Kabinet van de Koning (Nederland)

Het Kabinet van de Koning (vroeger: Kabinet des Konings dan wel Kabinet der Koningin)[3] is het ambtelijke secretariaat van de Nederlandse koning dat fungeert als schakel tussen het staatshoofd en de ministers. Het Kabinet van de Koning ondersteunt de Koning bij zijn taken als lid van de regering. Die taak komt onder meer tot uiting bij de ondertekening en archivering van officiële staatsstukken, zoals wetten en koninklijke besluiten.

Kabinet van de Koning
Het gebouw van het Kabinet van de Koning
Opgericht1840[1]
Voorganger(s)Kabinetssecretarie en Staatssecretarie
HoofdkantoorKorte Vijverberg 3, Den Haag
Aantal werknemersca. 26[2] (2019)
Jaarlijks budget€ 2,5 miljoen[2] (2019)
DirecteurChristoffer Jonker
Websitehttps://www.kabinetvandekoning.nl/

Daarnaast vervult het Kabinet taken op het gebied van de verzoekschriften en gratieverzoeken en bij het vaststellen van de agenda van de Koning.

Aan het hoofd van het Kabinet van de Koning staat een directeur. Vanaf 1 augustus 2019 is dit Christoffer Jonker.

Taken en bevoegdheden

Het Kabinet van de Koning heeft de volgende taken:

  • Ambtelijke ondersteuning aan de Koning bij de uitvoering van zijn staatsrechtelijke taken.
  • Ter tekening voorleggen van alle regeringsstukken die de handtekening van de Koning vereisen, zoals wetten, Koninklijke Besluiten en verdragen. Ook tijdens verblijf van het staatshoofd in het buitenland (staatsbezoeken, vakanties) worden dringende stukken ter tekening aan hem voorgelegd.
  • Bewaren van de originelen van wetten, Koninklijke Besluiten en andere regeringsstukken.
  • Schakel tussen het staatshoofd en de ministers. Afspraken tussen de Koning en de ministers en staatssecretarissen worden via het Kabinet gemaakt en voorbereid.
  • Informatieverschaffing aan de Koning ten behoeve van zijn contacten met ministers, binnenlandse en buitenlandse gesprekspartners e.d.
  • Afhandeling van verzoekschriften van burgers en gratieverzoeken die aan de Koning zijn gericht.
  • Ondersteuning van de Koning bij kabinetsformaties. Bekendmaking, via de Rijksvoorlichtingsdienst, van de formatie- en informatie-opdrachten die de Koning verstrekt.

Positie

Het Kabinet van de Koning is een orgaan van de Rijksoverheid, dat uit rijksmiddelen wordt gefinancierd. Het is geen deel van de hofhouding en is geen onderdeel van een van de ministeries. Er was dan ook geen minister die hiërarchisch gezien de 'baas' was van het Kabinet. In maart 2003 ontstond in de Tweede Kamer een discussie over de ministeriële verantwoordelijkheid voor het Kabinet, mede naar aanleiding van de Margarita-affaire. Toen is aangedrongen op een betere regeling hiervoor en sindsdien valt het Kabinet van de Koning onder de minister-president. Daarmee valt het Kabinet onder de ministeriële verantwoordelijkheid van de minister-president, die eveneens bestuurlijke verantwoordelijkheid voor de Koning heeft.[4]

Er is een apart hoofdstuk van de Rijksbegroting (Hoofdstuk III) waarin jaarlijks de inkomsten en uitgaven van het Kabinet worden vastgelegd.

Het Kabinet van de Koning en de openbaarheid van bestuur

Voor bestuursorganen in Nederland geldt de Wet openbaarheid van bestuur (WOB). De Raad van State heeft een uitzondering gemaakt voor de correspondentie die tussen Koning en Ministerraad gevoerd wordt en in het Kabinet van de Koning berust. De Raad van State beschouwt het Kabinet van de Koning niet als een bestuursorgaan. Ook correspondentie tussen de prins van Oranje en het Kabinet van de Koning valt volgens de bestuursrechter niet onder de WOB.[5]

Geschiedenis

Het Kabinet des Konings (zoals de naam toen luidde) werd bij Koninklijk Besluit van 22 december 1840 per 1 januari 1841 ingesteld[1] door koning Willem II. Het nieuwe Kabinet nam de taken over die eerder berustten bij het oude Kabinet des Konings (in feite het privé-secretariaat van de koning) en bij de Staatssecretarie, die belast was met de uitgifte van Koninklijke besluiten en wetten.

In 1840 werd de Staatssecretarie opgeheven en in 1842 werd een ministerraad ingesteld. Dit vloeide voort uit de invoering van de ministeriële verantwoordelijkheid, waarbij ministers in juridische zin verantwoordelijk werden voor beleidsdaden.

Sindsdien overlegden de ministers vrijwel wekelijks in de ministerraad, in enkele gevallen in aanwezigheid van de koning. Het Kabinet des Konings verzorgde het secretariaat van de ministerraad; de directeur van het Kabinet was secretaris van de ministerraad.

In de periode 1841-1868 vervulde de directeur van het Kabinet des Konings een belangrijke rol bij het aanzoeken van ministers en later (na 1848) bij de kabinetsformatie.

Directeuren

Huisvesting

Het kantoor van het Kabinet van de Koning was op het Binnenhof totdat het in 1914 verhuisde naar het Huis van Pauw op de Korte Vijverberg 3. Na een onderbreking door de oorlog keerde het Kabinet der Koningin terug op de Korte Vijverberg.

Zie ook
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.