Borussia Dortmund

De club werd opgericht op 19 december 1909. Aan het begin van de oprichtingsvergadering was er nog geen naam voor de nieuwe club. Er werd voor Borussia gekozen, volgens sommigen naar de nabijgelegen Borussiabrouwerij, maar het zou ook om de Latijnse benaming van Pruisen kunnen gaan omdat in vele Pruisische steden er wel een voetbalclub is met die naam. Het duurde een hele tijd voor Dortmund de topclub werd die het nu is. In de begindagen stond de club in de schaduw van stadsrivalen Dortmunder SC 1895, VfB Dortmund 1897, Alemannia 05 Dortmund en BV 04 Dortmund.

Er bestond al in de begindagen ook een atletieksectie bij de club, die toen nog voluit bekendstond als BV Borussia 09 Dortmund. Op 19 juni 1910 sloot de atletieksectie zich bij de West-Duitse bond aan. De voetbalafdeling volgde op 3 december. De atletieksectie diende als een Trojaans paard, er waren in die tijd zoveel voetbalclubs dat de bond regelmatig een stop inlaste voor nieuwe leden. Omdat de atletieksectie al lid was kon de voetbalafdeling ook probleemloos lid worden. De eerste officiële wedstrijd van de club werd gespeeld op 15 januari 1911 en werd met 9-3 gewonnen van VfB Dortmund 1897. Vanaf september 1911 werd de club opgenomen in de competitie. De club startte in de C-klasse, de laagste reeks, en werd daar meteen kampioen. In de zomer van 1912 sloten de clubs Rhenania, Britannia en Deutsche Flagge zich bij Borussia aan. De club veranderde de blauw-wit-zwarte kleuren nu naar zwart-citroengeel. In 1914 werd de club kampioen in de B-klasse, echter werd de verdere groei van de club bemoeilijkt door het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog. Hierdoor werd de Ruhrcompetitie in meerdere reeksen onderverdeeld en zo speelde de club in 1916/17 in de hoogste reeks. Het district Dortmund was in twee reeksen verdeeld en Borussia werd derde in groep 2 achter SuS Alemannia 05 en Östlicher SV. Vanwege de oorlog moest de club echter de activiteiten voor jaren staken. Negen van de achttien stichtende leden van de club sneuvelden in de oorlog. In 1918/19 nam de club opnieuw deel aan het kampioenschap en werd weer derde. Na dit seizoen werd er opnieuw gevoetbald zoals voor de oorlog en was er één competitie waardoor Borussia terug naar de tweede klasse moest. Na een tweede plaats werd de club kampioen in 1921, in de eindronde om promotie ging de club echter de boot in tegen SV 08 Dortmund. In 1923 werd de speelwei uitgebreid naar een stadion voor 10.000 toeschouwers. Na de vicetitel in 1926 promoveert de club weer naar de hoogste klasse. Samen met SV Langendreer 04 eindigde de club daar echter op de laatste plaats en degradeerde. Een onmiddellijke terugkeer zag Borussia aan de neus voorbij gaan door een tweede plaats.

Door een competitiehervorming verzeilde de club in 1929 zelfs in de derde klasse, na één jaar kon de club wel weer promoveren. In 1932 werd de club kampioen, maar slaagde er niet in te promoveren. Het volgende seizoen verloor de club weerveen testwedstrijd om de titel tegen Arminia 08 Marten.

In 1933 kwam de NSDAP aan de macht in Duitsland en de West-Duitse bond werd ontbonden. De acht competities werden vervangen door drie Gauliga's. Geen enkele club uit Dortmund kon de afgelopen jaren haar stempel drukken op de competitie, de overheid besloot een topclub te vormen door Dortmunder SC 95 en de Sportfreunde te fuseren. Dit project mislukte, daar de club meteen degradeerde uit de Gauliga Westfalen. Later werd deze fusie ontbonden en Dortmund had twee jaar lang geen club op het hoogste niveau. Na de titel van Borussia in de Bezirksklasse in 1936 kwam daar verandering. Borussia was nu voor het eerst de beste club van de stad en werd meteen derde in de competitie. De club verhuisde van het noordoosten van de stad naar een nieuw stadion (Stadion Rote Erde) in het zuiden van de stad. In de Tschammerpokal, de voorloper van de DFB-Pokal, bereikte de club de kwartfinale en werd zo ook voor het eerst op nationaal niveau bekend, Waldhof Mannheim schakelde de club uit. Het volgende seizoen werd de club vicekampioen, achter Schalke 04 dat de Gauliga domineerde en elk seizoen kampioen werd. Na nog een derde plaats in 1938/39 werd de club voorlaatste het volgende seizoen en werd enkel maar gered doordat de competitie met twee clubs uitgebreid werd. Borussia herstelde zich met een vierde en tweede plaats de volgende seizoenen. In de laatste twee seizoenen werd de club zesde en derde.

De eerste successen boekte Borussia Dortmund in de jaren vijftig. Na enkele malen districtskampioen geworden te zijn, werd in 1956 in een finale tegen Karlsruher SC voor de eerste maal het landskampioenschap behaald. Dat werd een jaar later herhaald.

In 1963 was Borussia de laatste Duitse landskampioen voor de invoering van de Bundesliga. In het volgende jaar werd de halve finale van de Europacup I bereikt, maar daarin werd van Internazionale verloren. In 1966 was het Europees wel raak, de Europacup II werd gewonnen tegen Liverpool.

Daarna ging het bergafwaarts met de club, uitmondend in een degradatie in 1972. In 1976 werd er weer gepromoveerd, maar in de jaren tachtig bleef het vechten tegen degradatie.

De jaren negentig waren het topdecennium voor Borussia. In 1989 won de club al de DFB-Pokal in een finale tegen Werder Bremen. Maar in 1991 werd de onbekende trainer Ottmar Hitzfeld aangesteld. Hij had al meteen succes, want dat jaar werd Dortmund bijna kampioen. In 1995 was het dan wel zover, met spelers als Jürgen Kohler en Andreas Möller. Na het kampioenschap van het jaar daarop, behaalde Borussia in 1997 zijn grootste prijs. In de halve finale van de Champions League werd eerst Manchester United verslagen en in de finale won Dortmund van Juventus.

In 2000 werd Borussia als eerste Duitse voetbalclub op de beurs gezet. In 2002 werd nog een keer verrassend het kampioenschap gewonnen, nadat Bayer Leverkusen drie rondes voor het eind van de competitie nog 5 punten voor lag. In dat jaar werd ook de finale van de UEFA Cup bereikt, maar Borussia verloor toen van Feyenoord.

Borussia Dortmund-spelers vieren het winnen van de Bundesliga in 2011

In 2004 kwam Bert van Marwijk als trainer over van Feyenoord. Maar de club had grote schulden en kon zich dus niet met de top meten. Er moest in 2005 zelfs nog even voor degradatie gevreesd worden. Op 18 december 2006 gingen Van Marwijk en de club uit elkaar. Hij werd opgevolgd door Jürgen Röber, die op 12 maart 2007 weer vertrok. Nadien werd Thomas Doll aangesteld, die daarvoor ontslagen was bij Hamburger SV. Onder Doll werd in 2008 de finale bereikt van de DFB-Pokal, die na verlenging met 2-1 werd verloren van Bayern München. Doordat Bayern ook kampioen werd, mocht Dortmund voor het eerst in vijf jaar weer Europees voetbal spelen.

Nog voor de start van het nieuwe seizoen 2008/09 werd Doll bedankt voor bewezen diensten, en werd de jonge trainer Jürgen Klopp aangesteld. Klopp had tot dan 19 jaren bij FSV Mainz gewerkt als speler en daarna als trainer. Ondanks het magere seizoen 2007/08, dat op de 13e plaats werd afgesloten, bleven de fans hondstrouw en werden weer bijna 50.000 seizoenkaarten verkocht. Het gemiddelde toeschouwersaantal lag ook vorig seizoen weer ruim boven de 74.000 per thuiswedstrijd, waar de bekende Südtribune (26.000 staanplaatsen) een echte Gelbe Wand vormt. De sfeer is in heel Duitsland en ver daarbuiten bekend.

In het seizoen 2012/13 haalde de ploeg de finale van de Champions League (25 mei 2013 in het Wembley Stadium) door Real Madrid, Málaga en Sjachtar Donetsk te verslaan. In de poule eindigde de ploeg als eerste, voor Real Madrid, Ajax en Manchester City.

In het seizoen 2016/17 verzekerde Borussia Dortmund zich van directe plaatsing voor de UEFA Champions League door op de slotdag van de Bundesliga met 4-3 te winnen van Werder Bremen. De ploeg van trainer-coach Thomas Tuchel eindigde door die overwinning op de derde plaats en daarmee boven 1899 Hoffenheim, dat niet verder kwam dan een 0-0 gelijkspel tegen Augsburg.[1] In de slotfase van het duel tegen Werder Bremen kroonde aanvaller Pierre-Emerick Aubameyang zich vanaf de strafschopstip tot topscorer van de Bundesliga. Met 31 treffers maakte hij er één meer dan Robert Lewandowski van Bayern München.

Borussia Dortmund bleek in het seizoen 2016/17 de Europese voetbalclub met de meeste toeschouwers per thuiswedstrijd. Gemiddeld 79.653 fans bevolkten het stadion van de Duitse Bundesligaclub[2] Dortmund voerde daarmee de Europese ranglijst aan, zo becijferde de Franse sportkrant L'Equipe, en versloeg het beroemde stadion Camp Nou van FC Barcelona. Daar zaten gemiddeld 77.572 toeschouwers op de tribunes bij thuiswedstrijden. Het Old Trafford van Manchester United volgde op plaats drie met 75.290 toeschouwers

Borussia Dortmund sloot het seizoen 2016/17 succesvol af door op zaterdag 27 mei de DFB-Pokal te winnen. In de finale, gespeeld in het Olympisch Stadion in Berlijn, won de ploeg met 2-1 van Eintracht Frankfurt. Drie dagen later echter werd coach Thomas Tuchel ontslagen. Enkele onenigheden met het bestuur en sommige spelers zouden aan de basis van het ontslag hebben gelegen[3] Hij werd opgevolgd door Peter Bosz, die overkwam van AFC Ajax, met wie hij kort daarvoor in de finale van de UEFA Europa League had gestaan. Bosz had nog een contract tot de zomer van 2019 bij Ajax, maar dat werd afgekocht door de kapitaalkrachtige Duitse club. Naar verluidt zou daarmee een bedrag van enkele miljoenen euro's zijn gemoeid. Bosz zelf zou een slordige 4 miljoen per jaar gaan verdienen in Dortmund.[4] De eerste keuze, de Zwitserse trainer Lucien Favre van OGC Nice, bleek onhaalbaar, aangezien zijn club hem niet wilde laten gaan en de trainer zelf dat respecteerde.[5]

Op 11 april 2017 werd er voor de Champions League-wedstrijd tegen AS Monaco een aanslag gepleegd op de spelersbus van Borussia Dortmund. Hierbij vielen er twee gewonden waaronder een politieagent en de verdediger Marc Bartra, er vielen geen dodelijke slachtoffers. Het motief voor de aanslag was het speculeren op een koersval van de aandelen uit geldgewin. De Russische verdachte Sergej V. zal terechtstaan voor 28-voudige moordpoging op de spelers. De match werd één dag uitgesteld.[6]

Dortmund roerde zich flink op de transfermarkt na afloop van het seizoen 2016/17. Achtereenvolgens Ömer Toprak (Bayer Leverkusen), Mahmoud Dahoud (Borussia Mönchengladbach), Dan-Axel Zagadou (Paris Saint-Germain) en Maximilian Philipp (SC Freiburg) werden gehaald[7]

• Harry Decheiver
• Dennis Gentenaar
• Cedric van der Gun
• Alfred Nijhuis
• Willi Lippens

• Adnan Januzaj
• Michy Batshuayi
• Axel Witsel
• Thorgan Hazard