Massacommunicatie

De uitvinding van de boekdrukkunst in de vijftiende eeuw maakte massale verspreiding van informatie mogelijk. Deze modernisering van de maatschappij liet zijn sporen in politiek, economie en samenleving na.

Aan het begin van de negentiende eeuw richtten uitgevers van kranten zich op de elite die kon lezen en zich kranten kon veroorloven. Door een hoge belasting in de vorm van de dagbladzegel waren kranten zeer kostbaar. Steeds meer kranten probeerden onder de belasting uit te komen door kranten te drukken die kleiner waren dan waarvoor het zegel gold, de zogenaamde "duo-decimo"- of "lilliputter"-kranten (Adriaan van Bevervoorde) en de spectatoriale geschriften van onder andere Justus van Effen. In 1869 werd het zegelrecht, onder druk van een publieke bewustwording, afgeschaft waardoor kranten zich op de massa konden richten.[2] In die jaren verschenen dan ook verschillende kranten gericht op de massa, zoals "De Standaard" van Abraham Kuyper en Recht voor Allen van Ferdinand Domela Nieuwenhuis.

Gedurende de 19e eeuw uitte de pers ook steeds grotere ontevredenheid met de bestaande beperkingen aan de persvrijheid. De grondwet van 1814 was dusdanig vaag, dat de toenmalige koning Willem I mogelijkheden had tot persbreidel en censuur waar hij dat nodig achtte. In 1840 trad Willem I af. Zijn troonopvolger Willem II werd in 1848 liberaal om te voorkomen dat hij afgezet zou worden. Onder druk van een soort massale bewustwording in Nederland werd een wetswijziging doorgevoerd over persvrijheid. Deze wetswijziging dient nog steeds als basis voor artikel 7 van de huidige Nederlandse Grondwet: "Niemand heeft voorafgaand verlof nodig om door de drukpers gedachten of gevoelens te openbaren, behoudens ieders verantwoordelijkheid voor de wet." Door deze wijziging kreeg de pers een toenemende mate van vrijheid.

• De heraut en de dorpsomroeper
• Pamflet, manifest en brochure
• Schriftelijke communicatie door een openbaar toegankelijke tekst (bijvoorbeeld een opschrift op een monument zoals Res Gestae divi Augusti in de Oudheid, een oorlogsmonument, reclames in de openbare ruimte)
• Visuele communicatie door een openbaar toegankelijk monument (bijvoorbeeld in de Oudheid Zuil van Trajanus, het Narmerpalet; moderne beelden met een boodschap, bijvoorbeeld De Verwoeste Stad van Zadkine, reclames in de openbare ruimte)
• Overgeschreven manuscripten in China, en in het Westen in de Oudheid en Middeleeuwen
• De boekdrukkunst
• De schrijvende pers, de kranten en tijdschriften (vaak met ook foto's)
• Het gesproken nieuws, de radio
• Het gefilmde nieuws, het bioscoopjournaal
• Het gefilmde nieuws in de huiskamer: de televisie
• Het fenomeen CNN, de eerste wereldwijde nieuwsvoorziening
• Commerciële radio en televisie
• Het internet
• Nieuws dat overal en altijd beschikbaar is: mobiel internet