Imam

Imam is een van oorsprong Arabisch woord waarmee een zeker leiderschap wordt aangeduid, voornamelijk binnen de islam. Er bestaan verschillende opvattingen over de rol en betekenis van de imam.

Binnen de grootste stroming in de islam, het soennisme, is de imam een voorganger in het gebed (de salat). Veelal wordt gedacht, dat een imam een speciaal beroep is, of dat hij een specifieke opleiding moet hebben genoten, maar het voorgaan in het gebed is traditioneel het enige criterium om imam te zijn.

Imam moet niet verward worden met Iman, een ander islamitisch begrip, dat geloof betekent, en verwijst naar zowel het verstandelijke als naar het emotionele aspect.

Binnen de sjiitische leer bestaan er slechts twaalf imams, die de geestelijk leiders zijn van heel de moslimgemeenschap. Het verschil met de soennitische leer is dat de imam autoriteit heeft voor tafsir, exegese van de Koran. De alevieten en de meerderheid van de sjiieten geloven dat er 12 imams zijn geweest (net zoals de vorige profeten Mozes en Jezus die hun 12 apostelen gehad zouden hebben) en dat de huidige tijd wel een imam kent maar in occultatie is. De komst van imam al Mahdi (~ de door God geleide) (de imam van deze tijd) is een verlossing. Alleen de isma'iliten kennen ook een imam in de huidige tijd, namelijk de Aga Khan in Frankrijk.

Binnen de sjiitische gemeenschap van Ghana en andere West-Afrikaanse landen zijn tal van imams bekend. Heel populair is wijlen imam Ibrahim Anyass, wiens portret overal in de regio wordt aangetroffen. Maar ook in de - doorgaans armere - islamitische wijken van de steden en in vrijwel alle islamitische dorpen kan men imams aantreffen, personen die, evenals moellahs, hun brood grotendeels verdienen door de Koran uit te leggen en hulp te bieden bij sociale, persoonlijke en medische problemen. Veelal zullen zij enkele toepasselijke citaten uit de Koran met speciale inkt op een houten plankje schrijven, het plankje dan voorzichtig wassen en het waswater met de inkt opvangen in een flesje (tegenwoordig zijn oude colaflesjes hiervoor in zwang). De hulpzoeker wordt dan aangeraden zich met de inhoud van het flesje te wassen. Imams zullen in moskeeën altijd voorgaan in het gebed, ook al zijn er oudere mannen aanwezig. In de regel leiden ze een Koranschooltje voor de kinderen uit de omgeving en niet zelden hebben ze een functie in het reguliere onderwijs.

De term 'imam' verwijst tevens naar het beroep van geestelijk verzorger vanuit de islamitische levensbeschouwing.