de 15e tot de 17e eeuw werden er steeds meer bomen geproduceerd en deden ook andere siergewassen hun intrede, zoals Azalea’s. Boskoop startte aan het einde van de 19e eeuw met de export van zijn producten waarbij Duitsland eerste afnemer was. Tegenwoordig zijn veel Boskoopse boomkwekerijen in feite vooral sierteeltbedrijven want veel van de gekweekte boomsoorten zijn stekjes op het moment van verkoop.

Oost-Aziatische boktor

In december 2009 is de Oost-Aziatische boktor in Boskoop aangetroffen. Deze uitheemse kever kan verwoestend te werk gaan in bomen en planten, reden waarom het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit in januari 2010 ter plaatse een ongeveer drie weken durende zoektocht naar de Oost-Aziatische boktor begon met de bedoeling verspreiding te voorkomen.[3] Reeds op 12 februari kon de minister van Landbouw Boskoop boktorvrij verklaren.[4]

Landschap en sloten

Boskoop levert vanwege zijn veenbodem en de talrijke boomkwekerijen een bijzondere aanblik. De vele sloten, de schouwen (bootjes), de ‘moerbomen’ op de kwekerijen, draaibruggetjes, ophaalbruggen, houten schuurtjes in combinatie met enkele diepe veenpolders in de omgeving maken het landschap apart.

Al in de Middeleeuwen was in de gemeente ongeveer 2000 kilometer aan sloten aangelegd, met daartussen langgerekte eilanden van vaak maar zo’n 15 meter breed. Opmerkelijk is dat veel afmetingen in het Boskoopse kwekerijgebied steeds worden bepaald aan de hand van de Rijnlandse roede, een oude Hollandse lengtemaat van 3,76 m, of 14,19m². Dit geldt voor bijvoorbeeld de omvang van een kwekerij en de plantafstand tussen laanbomen.

Tussen de eilanden bevonden zich soms ook ‘elzenakkertjes’, windkerende houtwallen op heel smalle eilandjes. Veel van het vervoer in Boskoop werd dan ook tot voor kort via het water verricht, vaak met houten ‘schouwen’. Later besloot men, vooral vanwege het bouwen van veel loodsen en kassen en de komst van zwaar vrachtverkeer veel sloten te dempen en over te gaan tot het samenvoegen van kleinere stukken land in grotere delen. Toch zijn er in het begin van de 21e eeuw in Boskoop nog veel waterwegen en kwekerijen die daar voor de aan- en afvoer van bepaalde materialen van afhankelijk zijn. Men noemt Boskoop dan ook weleens `Klein Giethoorn'. Er bestaat een gelijknamig hotel, dat gesitueerd is in de polders aan de noordwestkant van het dorp.

De sloten in Boskoop staan bekend als tamelijk visrijk, en bieden in het voorjaar een fleurig beeld door de vele dotterbloemen. Een in Boskoop opvallend talrijke watervogel is de fuut.

Boskoops volkslied

Een gedicht van Maarten Splinter vormt de basis van het Boskoopse volkslied. Splinter was in Boskoop onder meer bekend als verzetsheld. Na de oorlog werd het gedicht voorgelezen op een Volkszangavond. Men was op zoek naar een passende melodie voor het gedicht. De Boskoopse afdeling van de N.V.H (waarschijnlijk de Nederlandse Vereniging van Huisvrouwen) besloot op 30 januari 1946 een wedstrijd uit te schrijven, met als eerste prijs 25 gulden en als tweede prijs een consumptieartikel naar keuze. De jury bestond uit Herman Steinz, een bekend musicus uit Den Haag en de Boskoopse muziekdocent Hein 's-Gravensande, de vader van tv- en radiopresentator Ad 's-Gravesande (tegenwoordig directeur van de AVRO). Op 15 februari 1946 sloot de wedstrijd. Op die dag waren nog niet alle inzendingen binnen en sommige inzenders hadden een bestaande melodie aangepast. Dit was niet de bedoeling. De deelnemers kregen daarom nog enkele dagen respijt. Uiteindelijk werd twee weken later de winnaar uit de ruim twintig inzendingen bekendgemaakt. De Boskoper Jan Erkelens, die de inmiddels bekende melodie had gecomponeerd, ging met de eerste prijs van 25 gulden aan de haal.[5]

Het Boskoops Volkslied
Waar de schoonste rozen groeien,
Waar de Gouwe rustig stroomt,
Waar de Rhododendrons bloeien,
Tusschen allerlei geboomt’;
Daar bij Flora's liefste kind'ren,
In dat drassig veengebied,
Tusschen dartel mooie vlind'ren,
Zingt de boomkweeker zijn lied.
Open grenzen zij ons streven,
Voor het kweekersfabrikaat,
Dan alleen kan Boskoop leven,
Als de wereld open staat.
Nooit kon Boskoops roem verbleeken,
Boskoops glorie blijft vooraan,
Ja, naar alle hemelstreken
Zullen Boskoops planten gaan.
IJv'rig en vol Gods vertrouwen
Doet de Boskooper zijn plicht;
Helpt aan Neêrland’s toekomst bouwen,
Dat maakt alle arbeid licht.
Met het oud Oranje-Boven,
en het Rood, Wit, Blauw in top,
Zullen wij altijd gelooven:
Boskoop geeft het nimmer op.

Bezienswaardigheden

Gerelateerd aan de sierteelt

Veel van de bezienswaardigheden en evenementen in Boskoop hebben een relatie met de sierteelt en de boomkwekerij.

  • Nabij het spoorwegstation vindt men een vrij toegankelijk Rosarium (rozentuin). De toegang is gratis. Vooral in de zomer vinden veel mensen het parkje een bezoek waard, alleen al om het feit dat er meer dan 160 verschillende rozen te bezichtigen zijn naast diverse andere struiken, bomen en planten.
  • In Boskoop staat ook het Boomkwekerijmuseum. Dit museum is gevestigd in een oude boomkwekerswoning uit 1870, gelegen aan het Reijerskoop, nummer 54-56, nabij het Boskoopse VVV-kantoor. Achter het museum bevindt zich een rozentuin met soorten afkomstig uit de 17e tot en met de 20e eeuw.
  • Een befaamde 'sortimentstuin' is de "Proeftuin van Holland" aan het Rijneveld 153, alwaar men honderden verschillende gewassen kan bezichtigen, waarvan een groot gedeelte in Boskoop ook ontwikkeld of gekweekt worden. Deze tuin is vernoemd naar ene Harry van de Laar. De sortimentstuin is te bezichtigen met een gids.
  • Er zijn verder diverse particuliere collectietuinen te bezichtigen.
  • Boottochten worden georganiseerd van voorjaar tot herfst. Deze tochten gaan door de vele vaarten en sloten van Boskoop langs de meest schilderachtige, vanaf de weg doorgaans niet zichtbare achterzijden van de kwekerijen. Gedurende de tocht wordt informatie gegeven over de historie, landschap, de kwekerijen en bijzonder plantmateriaal.
  • Elk jaar wordt de Boomkwekerij kanotocht georganiseerd. Dit is de enige keer per jaar dat het per kano mogelijk is de honderden bruggen te passeren zonder ze zelf open te hoeven doen.

Overige bezienswaardigheden en evenementen
  • De Hervormde kerk uit 1895 van architect H.J. Nederhorst.
  • De Boskoopse hefbrug is onderdeel van een stel van drie dergelijke bruggen, waarvan de andere twee in Alphen aan den Rijn en Waddinxveen staan. Vanwege de zeer centrale ligging van de Boskoopse hefbrug neemt zij een belangrijke plaats in in het straatbeeld van de dorpskern van Boskoop. In het begin van de jaren negentig heeft men bij een verbouwing van de hefbrug ervoor gezorgd dat de veiligheid voor fietsers aanmerkelijk verbeterde door aan de zijkant van de brug een apart fietspad te realiseren.
  • De Gereformeerde kerk van J.H. van Osnabrugge uit 1930.
  • Imposant is de Boskoopse watertoren. De watertoren bevindt zich aan dezelfde weg die over de hefbrug gaat, aan de noordwestzijde van het dorp. Inmiddels is de (nu half ontmantelde) watertoren in particuliere handen, mede vanwege de hoge onderhoudskosten van het historisch belangrijke bouwwerk. De kosten om de watertoren te renoveren bleken echter dusdanig hoog dat dit door de particuliere eigenaar (dhr. Spoorenberg) niet op te brengen was en er ook geen ondersteuning vanuit de toenmalige gemeente beschikbaar was. Na het overlijden van dhr. Spoorenberg heeft de watertoren enkele jaren te koop gestaan en was de toekomst onzeker. In januari 2016 is de watertoren aangekocht door een tot nu toe onbekende koper. Deze is van plan de watertoren weer te restaureren.
  • Het raadhuis is in 1928-1929 gebouwd door architect Dirk Lucas Landman.
  • Boskoop kent een levendig carnaval. Sinds 1974 heeft Boskoop een Carnavals vereniging: "De Krooshappers", Boskoop heet tijdens het carnaval dan ook Kwakveen. Elk jaar is er een drukbezochte optocht, die door het dorp gaat.
  • De Boskoopse vogeltjesmarkt is een ander bekend evenement dat te vinden is in Boskoop. Deze werd voorheen gehouden in de Beurshal, maar is nu te vinden op het ITC-terrein in Hazerswoude, dat aan de noordwestkant van Boskoop grenst.
  • Ten slotte wordt ieder jaar het Luilak-toernooi georganiseerd. Dit voetbaltoernooi begint om 3 uur 's ochtends met de aftrap door de burgemeester. Het toernooi wordt afgesloten met de prijsuitreiking, waarbij een bekende voetballer de eerste prijzen overhandigt aan de winnende teams.
  • Het tentoonstellingsgebouw Flora van architect Dirk Lucas Landman uit 1932.
  • De kerk van de Remonstrantse Broederschap is een klein kerkgebouw uit 1932, ontworpen door de gemeente architect Klaas van Nes.

Monumenten

In de gemeente zijn er een aantal rijksmonumenten, gemeentelijke monumenten, en een oorlogsmonument, zie:

Wegen

Tot 2011[6] stond Boskoop tientallen jaren onder speciaal financieel toezicht in de vorm van de z.g. artikel 12-status. Deze situatie werd met name veroorzaakt door de bijzonder hoge kosten voor het onderhoud van wegen. De wegen verzakken namelijk voortdurend vanwege de weke en diepe veenbodem in combinatie met het vele zware vrachtverkeer van en naar de boomkwekerijen.

De gemeente ontving een speciale extra subsidie voor wegenonderhoud waarmee onder andere de belangrijkste verkeersader, de Zijde, opgeknapt is. Enkele wegen werden meer dan 50 centimeter verhoogd waardoor garages van inwoners in een dal terecht kwamen.

Verkeersproblematiek

De infrastructuur van de Boskoop is al jaren ongeschikt voor het afhandelen van het verkeersaanbod. Belangrijk knelpunt hierin is de Zijde met daarop de Hefbrug. Na een aantal storingen van de Boskoopse Hefbrug en een lange stremming van de hefbrug in Waddinxveen wordt er gezocht naar een structurele oplossing van het verkeersprobleem. Door de ligging van Boskoop in het Groene Hart zijn de mogelijkheden daartoe echter beperkt. Een andere belangrijk knelpunt is de hoeveelheid vrachtverkeer, zowel (inter)nationaal als lokaal. Aan de Oostelijke zijde van Boskoop is een Rondweg aangelegd om het vrachtwagenverkeer over de lokale straten te verminderen. Deze rondweg verbindt de Henegouwerweg met het kwekersgebied en de N11, zonder de dorpskern te doorsnijden. Aan de westkant van het dorp zijn meerdere alternatieven overwogen. Twee onderdelen worden op het moment gepland:

  • Verlengde Bentwoudlaan, waardoor een snellere verbinding tussen de A12 en Boskoop-west mogelijk wordt.
  • Verlengde Roemer, waardoor vrachtverkeer naar het noordelijk gelegen kwekersgebied buiten de kern om wordt geleid.

Beide plannen worden ook met kritiek ontvangen vanwege de impact op de natuur.

Tevens is in centrum Boskoop een verkeerslichtinstallatie ingericht om een betere en veiligere overgang van het voetgangersgebied over de Zijde mogelijk te maken.

Andere plannen in ontwikkeling

Er zijn nog andere plannen in diverse stadia van onderzoek of inrichting:

  • Transporthubs aan de oostzijde en westzijde van het dorp, waardoor het aantal transport bewegingen binnen Boskoop wordt verminderd.
  • Ontsluiting van de verlengde Roemer naar de N11. Dit is echter niet mogelijk omdat hier natuurgebied Zaanse Rietveld tussen ligt.
  • Vervangen van de Hefbrug door een tunnel. Dit plan wordt op het moment nog als te duur beschouwd.
  • Een tweede oeververbinding aan de noord- dan wel de zuidzijde van Boskoop. Ook dit plan wordt als te duur beschouwd.

Gemeentefusie

Er is een aantal jaren onderzocht of er een mogelijkheid is om de gemeente Boskoop samen te voegen met een van de omliggende gemeenten.

Er waren plannen om vanaf 2011 Boskoop samen te smelten met de gemeente Rijnwoude op vrijwillige basis. Aanvankelijk wilde de gemeente Boskoop dat Waddinxveen ook bij de fusie betrokken zou worden. De Gedeputeerde Staten van de provincie Zuid-Holland wezen dit echter af in november 2007. Met name vanuit Waddinxveen was hier veel weerstand tegen. De provincie heeft verdere samenwerking of een fusie tussen Waddinxveen en Gouda bestudeerd. Op 10 januari 2008 gaf Boskoop aan de nieuwe fusiegemeente ook te willen uitbreiden met Zoeterwoude. Deze laatste heeft bij monde van burgemeester Liesbeth Bloemen laten weten hier geen interesse in te hebben. Omdat er o.a. te weinig draagvlak bestond onder de bewoners in de gemeente Rijnwoude is de fusie afgeblazen,[7] tot ongenoegen van de gemeente Boskoop.[8]

Op 30 juni 2011 werd besloten dat de gemeente per 1 januari 2014 zal fuseren met Alphen aan den Rijn en Rijnwoude. De fusie, die in Boskoop vaak als annexatie wordt betiteld, heeft een aantal gevolgen gehad:

  • Het raadhuis verloor haar status, met als doel dit te verkopen. Verkoop bleek echter niet succesvol, waardoor er gezocht moest worden naar mogelijkheden om het pand alsnog voor de gemeenschap in te zetten, bijvoorbeeld door er maatschappelijke organisaties te vestigen (o.a. Tom in de buurt). De raadzaal bleef wel beschikbaar als trouwlocatie.
  • Om de belangen van de oud-gemeente Boskoop te behartigen in de nieuwe gemeente, is een dorpsraad opgericht. Deze heeft een adviserende rol.
  • De bibliotheek van Boskoop is van eigenaar veranderd. Deze was voorheen onderdeel van de Bibliotheek De Groene Venen en is na de fusie onderdeel geworden van de Bibliotheek Rijn en Venen.
  • De nieuwe gemeente heeft een bouwstop afgekondigd op alle nieuwbouwprojecten in Boskoop waar dit nog mogelijk was, omdat de woninggroei niet in verhouding zou staan met de te verwachten groei van het aantal inwoners in Boskoop.

Politiek

Gemeenteraad

De gemeenteraad van Boskoop bestond uit 17 zetels. Hieronder staat de samenstelling van de gemeenteraad sinds 1994:

Gemeenteraadszetels
Partij19941998200220062010
CDA54655
VVD34435
ChristenUnie*22232
D6621112
GroenLinks12222
PvdA22231
Totaal1515171717
  • De ChristenUnie werd in 1994 en 1998 vertegenwoordigd door de RPF, één van haar voorgangers.

Galerij
  • Boskoop
  • Rosarium
  • Gemeentehuis
  • Boskoopse hefbrug
  • Over de Gouwe
  • Watertoren met huis

Geboren

Trivia
  • Boskoop kwam in oorlogstijd over Radio Oranje. De codenaam voor de wapendropping was: Vier ogen zien meer dan twee. De boerderij bij die plek, aan het eind van het Reijerskoop, draagt nog deze spreuk.
  • In het Rijksmuseum hangen schilderijen en etsen van de in Boskoop geboren schilder Jan Bedijs Tom. (1813-1894)
  • Op basis van een officiële stemming onder de bewoners van de nieuwe gemeente is de nieuwe gemeentenaam 'Rijn en Gouweland' gekozen. De stemverdeling speelde hier een belangrijke rol in. Iedere gemeente in de fusie heeft een even zware stem in de keuze. Een stemverdeling verdeeld over de inwoners zou Alphen aan den Rijn echter een zwaardere stem geven dan de overige gemeentes bij elkaar. De drie gemeenteraden kwamen er niet uit en uiteindelijk heeft toenmalig minister Liesbeth Spies (Binnenlandse Zaken) de naam vastgesteld op Alphen aan den Rijn.
  • Dezelfde Liesbeth Spies werd eind 2014 burgemeester van de gefuseerde gemeente.

Zie ook
Plaatsen in de gemeente Alphen aan den Rijn

Hoofdplaats: Alphen aan den Rijn     Wijken en Buurten: Oudshoorn · Ridderveld · Zegersloot · Hoorn · Hoge Zijde · Lage Zijde · Steekterpolder · Kerk en Zanen · Rietveld
Dorpen: Aarlanderveen · Benthuizen · Boskoop · Hazerswoude-Dorp · Hazerswoude-Rijndijk · Koudekerk aan den Rijn · Zwammerdam
Buurtschappen: Bent · Benthorn · De Roemer · Draaibrug · Gnephoek · Gouwsluis · Groenendijk · Groeneweg · Halve Raak · Heimansbuurt · Hogeveen · Hoogewaard · Hoorn · Kort-Steekterweg · Laag Boskoop · Loete · Middelburg (deels) · 's-Molenaarsbuurt · Oostbuurt · Otweg · Ridderbuurt · Rietveld · De Roemer · Steekterweg/Goudse Rijpad · Spoelwijk · Voorweg · Westeinde
Zuid-Holland: Steden en dorpen    Nederland: Provincies · Gemeenten

Zie de categorie Boskoop van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
Beluister (info)

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.