Bezettingen van 1572
De bezettingen van 1572 zijn de steden die in de maanden april tot en met september 1572 zijn veroverd door de Staatse partij in de Tachtigjarige Oorlog.
Uitleg
In de Tachtigjarige Oorlog was het jaar 1572 zeer bewogen; Vanaf de Inname van Den Briel veroverden de Geuzen en Willem van Oranje met zijn familie vele steden in de Nederlanden in slechts enkele maanden tijd. Maar Don Frederik heroverde bijna al deze steden de volgende maanden tijdens zijn strafcampagne, zodat van veel steden niet bekend is of zij in opstand zijn gekomen (veroverd door de Geuzen of Oranjes), of waarvan de inname ten onrechte ontkend wordt. Hier volgt een overzicht:
In bezit gekomen van de Geuzen en de Nassaus door verovering of vrijwillige aansluiting.
- 1 april - Den Briel (zie Inname van Den Briel) (Willem II van der Marck Lumey)
- 6 april - Vlissingen (zie Inname van Vlissingen) (Willem van Treslong)
- 4 mei - Veere (zie Inname van Veere) (Jerome Tseraerts)
- 21 mei - Enkhuizen
- 19 juni - Oudewater (Adriaen van Swieten)
- 20 juni - Hoorn
- 21 juni - Gouda (Adriaen van Swieten)
- 23 juni - Alkmaar
- 25 juni - Dordrecht (zie Inname van Dordrecht) (Bartholt Entens van Mentheda)
- 26 juni - Gorinchem (zie Inname van Gorinchem (1572) en Martelaren van Gorinchem) (Martinus Brands)
- ? - Volendam, de Zaanstreek, Buren
- 31 juli - Zaltbommel (zie Inname van Bommel)
- 7 september - Oudenaarde (zie Inname van Oudenaarde) (Jacob Blommaert)
- 12 september - Dokkum (zie Waalse Furie in Dokkum) (Sipke van Scheltema)
Veroverd door Willem van den Bergh
- 25 mei - Doesburg (zie Inname van Doesburg)
- 10 juni - Zutphen (zie Inname van Zutphen (1572))
- 20 juni - Bredevoort (zie Inname van Bredevoort (1572))
- 22 juni - Doetinchem (zie Inname van Doetinchem (1572))
- 4 juli - Harderwijk en Elburg (zie Inname van Harderwijk)
- 17 juli - Goor en Oldenzaal (zie Inname van Oldenzaal)
- 11 augustus - Kampen (zie Beleg van Kampen (1572))
- 14 augustus - Zwolle (zie Inname van Zwolle)
- 15 augustus - Hasselt en Steenwijk (schikking)[1]
- 16 augustus - Genemuiden (capitulatie)[1]
- 17 augustus - Meppel, Vollenhove, Kuinre (inname)[1]
Veroverd door Willem van Oranje
- 11 juli - Aldekerk
- 17 juli - Geldern, overgave middels verdrag
- 7 juli - Straelen, overgave middels verdrag
- 7 juli - Wachtendonk, overgave middels verdrag
- 23 juli - Venlo overgave middels verdrag (niet doorgezet)
- 21 juli t/m 23 juli - Roermond (zie Inname van Roermond)
- 29 augustus - Mechelen
- 31 augustus - Diedenhoven[2]
- ? - Diest
- 6 september - Dendermonde (op 4 oktober verrast door plunderende Walen)
- 7 september - Oudenaarde
- 2 oktober - Leuven (betaalde 16.000 dukaten om een tijdlang afzijdig te blijven.[2]
Veroverd door Lodewijk van Nassau
- 23 mei - Valencijn
- 24 mei - Bergen (zie Bezetting van Bergen (1572))
Spaans gebleven steden
Van deze steden is bekend dat zij in 1572 nooit zijn veroverd door de Geuzen of de Oranjes, en zodoende Spaans of Spaansgezind bleven.
Amsterdam* - Arnhem* - Breda - Bergen op Zoom - Brugge* - Brussel - 's-Hertogenbosch - Geertruidenberg - Goes* - Luxemburg - Middelburg*
(*)Deze steden werden in 1572 belegerd, maar de geuzen faalden ze (toen) te veroveren.
Heroverd door Don Frederik
Vóór de veldtocht, samen met Alva
- Augustus 1572 - Valencijn
- 21 september - Bergen
- ? - Leuven
- oktober - Oudenaarde
Tijdens Don Frederiks veldtocht
- 2 oktober - Mechelen (zie Spaanse Furie (Mechelen))
- ? - Diest
- ? - Roermond
- 16 november - Zutphen
Na de verovering van Zutphen, dat streng gestraft werd (zie Bloedbad van Zutphen), gaven Amersfoort en Steenwijk zich vrijwillig over.
- Op 20 november gaven Zwolle, Kampen en Hasselt zich vrijwillig over
- Op 1 december werd Naarden veroverd, dat eveneens streng gestraft werd (zie Bloedbad van Naarden).
- Op 3 december begon het Beleg van Haarlem.
Het volgende jaar wordt de oorlog een stuk overzichtelijker.
Zie ook
Bronnen, noten en/of referenties
|