Voetbal in Spanje

De meeste Spaanse clubs kiezen hun naam naar de stad, gemeente of locatie waar de ploeg de thuisbasis heeft. Sommige clubs mogen verder hun clubnaam laten voorafgaan door Real (of Reial voor RCD Espanyol), Spaans voor Koninklijk.

Naast deze elementen nemen de meeste clubs in hun naam ook een (vaak afgekort) voorvoegsel of achtervoegsel op in het Spaans, Catalaans of Baskisch. Bij verschillende clubs uit het zuiden van Spanje is het achtervoegsel Balompié populair, een oud Spaans woord voor voetbal. Dit is een korte lijst met enkele populaire toevoegingen:

Atlético Madrid, FC Barcelona, Real Madrid, Real Zaragoza, Sevilla FC en Valencia CF zijn de Spaanse clubs die een Europese beker op hun prijzenlijst hebben staan. Real Madrid en FC Barcelona zijn met respectievelijk dertien en elf Europese titels de meest succesvolle clubs in Europa. Dit is een lijst van Europese winnaars per competitie:

• Champions Cup/UEFA Champions League:
  • Real Madrid (1956, 1957, 1958, 1959, 1960, 1966, 1998, 2000, 2002, 2013, 2016, 2017, 2018)
  • FC Barcelona (1992, 2006, 2009, 2011, 2015)
• Beker voor Bekerwinnaars:
  • FC Barcelona (1979, 1982, 1989, 1997)
  • Atlético Madrid (1962)
  • Real Zaragoza (1995)
  • Valencia CF (1980)
• Jaarbeursstedenbeker:
  • FC Barcelona (1958, 1960, 1966)
  • Valencia CF (1962, 1963)
  • Real Zaragoza (1964)
• UEFA Cup:
  • Real Madrid (1985, 1986)
  • Valencia CF (2004)
  • Sevilla FC (2006, 2007)
• UEFA Super Cup:
  • FC Barcelona (1992, 1997, 2009, 2011, 2015)
  • Valencia CF (1981, 2005)
  • Real Madrid (2002)
  • Sevilla FC (2006)
  • Atlético Madrid (2010, 2012)
• UEFA Europa League:
  • Atlético Madrid (2010, 2012)
  • Sevilla FC (2014, 2015, 2016)

Athletic de Bilbao, Atlético Madrid, FC Barcelona, Real Madrid en Valencia CF zijn de Spaanse clubs die een mondiale beker op hun prijzenlijst hebben staan.

• Pequeña Copa del Mundo:
  • Real Madrid (1952, 1956)
  • Athletic de Bilbao (1967)
  • FC Barcelona (1957)
  • Valencia CF (1966)
• Intercontinental Cup:
  • Real Madrid (1960, 1998, 2002)
  • Atlético Madrid (1974)
• Wereldkampioenschap voor clubs:
  • FC Barcelona (2009, 2011)
  • Real Madrid (2016, 2017, 2018)

De regio Andalusië is een van de belangrijkere regio's op voetbalgebied. Nadat vorig seizoen UD Almería zich niet kon handhaven op het hoogste niveau, Real Betis Balompié na twee seizoenen afwezigheid kampioen werd in de Segunda División A en Granada CF de eindronde won van dezelfde reeks, wordt Andalusië tijdens het seizoen 2011/2012 vertegenwoordigd door vier clubs in de Primera División: de twee ploegen uit Sevilla, Sevilla FC en Real Betis Balompié, Málaga CF en Granada CF. Málaga CF speelt nu reeds vier onafgebroken seizoenen in de Primera División, zodat de ploeg aan een totaal van tien deelnames komt. Granada CF keert weer nadat ze in 1976 het hoogste niveau verlaten had en speelt haar achttiende seizoen. Sevilla FC is met achtenzestig jaargangen in de Primera División de beste club van de regio. De andere Andalusische grootmacht, Real Betis Balompié is achtenveertig seizoenen op het hoogste niveau actief was. Zowel Real Betis (1935) als Sevilla FC (1946) werden één keer landskampioen. Real Betis was in het seizoen 2005/2006 de eerste Andalusische club in de UEFA Champions League, Sevilla FC was in hetzelfde seizoen met winst van de UEFA Cup de eerste Andalusische club, die een Europese hoofdprijs won. De rivaliteit tussen beide clubs is bijzonder groot en onderlinge wedstrijden zijn na de duels tussen FC Barcelona en Real Madrid de meest beladen wedstrijden van Spanje. Naast Sevilla FC, Real Betis, Málaga CF en CF Granada speelden in het verleden nog acht andere Andalusische clubs in de Primera División: CD Málaga (twintig seizoenen, fusioneerde in 1994 met Atlético Malagueño en bekwam Málaga CF), Cádiz CF (dertien seizoenen), Córdoba CF (acht seizoenen), Recreativo Huelva (vijf seizoenen), Real Jaén (drie seizoenen), UD Almería (drie seizoenen), AD Almería (twee seizoenen, failliet verklaard in de jaren 80 en werd opgevolgd door Club Polideportivo Almería, dat later fusioneerde met Almería CF om UD Almería te worden) en CD Xerez (één seizoen).

Vier clubs uit Andalusië spelen in het seizoen 2011/2012 in de Segunda División A: UD Almería, CD Xerez, Córdoba CF en Recreativo Huelva. De vierde groep van de Segunda División B telt elf vertegenwoordigers uit de meest Zuiderse Regio: Sevilla Atlético, Cádiz CF, San Roque, Real Jaén, Écija Balompié, Lucena CF, UD Almería B, Poli Ejido, Roquetas, Betis B en Real Balompédica Linense. De groepen 9 en 10 van de Tercera División vormen de lagere profcompetities van het Andalusische voetbal met als bekende ploegen onder andere CD Alcalá, Unión Estepona en UD Marbella.

Het Andalusisch elftal is samen met het Catalaans en het Baskisch elftal een van de actievere regionale teams.

De regio Aragón heeft slechts één grote club, Real Zaragoza. Deze club speelde zevenenvijftig seizoenen in de Primera División en is ook in het seizoen 2011/2012 actief op het hoogste niveau. Real Zaragoza won meerdere malen de Spaanse beker en het veroverde verder in 1964 en Jaarbeursstedenbeker en in 1995 de Europa Cup II. Slechts één clubs uit Aragón speelt in de Segunda División A, SD Huesca. In de Segunda B, groep 2, zijn drie vertegenwoordigers van de regio actief Teruel, Andorra CF en Real Zaragoza B. De zeventiende groep van de Tercera División omvat de clubs uit Aragón, met als belangrijke club onder andere La Muela.

Sporting de Gijón en Real Oviedo speelden in het verleden respectievelijk veertig en achtendertig seizoenen in de Primera División. Momenteel wordt de regio Asturië alleen door Sporting vertegenwoordigd op het hoogste niveau. Real Oviedo degradeerde in 2001 en is inmiddels afgezakt tot de Segunda División B, Groep 1 en speelt er samen met Club Marino de Luanco en de B-ploeg van Sporting de Gijón. De tweede groep van de Tercera División is de competitie van de clubs uit Asturië, met als belangrijke club onder andere Caudal Deportivo, een ploeg uit Mieres.

De eilandengroep Balearen is in het seizoen 2011/2012 met één club vertegenwoordigd in de Primera División, RCD Mallorca. Deze club speelde in totaal al zesentwintig seizoenen op het hoogste niveau. RCD Mallorca was in 1999 verliezend finalist in de Europacup II en won in 2003 de Copa del Rey. In de Segunda A speelt geen enkele club van de Balearen. Daarentegen komen in de Segunda B, groep 2 drie ploegen uit : Sporting Mahonés, CD Manacor en Club Deportivo Atlético Baleares. Deze laatste vernoemde ploeg was in het verleden nog vier seizoenen actief in de Segunda División A en daardoor geldt het historisch gezien als de op één na belangrijkste club van de Balearen na RCD Mallorca. Groep 11 van de Tercera División bestaat volledig uit clubs van de eilandengroep.

Baskenland is traditioneel een van de belangrijkere Spaanse regio's op voetbalgebied en is tijdens het seizoen 2011/2012 vertegenwoordigd in de Primera División door twee clubs uit de regio: Athletic de Bilbao en Real Sociedad . Athletic is samen met FC Barcelona en Real Madrid de enige club die gedurende alle eenentachtig seizoenen van de Primera División in deze divisie actief was. Real Sociedad speelde tot nu toe vijfenzestig jaargangen in de Primera División. Athletic domineerde in de jaren dertig de competitie en was tot het einde van de jaren vijftig een prominente club in de Spaanse beker. Zowel Athletic als Real Sociedad hadden hun laatste succesperiode in de jaren tachtig. Real Sociedad haalde in het seizoen 2002/2003 nog wel verrassend de tweede plaats in de Primera División. Deportivo Alavés (elf seizoenen), Arenas Club de Getxo (zeven seizoenen) en Real Unión de Irún (vier seizoenen) zijn de andere Baskische clubs die in het verleden op het hoogste niveau speelden. Deportivo Alavés, dat in 2001 verliezend finalist in de UEFA Cup was, degradeerde in 2006 en speelt sinds 2009 in de Segunda B. Momenteel vertegenwoordigt geen enkele club het Baskische voetbal in de Segunda División A. Acht ploegen spelen in de derde groep van de Segunda División B : Deportivo Alavés, SD Eibar, Real Unión de Irún, SD Lemona, SD Amorebieta, Sestao River Club en de B-ploegen van de twee ploegen die uitkomen in de Primera División. Groep 4 van de Tercera División vormt de lagere profcompetitie met clubs uit Baskenland, met onder andere als belangrijke club Barakaldo CF.

Het Baskisch elftal is samen met het Catalaans en het Andalusisch elftal een van de actievere regionale teams.

Wegens de degradatie van CD Tenerife tijdens het seizoen 2009/2010, speelt er momenteel geen club van de Canarische Eilanden in de Primera División. In het verleden speelde respectievelijk UD Las Palmas tweeëndertig en CD Tenerife dertien seizoenen in de hoogste Spaanse divisie. Tenerife speelde in het seizoen 1993/1994 en in het seizoen 1996/1997 Europees voetbal. Door de tweede opeenvolgende degradatie van CD Tenerife op het einde van het seizoen 2010/2011 speelt enkel de ploeg uit Las Palmas tijdens seizoen 2010/2011 in de Segunda División A.

In de Segunda División B komen de teams van de Canarische eilanden uit in Groep 1. Hier spelen sinds de zomer van 2011 slechts twee clubs van de eilanden: CD Tenerife en UD Vecindario. Een divisie lager wordt groep 12 van de Tercera División gevormd door de teams van de eilanden met belangrijke namen als Universidad de Las Palmas CF, UD Fuerteventura, UD Lanzarote, UD Pájara Playas de Jandía, CD San Isidro en UD Villa de Santa Brígida.

De Canarische eilanden hebben een eigen voetbalbond: Federación Canaria de Fútbol. Onder deze federatie bevinden zich de voetbalbonden van de verschillende eilanden, zoals de Federación Interinsular de Fútbol de Las Palmas oftewel de voetbalbond van Las Palmas.

De regio Cantabrië wordt in het seizoen 2011/2012 in de Primera División vertegenwoordigd door Racing de Santander. Deze club speelde inmiddels vierenveertig seizoenen op het hoogste niveau. Racing de Santander is de enige Cantabrische club die ooit in de Primera División speelde. In de Segunda División A is de regio momenteel niet vertegenwoordigd. In de derde groep van de Segunda División B speelt nog één ploeg, Gimnástica de Torrelavega. De derde groep van de Tercera División vormen de lagere profcompetities met clubs uit Cantabrië.

Castilië-La Mancha is de zwakste Spaanse regio op voetbalgebied. Albacete Balompié is de enige club uit de regio die ooit in de Primera División speelde. In totaal was de club zeven seizoenen actief op het hoogste niveau, voor het laatst in het seizoen 2005/2006. CD Guadalajara speelt momenteel als enige vertegenwoordiger in de Segunda División A. Albacete Balompié, UB Conquense, CD Toledo en La Roda CF in groep 1 en UD Puertollano in groep 4 zijn de enige clubs uit Castilië-La Mancha in de Segunda División B. Groep achttien van de Tercera División is de competitie met de clubs uit de regio Castilië-La Mancha.

Tijdens het seizoen 2009/2010 degradeerde Real Valladolid uit de Primera División en zo verloor deze regio haar laatste club die nog op het hoogste niveau speelde. Vijf clubs uit Castilië en León speelden in het verleden in de Primera División: Real Valladolid (eenenveertig seizoenen), UD Salamanca (twaalf seizoenen), Burgos CF (zes seizoenen), Real Burgos (drie seizoenen) en Cultural Leonesa (één seizoen). In de Segunda División A speelt momenteel enkel Real Valladolid. In de derde groep van de Segunda División B spelen negen vertegenwoordigers: UD Salamanca, SD Ponferradina, CD Mirandés, CF Palencia, Zamora CF, CD Guijuelo, Burgos CF, Gimnástica Segoviana en Arandina CF. Groep 8 van de Tercera División vormt de lagere profcompetitie met clubs uit Castilië en León. In deze reeks vinden we Cultural Leonesa terug nadat de club om financiële redenen administratief gedegradeerd werd op het einde van vorig seizoen.

Camp Nou, het stadion van FC Barcelona

Catalonië geldt traditioneel als een van de sterkere regio's op voetbalgebied. De Campionat de Catalunya was de eerste voetbalcompetitie van Spanje en de competitie bestaat nog steeds, zij het in een andere vorm dan vroeger. Twee Catalaanse club spelen in het seizoen 2011/2012 in de Primera División: FC Barcelona en RCD Espanyol. FC Barcelona is na Real Madrid de meest succesvolle Spaanse voetbalclub met meerdere nationale en internationale prijzen. De club speelt sinds de oprichting van de Primera División op het hoogste niveau. RCD Espanyol bezet de zesde plaats op de all-time-ranglijst van de Primera División en won al meerdere keren de Copa del Rey. De club was een van de oprichters van de Primera División en speelde sindsdien zevenenzeventig seizoenen op het hoogste niveau. In het verleden speelden nog vijf andere clubs op het hoogste Spaanse niveau: CE Sabadell (vijftien seizoenen), Gimnàstic de Tarragona (vier seizoenen), CE Europa (drie seizoenen), UE Lleida (twee seizoenen) en Condal Barcelona (één seizoen).

In de Segunda División A spelen in het seizoen 2011/2012 vier Catalaanse clubs, Gimnàstic de Tarragona, Girona FC, de B ploeg van FC Barcelona, Barça Atlètic en het net gepromoveerde CE Sabadell. In de Segunda División B spelen in Groep 2 zes vertegenwoordigers uit Catalonië : UE Lleida, CF Badalona, CE L'Hospitalet, UE Sant Andreu, UE Llagostera en CF Reus Deportiu. De Tercera División Grupo 5 is de eerste divisie met alleen Catalaanse clubs met onder andere als belangrijke clubs UDA Gramenet en FC Santboià. De Primera Divisió Catalana is de eerste Catalaanse amateurdivisie.

Net als veel andere Spaanse regio's heeft Catalonië ook een eigen voetbalbond, de Federació Catalana de Futbol (FCF), en een eigen vertegenwoordigend elftal. Waar de meeste regionale elftallen voornamelijk tegen "kleinere" voetballanden spelen, had het Catalaans elftal de afgelopen jaren met Brazilië (2002, 2004) en Argentinië (2004) tegenstanders van wereldformaat.

Mérida UD (1995/1996, 1997/1998) en CF Extremadura (1996/1997, 1998/1999) zijn de twee clubs uit de regio Extremadura die in het verleden in de Primera División speelden. Tegenwoordig spelen er geen clubs uit Extremadura meer in de twee hoogste Spaanse divisies: Mérida speelt tegenwoordig in de Tercera División en Extremadura degradeerde door financiële problemen in 2008 zelfs naar de Preferente. In Segunda División B vertegenwoordigen vier ploegen de streek: CP Cacereño, CD Badajoz, CF Villanovense en Sporting Villanueva. In de veertiende groep van de Tercera División spelen onder andere de volgende belangrijke ploegen: Merida UD, Extremadura UD (opgericht uit de assen van CF Extramadura) en AD Cerro de Reyes.

Aangezien vorig seizoen de laatste vertegenwoordiger van Galicië, Deportivo La Coruña, degradeerde speelt geen enkele ploeg nog op het hoogste niveau. Deportivo La Coruña is met één landstitel (2000) en twee Spaanse bekers (1995, 2002) de succesvolste Galicische club. In het verleden speelden Celta de Vigo (zesenveertig seizoenen), Deportivo La Coruña (veertig seizoenen), Pontevedra CF (zes seizoenen) en SD Compostela (vier seizoenen) in de Primera División. Op het tweede niveau van het Spaans voetbal is de streek vertegenwoordigd door Deportivo La Coruña en Celta de Vigo en op het derde niveau door vier ploegen: CD Lugo, Coruxo FC, Montañeros CF en de B ploeg van Celta de Vigo. De eerste groep van de Tercera División vormt de lagere profcompetitie met onder anderePontevedra CF als belangrijke club uit deze regio.

De regio La Rioja is sinds de degradatie van CD Numancia op het einde van het seizoen 2008/2009 niet meer vertegenwoordigd in de Primera División. CD Logroñés (negen seizoenen) en CD Numancia (vier seizoenen) speelden in het verleden op het hoogste niveau. CD Numancia komt momenteel uit in de Segunda División A. CD Logroñés degradeerde in 1997 uit de hoogste afdeling en speelt momenteel in de derde groep van de Segunda División B. In de zestiende groep van de Tercera División vinden we de ploegen uit deze streek.

Estabio Bernabeú, het stadion van Real Madrid

Madrid is een van de betere autonome regio's in Spanje op voetbalgebied. De bekendste club uit de regio is Real Madrid uit de hoofdstad Madrid, de meest succesvolle Spaanse club in de historie. De ploeg speelde de eenentachtig seizoenen van de Primera División. Een andere bekende club is Atlético Madrid dat eveneens verschillende nationale en internationale prijzen wist te winnen en na FC Barcelona en Real Madrid de meest succesvolle Spaanse voetbalclub is. De ploeg speelde in totaal vijfenzeventig maal op het hoogste niveau.

Op dit moment zijn nog twee andere teams uit de autonome regio Madrid in de Primera División actief. Getafe CF (zevende seizoen) en het net gepromoveerde Rayo Vallecano (veertien seizoenen).

In de Segunda División A speelt dit seizoen enkel AD Alcorcón.

De voetbalteams uit Madrid in de Segunda División B komen uit in groep 1. Naast de vier B-elftallen met Atlético Madrid B, het tweede team van Atlético Madrid, Real Madrid Castilla, het tweede team van Real Madrid, Rayo Vallecano B en Getafe CF B, komen nog drie clubs uit in deze reeks: CD Leganés, RSD Alcalá en het net gepromoveerde UD San Sebastián de los Reyes.

Nog lager komen de clubs uit Madrid uit in de Tercera División Grupo 7. Daaronder bevinden zich de Categoría Preferente de Aficionados de la Comunidad de Madrid Grupo 1 en Grupo 2 als hoogste Madrileense amateurdivisies.

De autonomistische regio Madrid heeft geen vertegenwoordigend elftal op het allerhoogste niveau, wel verscheidene jeugdcategorieën en vrouwenteams. Deze staan allen onder controle van de Federación Fútbol de Madrid, de voetbalbond van Madrid.

Real Murcia vertegenwoordigde de regio Murcia in de Primera División tot 2008 en het is de enige club uit de regio, die uitkwam op het hoogste niveau van het Spaanse voetbal. In totaal speelde de club achttien seizoenen op dit niveau. De Segunda División A werd bevolkt door hetzelfde Real Murcia (degradatie wegens financiële problemen 2013-2014), FC Cartagena (2009-2012), Lorca Deportiva (2006-2007), Ciudad de Murcia (2003-2007) en Cartagena FC (mede-oprichter van de reeks en 15 seizoenen aanwezig tussen 1928 en 1988). Cartagena FC kwam na het seizoen 1994-1995 in financiële problemen en speelt vanaf seizoen 2019-2020 weer in Tercera División. Ciudad de Murcia werd in 2007 opgeheven en verhuisde naar Granada, terwijl Lorca Deportiva door financiële problemen administratief degradeerde op het einde van het seizoen 2008-2009 en in 2012 failliet ging. In de Segunda B Grupo 4 spelen tijdens het seizoen 2019-2020 vier ploegen uit de regio : Real Murcia, FC Cartagena, UCAM Murcia CF en Yeclano Deportivo. De dertiende groep van de Tercera División omvat de clubs uit de regio Murcia, waarvan de meest bekende onder andere Lorca Deportiva, Lorca FC, La Unión CF, Mar Menor CF en FC Jumilla zijn.

Sinds 2005 heeft Murcia een vertegenwoordigend elftal dat twee wedstrijden heeft gespeeld (1-1 tegen Litouwen en 3-0-overwinning tegen Ecuador).

Een vertegenwoordigend elftal bestaat er ook voor de gemeente Cartagena dat in februari 2007 haar eerste wedstrijd speelde tegen de Faeröer dat eindigde in 0-0.

Navarra heeft slechts één prominente club, CA Osasuna. Deze club speelde vierendertig seizoenen in de Primera División met een vierde plaats in het seizoen 2005/2006 als beste resultaat. In de Segunda División A spelen geen clubs uit Navarra. Daarentegen heeft de derde groep van de Segunda División B nog één vertegenwoordiger met het tweede elftal van CA Osasuna. Groep 15 van de Tercera División omvat de competitie van de clubs uit Navarra met Peña Sport FC als de meeste bekende ploeg.

Mestalla, het stadion van Valencia CF

Na de degradatie einde vorig seizoen van Hércules CF is de regio Valencia tijdens het seizoen 2011/2012 nog met drie clubs vertegenwoordigd in de Primera División: Valencia CF, Villarreal CF en UD Levante. Valencia CF is zonder twijfel de beste club van de regio. De club speelde al zesenzeventig seizoenen op het hoogste niveau, werd zes keer Spaans landskampioen en won meerdere Europese prijzen. Villarreal CF speelde tot nu toe twaalf seizoenen in de Primera División en heeft zich aan het begin van de 21e eeuw gevestigd als een subtopper. De club haalde in 2006 bovendien de halve finale van de UEFA Champions League. Levante uit Valencia kon zich, na een promotie het voorafgaand seizoen, moeiteloos handhaven en begint zo aan haar zesde seizoen. Naast deze drie ploegen speelden in het verleden ook Hércules Alicante (negentien seizoenen), Elche CF (negentien seizoenen), CD Castellón (elf seizoenen) en CD Alcoyano (vier seizoenen) in de Primera División. Door de degradatie van Hércules CF en de promotie van CD Alcoyano vinden we vier ploegen in de Segunda División A. De twee andere ploegen zijn Elche CF en het B-elftal van Villareal CF. In de tweede groep van de Segunda División B vinden we acht vertegenwoordigers uit de regio: Orihuela CF, Alicante CF, Ontinyent CF, CD Castellón, CF Gandia, CD Denia, Valencia CF Mestalla en Olimpic de Xàtiva. In de zesde groep van de Tercera División vinden we de clubs uit de regio Valencia, die actief zijn in de lagere Spaanse profcompetities. Bekende ploegen zijn onder andere Benidorm CF en UD Alzira.

De autonome steden Ceuta en Melilla, beide tegen Marokko gelegen, zijn niet vertegenwoordigd in de twee hoogste Spaanse divisies. De hoogst spelende clubs zijn respectievelijk AD Ceuta en UD Melilla, die beide uitkomen in de vierde groep van de Segunda División B. De enige Spaans-Marokkaanse club die ooit in de Primera División heeft gespeeld is Atlético Tetuán in het seizoen 1950/1951. In 1956 werd deze club gesplitst in de Marokkaanse club Moghreb Athletic Tétouan en een club die met Sociedad Deportiva Ceuta fuseerde tot Atlético Ceuta. Laatstgenoemde club speelt in de Tercera División. Beide steden spelen samen met de Andalusische clubs in respectievelijk de tiende en de negende groep van de Tercera División.